Την αποχή από κάθε ενέργεια στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, εκτός χωρικών υδάτων, έως ότου διευθετηθεί το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών υποστήριξε ούτε λίγο ούτε πολύ ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ, με τις εμπρηστικές δηλώσεις του στην επιτροπή προϋπολογισμού του τουρκικού κοινοβουλίου. Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, απαντώντας στην κριτική των βουλευτών της αντιπολίτευσης περί υποχωρήσεων στην εν εξελίξει ελληνοτουρκική προσέγγιση, ισχυρίστηκε ότι η Αγκυρα όχι μόνο παραμένει σταθερή στις θέσεις της, αλλά δεν επιτρέπει χωρίς τη συγκατάθεσή της καμία έρευνα σε θαλάσσιες περιοχές που θεωρούνται ότι βρίσκονται εντός της δυνητικής τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
«Πρόσφατα το υπουργείο Εξωτερικών προέβη στις απαραίτητες διπλωματικές ενέργειες προς τις ελληνικές αρχές σχετικά με τις μη εγκεκριμένες ερευνητικές δραστηριότητες που διεξάγονται από την Ελλάδα στην εν δυνάμει υφαλοκρηπίδα μας στο Αιγαίο Πέλαγος κατά παράβαση της Συμφωνίας της Βέρνης του 1976 και του Διεθνούς Δικαίου» δήλωσε ο κ. Γκιουλέρ αναφερόμενος εμμέσως πλην σαφώς στην εργασίες που το ιταλικό ερευνητικό πλοίο «Ievoli Relum» πραγματοποιεί για τις ανάγκες του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης - Κύπρου (Great Sea Interconnector-GSI).
Οπως σας έχει ενημερώσει η «Εφ.Συν.» (δημοσίευμα με τίτλο «Κρας τεστ με την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - Κύπρου», 25/11), το ιταλικό ερευνητικό πραγματοποιεί έρευνες βυθού βορειοανατολικά της Κρήτης, ανοιχτά του Αγ. Νικολάου, εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων για τη μελλοντική εγκατάσταση υποβρύχιων καλωδίων, οι οποίες θα συνεχιστούν στην περιοχή τουλάχιστον μέχρι σήμερα το μεσημέρι, όπως αναφέρει η τελευταία NAVTEX (1216/24) που εκδόθηκε προχθές από τον υδρογραφικό σταθμό Ηρακλείου του Πολεμικού Ναυτικού.
Εκείνο που δεν έχει γίνει γνωστό ακόμη είναι πότε οι βυθοσκοπικές έρευνες θα επεκταθούν ανατολικότερα εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων και ειδικά σε περιοχές τις οποίες αυθαίρετα θεωρεί ότι βρίσκονται εντός των ορίων του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου. Σε αυτό το ενδεχόμενο αναφέρθηκε ο κ. Γκιουλέρ με την τοποθέτησή του στην τουρκική Βουλή, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τους ανήσυχους για τα εθνικά θέματα βουλευτές της τουρκικής αντιπολίτευσης.
Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας με τις δηλώσεις του όχι μόνο παρερμηνεύει τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, αλλά προχωρά και ένα βήμα παρακάτω ανασύροντας από τη μνήμη του το Πρακτικό της Βέρνης το οποίο είναι ανενεργό από τα τέλη της δεκαετίας του ‘70. Το πρακτικό της Βέρνης ήταν το αποτέλεσμα των συνομιλιών των κυβερνήσεων Καραμανλή - Ντεμιρέλ μετά την κρίση στο Αιγαίο που είχε προκαλέσει η έξοδος του τουρκικού ερευνητικού πλοίου «Χόρα». Υπεγράφη στις 11 Νοεμβρίου του 1976 από τους τότε πρεσβευτές των δύο κρατών Ιωάννη Τζούνη και Σουάτ Μπιλγκές και καθόριζε τις υποχρεώσεις των δύο κρατών κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου.
Η παράγραφος 6 του κειμένου προέβλεπε «ότι τα δύο μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωσιν να απόσχουν πάσης πρωτοβουλίας ή πράξεως σχετικάς με την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου η οποία θα ηδύνατο να παρενοχλήση την διαπραγμάτευσιν». Το περιεχόμενο του Πρακτικού της Βέρνης κρατήθηκε για αρκετά χρόνια μυστικό και το «σημείο 6» προκάλεσε οξείες αντιπαραθέσεις στο ελληνικό πολιτικό σύστημα. Στην κοινή γνώμη το Πρωτόκολλο της Βέρνης θεωρήθηκε υποχώρηση από τις εθνικές θέσεις και αποτιμήθηκε ως «λάθος» της εξωτερικής πολιτικής.
Η αποφυγή μονομερών ενεργειών προβλεπόταν και στη συμφωνία του Νταβός το 1988, που ακολούθησε την κρίση του Μαρτίου του 1987 με την έξοδο του τουρκικού ερευνητικού «Σισμίκ 1». Στο ίδιο πνεύμα, σε έναν βαθμό, κινείται και η Διακήρυξη των Αθηνών που υπογράφηκε στις 7 Δεκεμβρίου του 2023. Αν και η Διακήρυξη δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία και δεν παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα μέρη, ωστόσο προβλέπει ότι οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο μέσω απευθείας διαβουλεύσεων ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Η τουρκική ηγεσία, όπως υποδηλώνουν οι δηλώσεις Γκιουλέρ, αβάσιμα θεωρεί ότι οι έρευνες για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - Κύπρου, χωρίς τη συγκατάθεσή της, συνιστούν πρόκληση για εκείνην. Οι προκλητικοί ισχυρισμοί του Τούρκου υπουργού Αμυνας προκάλεσαν την αντίδραση της ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. «Θέσεις οι οποίες αντίκεινται στο Διεθνές Δίκαιο δεν συμβάλλουν στην εμπέδωση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης και στη βελτίωση των διμερών σχέσεων» ήταν το σχόλιο πηγών του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Οπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, «η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στο Διεθνές Δίκαιο, όπως και στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, έχοντας μάλιστα υπογράψει τη σχετική διεθνή σύμβαση (UNCLOS)».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας