Σκηνικό έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο στήνει η Αγκυρα

Πορεία για τη δημιουργία νέου γύρου αντιπαράθεσης στην Ανατολική Μεσόγειο έχει χαράξει η Αγκυρα, πριν ακόμη ξεκινήσει τις ερευνητικές δραστηριότητες το πλοίο Nautical Geo, όπως προκύπτει από συνέντευξη του Ταγίπ Ερντογάν όταν ήταν στη Νέα Υόρκη για τη Γ.Σ. του ΟΗΕ, σε περιοδική έκδοση της τουρκικής οργάνωσης Seta. Ο πρόεδρος της Τουρκίας δηλώνει ότι «δεν πρόκειται να αποδεχθεί χάρτες που σχεδιάστηκαν σε ένα τραπέζι», εννοώντας τη μελέτη του Πανεπιστημίου της Σεβίλης με αντικείμενο την υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας και της Κύπρου, για λογαριασμό της Ε.Ε.

«Σε αυτό στο οποίο είμαστε αντίθετοι είναι τα διπλά στάνταρντς, που κάποιοι προσπαθούν να μας επιβάλουν, χρησιμοποιώντας το διεθνές δίκαιο ως δικαιολογία. Δηλαδή δεν θα προστατεύσουμε τα δικαιώματά μας στην Ανατολική Μεσόγειο; Θα δεχτούμε χάρτες που χαράσσονται σε γραφεία;» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Τ. Ερντογάν και στη συνέχεια επέκρινε τη Δύση λέγοντας χαρακτηριστικά «Τέλος η αντίληψη που προκαλεί προβλήματα ότι η Δύση είναι ανώτερη. Ολοι το αμφισβητούν και τώρα. Ακόμη και η ίδια η Δύση έχει αρχίσει να το αποδέχεται. Η ηγεμονία της, που διαρκεί εδώ και αιώνες, έλαβε τέλος». Αναφέρθηκε και στην κατάσταση στη βόρεια Συρία, τονίζοντας σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu ότι και εκεί η Τουρκία θα απαντήσει στον διάδρομο τρομοκρατών που δημιουργείται, δείχνοντας τους Κούρδους του YPG.

Το κλίμα αυτό αντικατοπτρίζεται και στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης με επίκεντρο τις έρευνες του Nautical Geo στην ΑΟΖ της Κύπρου, οι οποίες διακόπηκαν προσωρινά έπειτα από παρενοχλήσεις τουρκικών πολεμικών πλοίων και το ερευνητικό σκάφος ελλιμενίστηκε στη Λάρνακα. Ο Κύπριος ΥΠΕΞ Ν. Χριστοδουλίδης ενημέρωσε χθες τηλεφωνικά τον ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικών της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ, ενώ ενημερώθηκαν και οι διπλωματικές αρχές της Μάλτας και της Ιταλίας, προς τις οποίες η Τουρκία είχε κάνει διαβήματα διαμαρτυρίας με τον ισχυρισμό ότι το σκάφος (με σημαία Μάλτας και επιχειρηματική έδρα την Ιταλία) διενεργούσε έρευνες εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Σημειωτέον ότι οι τουρκικές παρενοχλήσεις έγιναν νότια του κόλπου της Λεμεσού στην κυπριακή ΑΟΖ, όπως έχει χαραχθεί μετά τη συμφωνία της Κύπρου με την Αίγυπτο. Η Navtex για τη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή έληξε τη Δευτέρα, όμως σε ισχύ παραμένει η Navtex για έρευνες στο δυτικότερο τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ (έως τις 15 Οκτωβρίου) μέχρι το σημείο επαφής με την ελληνική και την τουρκική.

Δηλώσεις κατά της Ελλάδας και της Κύπρου έκανε και ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Χ. Ακάρ, αναφέροντας μάλιστα ότι η Ελλάδα με το Nautical Geo επιχείρησε να παραβιάσει περιοχές που είναι στην τουρκική δικαιοδοσία, ανατολικά της Κρήτης (μεταξύ Κρήτης και Κάσου) αλλά και δυτικά, όπως είπε, επιμένοντας στην αξίωση η Κρήτη να μην έχει υφαλοκρηπίδα αλλά μόνον 6 ν.μ. χωρικά ύδατα.

Ο Χ. Ακάρ αναφέρθηκε και στην ελληνογαλλική συμφωνία λέγοντας ότι «πρέπει να γίνει φανερό ότι δεν θα είναι επωφελές για την Ελλάδα να αναλαμβάνει διάφορες πρωτοβουλίες, παρασυρόμενη από τα κίνητρα και τις προκλήσεις άλλων χωρών». Αλλά και ο Ε. Τατάρ από τα κατεχόμενα έκανε δηλώσεις για την ελληνογαλλική συμφωνία, ενώ αναφέρθηκε και στις κινήσεις της Τουρκίας κατά του Nautical Geo, τις οποίες χαρακτήρισε κατάλληλες έναντι των ενεργειών της Λευκωσίας.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες οι προσδοκίες για τον νέο (63ο) γύρο των διερευνητικών επαφών Ελλάδας-Τουρκίας, που έχει προγραμματιστεί για σήμερα στην Αγκυρα, είναι περιορισμένες και το μέγιστο που μπορεί να επιτευχθεί είναι η διαβεβαίωση εκατέρωθεν για συνέχιση της διαδικασίας. Από την πλευρά της Αγκυρας πάντως η δυσανεξία για τη συγκεκριμένη διαδικασία έχει καταστεί ορατή και από το γεγονός ότι έκανε έξι μήνες να απευθύνει την πρόσκληση από τον προηγούμενο γύρο της Αθήνας, στις 16 Μαρτίου.

Σε ερώτηση για την παρενόχληση του Nautical Geo το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών επανέλαβε τη θέση αρχής των ΗΠΑ ότι «ενθαρρύνουν όλα τα κράτη να επιλύουν θέματα θαλάσσιας οριοθέτησης μέσω ειρηνικού διαλόγου και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο». Ανέφερε επίσης ότι η Ουάσινγκτον στηρίζει τις προσπάθειες για αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και τη συνέχιση του διαλόγου ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.