Το πρώτο δίμηνο του νέου έτους αναμένονται τα σπουδαία στα Ελληνοτουρκικά. Μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου του 2025, θα πραγματοποιηθεί στην Αγκυρα το 6ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, όπου Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν, εκτιμώντας αμφότεροι την έως τώρα πορεία της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, αναμένεται να αποφασίσουν αν τελικώς θα προχωρήσει περαιτέρω ο διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών με σκοπό την επίλυση των διαφορών μέσω προσφυγής στη Διεθνή Διαιτησία.
Μέχρι τότε Αθήνα και Αγκυρα εμφανίζονται διατεθειμένες να διατηρήσουν τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο μέσω των ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας αλλά και διά της διαχείρισης πιθανών αντιδράσεων που μπορεί να προκαλέσουν στο εσωτερικό των δύο χωρών δηλώσεις ή ενέργειες υπενθύμισης των «κόκκινων γραμμών» των δύο πλευρών, ασκώντας την ανάλογη κριτική στις κυβερνήσεις τους περί υποχωρητικότητας από τις πάγιες εθνικές θέσεις.
Η χθεσινή έγκριση της κοινής υποψηφιότητας Ελλάδας - Τουρκίας στον ΟΑΣΕ κατά τη διάρκεια της 31ης συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του Οργανισμού συμβάλλει στη διατήρηση του θετικού κλίματος, παρότι στο επίπεδο του πολιτικού διαλόγου Αθήνα και Αγκυρα έχουν διαπιστώσει ότι οι θέσεις τους για τον σκληρό πυρήνα των ελληνοτουρκικών διαφορών αφίστανται.
Η Μάνια Τελαλιάν
Οι 57 υπουργοί Εξωτερικών του ΟΑΣΕ ενέκριναν στη Βαλέτα της Μάλτας, ομοφώνως, την τοποθέτηση του έμπειρου διπλωμάτη Φεριντούν Σινιρλίογλου στη θέση του γενικού γραμματέα του Οργανισμού, με έδρα τη Βιέννη, και της Μάνιας Τελαλιάν, της πρώην επικεφαλής της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών, στη θέση της διευθύντριας του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ, με έδρα τη Βαρσοβία.
Η θητεία τους θα έχει διάρκεια δύο έτη, ενώ οι δύο αξιωματούχοι ανέλαβαν ήδη τα νέα τους καθήκοντα. «Πρόκειται για μια σημαντική επιτυχία της Ελλάδας διορίζοντας μία διακεκριμένη νομικό σε μία σημαντική θέση, η οποία διευρύνει το διπλωματικό κεφάλαιο της χώρας», αναφέρουν διπλωματικές πηγές. Ταυτόχρονα, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, «η έγκριση της κοινής υποψηφιότητας ενισχύει το θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις».
Η Μάνια Τελαλιάν είναι νομικός με σημαντική εμπειρία στη διπλωματία και τη διαχείριση ευαίσθητων ζητημάτων. Παρά τις διαφωνίες της με κυβερνητικές αποφάσεις, κυρίως την περίοδο που επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας ήταν ο Νίκος Δένδιας, η Τελαλιάν κατάφερε να παραμείνει σε επιδραστική θέση και να προωθηθεί σε ανώτατο αξίωμα στον ΟΑΣΕ, με την υποστήριξη του πρωθυπουργού και άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων, καθώς, όπως λένε κάποιοι από τους υποστηρικτές της υποψηφιότητάς της, η κ. Τελαλιάν ενσαρκώνει τη θεσμική μνήμη της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ακόμη, κατά τη διάρκεια της θητείας της στο υπουργείο Εξωτερικών χειρίστηκε ευαίσθητες υποθέσεις όπως η εκπροσώπηση της χώρας ενάντια στην προσφυγή του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου κατά της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Εντούτοις, όπως έχει γράψει η «Εφ.Συν.», καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση του κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις τους επόμενους τρεις μήνες διαδραματίζουν δύο projects του ελληνικού κράτους που σχετίζονται με τα χρονικά ορόσημα του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Πρόκειται για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης - Κύπρου - Ισραήλ (Great Sea Interconnector-GSI) και τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων στο Νότιο Αιγαίο.
