Ζήτησε πράξεις και όχι λόγια η Ε.Ε. από την Τουρκία

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Πράξεις και όχι λόγια για τη διασφάλιση της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή ζήτησαν η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ από τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι δύο πρόεδροι των ευρωπαϊκών θεσμών έθεσαν ως προϋπόθεση τη διατήρηση του καλού κλίματος προσέγγισης με την Ελλάδα, αλλά και την αναγκαιότητα επίλυσης του Κυπριακού. Σε ανακοίνωση μετά την τηλεδιάσκεψη, οι πρόεδροι των θεσμών ανακοίνωσαν ότι συζητείται το ενδεχόμενο για επίσκεψη στην Τουρκία μετά τη σύνοδο κορυφής.

Η τηλεδιάσκεψη είχε στόχο την ενημέρωση του προέδρου Ερντογάν για τα αποτελέσματα της τελικής έκθεσης της Κομισιόν και του ύπατου εκπροσώπου για το μέλλον των σχέσεων Ε.Ε. - Τουρκίας. Η έκθεση θα σταλεί απόψε στα κράτη-μέλη, πριν από τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Δευτέρας και τη σύνοδο κορυφής που ξεκινάει την Πέμπτη. Σύμφωνα με νέες πληροφορίες της «Εφ.Συν.», η έκθεση θα περιέχει ανάλυση και καταγραφή της κατάστασης, αλλά και συστάσεις για πολιτικές επιλογές. Η θετική ατζέντα θα κυριαρχεί, αλλά, όπως είχαμε αποκαλύψει και χθες, θα υπάρχουν προϋποθέσεις (conditionality), δηλαδή θα αναφέρεται η ανάγκη της διατήρησης των κυρώσεων στο τραπέζι ως αντικίνητρο.

Βασικό στοιχείο της έκθεσης είναι η ανανέωση της συμφωνίας για το μεταναστευτικό. Βάσει της κοινής δήλωσης του 2016, η χρηματοδότηση της Τουρκίας τελειώνει το 2021, οπότε «είναι ευκαιρία» να συζητηθούν κάποιες «βελτιώσεις» στη συμφωνία. Η έκθεση δεν θα περιέχει συγκεκριμένες αναφορές για το ύψος της επόμενης οικονομικής ενίσχυσης από την Ε.Ε. για τους πρόσφυγες και μετανάστες στην Τουρκία, αλλά θα προβλέπει ότι «θα εξεταστεί σε διμερείς συζητήσεις με την Τουρκία, ύστερα από πολιτική εντολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου». Υπολογισμοί και συγκεκριμένα ποσά όμως θα πρέπει να συζητηθούν εκ νέου από τους ηγέτες.

Επίσης, η έκθεση θα δίνει μια περιφερειακή διάσταση στην ενίσχυση -περιλαμβάνοντας την Ιορδανία και τον Λίβανο- και η λογική θα είναι όχι καθαρά ανθρωπιστική, αλλά κυρίως αναπτυξιακή. Η έκθεση περιλαμβάνει όλα όσα συμβαίνουν με τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ αναλύει τα στοιχεία και περιγράφει τις διαφορετικές επιλογές για το πώς θα ενθαρρυνθεί η πρόοδος σε σειρά θεμάτων -πέρα από μεταναστευτικό και εμπορικές σχέσεις, και πολιτικές επαφές, σύνοδοι, οικονομικές σχέσεις- αλλά και τις κυρώσεις ως αντικίνητρα.

Η γενική αίσθηση στην Ε.Ε. είναι ότι η επικοινωνία με τον πρόεδρο Ερντογάν ήταν θετική. Μετά τις πρόσφατες εντάσεις, οι τόνοι έπεσαν και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει στόχο η ηρεμία να διατηρηθεί. Σε κάθε τόνο, οι Ευρωπαίοι τονίζουν ότι η σχέση με την Τουρκία είναι σημαντική. Την ίδια ώρα όμως σημειώνεται ότι η Ε.Ε. πρέπει να είναι έτοιμη να προστατεύσει τα συμφέροντα των κρατών-μελών και τα δικά της. Σε σχέση με τις διερευνητικές επαφές, η έκθεση περιγράφει ότι ξεκίνησαν και πάλι μετά τη διακοπή του 2016, ότι υπήρξαν δύο γύροι και τα δύο μέρη θα καλούνται να συμφωνήσουν τι θέλουν να συζητήσουν, κάτι το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.» χαρακτηρίζεται από διπλωμάτες «λογικό μεταξύ χωρών που μοιράζονται ακτογραμμές». Είναι γνωστό ότι η Ε.Ε. θέλει λύσεις.