Υποβρύχια καλώδια
Στο έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης - Κύπρου μία ενδεχόμενη αντίδραση της Τουρκίας σε έξοδο του ιταλικού πλοίου «Ievoli Relum» στα διεθνή ύδατα νοτιοανατολικά της Κάσου εντός της θαλάσσιας περιοχής που βρίσκεται στην ΑΟΖ που οριοθέτησαν Αθήνα και Κάιρο το 2020, ανάλογη εκείνης του περασμένου καλοκαιριού στην Κάσο, εκτιμάται ότι θα επηρεάσει αρνητικά την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Το ιταλικό ερευνητικό πλοίο εξακολουθεί να εκτελεί εργασίες για τη μελλοντική πόντιση υποβρύχιων καλωδίων εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, με την έξοδο στα διεθνή ύδατα να φαίνεται να τοποθετείται σε δεύτερο χρόνο. Σύμφωνα με την τελευταία NAVTEX (1258/24) του υδρογραφικού σταθμού Ηρακλείου, που εκδόθηκε χθες, το ιταλικό πλοίο, το οποίο κινούνταν μέχρι την περασμένη Πέμπτη νότια της Κάσου, για τις επόμενες τουλάχιστον δύο ημέρες θα κινηθεί νοτιοδυτικά της Κάσου και εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων.
Οπως εκτιμούν στρατιωτικές πηγές, το «Ievoli Relum» θα συνεχίσει να πραγματοποιεί και το επόμενο διάστημα εργασίες εντός των χωρικών υδάτων. Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, πάντως, σε πρόσφατη συνέντευξή του ερωτηθείς σχετικά επανέλαβε ότι «το πρόγραμμα του πλοίου θα συνεχιστεί απολύτως και σύμφωνα με τον προγραμματισμό του».
Το δεύτερο έργο που συναρτάται με την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων αφορά τη χωροθέτηση και θεσμοθέτηση των θαλάσσιων πάρκων στο Νότιο Αιγαίο και το Ιόνιο Πέλαγος από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ). Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί, ενώ βρίσκεται στην τελική ευθεία η έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος.
Την περασμένη Δευτέρα, σε ημερίδα που διοργάνωσαν εννέα περιβαλλοντικές οργανώσεις στα Γραφεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα κενά και τις ελλείψεις στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντας, Πέτρος Βαρελίδης φέρεται να δήλωσε ότι η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος αναμένεται στα μέσα του Ιανουαρίου.
Τα τετελεσμένα
Εντούτοις, όπως όλα δείχνουν, θα υπάρξει παράταση στην έκδοση του Π.Δ. στο οποίο θα περιλαμβάνεται ο χάρτης με τις περιοχές προστασίας στο Νότιο Αιγαίο, οι οποίες θα είναι διάσπαρτες και δεν θα αποτελούν ενιαίο σύνολο. Πρόκειται για 174 περιοχές ενταγμένες ως NATURA στο δίκτυο «NATURA 2000» της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η δημοσιοποίηση σχετικών χαρτών στον ελληνικό Τύπο τον περασμένο Μάιο είχε προκαλέσει αντιδράσεις στην Τουρκία.
Η Αγκυρα είχε εκφράσει την ενόχλησή της κάνοντας λόγο για «γεωγραφικούς σχηματισμούς με αδιευκρίνιστη κυριαρχία» αλλά και για «νησιά, νησίδες και βράχους των οποίων η κυριαρχία δεν έχει εκχωρηθεί στην Ελλάδα από τις διεθνείς συνθήκες». Είχε κατηγορήσει μάλιστα την Αθήνα ότι εκμεταλλεύεται περιβαλλοντικά ζητήματα για να δημιουργήσει τετελεσμένα. Με άλλα λόγια, επανέφερε την ανυπόστατη θεωρία των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο.
Οι επόμενοι τρεις μήνες θεωρούνται χρονικό διάστημα λεπτών ισορροπιών μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας με δεδομένο ότι και στις δύο πλευρές διατυπώνονται επιφυλάξεις για το μέλλον της ελληνικής προσέγγισης. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας σε συνέντευξή του στο «ΟΤ 2024» εκτίμησε ότι η τουρκική πλευρά δεν παραιτείται από τις πάγιες μονομερείς διεκδικήσεις της, ενώ χθες, ανήμερα του εορτασμού του Πολεμικού Ναυτικού, δήλωσε στη σχολή Ναυτικών Δοκίμων ότι τα ελληνικά νησιά στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030» μετατρέπονται σε μονάδες ισχύος πυραυλικού τύπου, δημιουργώντας τείχος στο Αιγαίο για την προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας