Τα βάζει με την «Ειρήνη» η Αγκυρα

Διαστάσεις διπλωματικής αντιπαράθεσης της Τουρκίας με όλη την Ε.Ε. παίρνει η επιθεώρηση που επιχείρησε γερμανική φρεγάτα σε τουρκικό εμπορικό πλοίο που έπλεε προς τη Λιβύη το απόγευμα της Κυριακής. Η Αγκυρα προχώρησε σε διαβήματα διαμαρτυρίας και καταγγελίες, όχι μόνο για το περιστατικό αλλά συνολικά για την ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ειρήνη», παρά το γεγονός ότι τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και έχει την υποστήριξη του ΝΑΤΟ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Βερολίνο και το επιχειρησιακό κέντρο της αποστολής στη Ρώμη απάντησαν στις τουρκικές αιτιάσεις ότι όλες οι ενέργειες των επιθεωρητών έγιναν σύμφωνα με την εντολή και καταλόγισαν στις τουρκικές αρχές άρνηση συνεργασίας.

Αρχικά η Αγκυρα προσπάθησε να δημιουργήσει άλλο ένα πεδίο αντιπαράθεσης με την Αθήνα, με καταγγελίες κατά του Ελληνα ναυάρχου που είναι αυτή την περίοδο επικεφαλής του κέντρου της επιχείρησης «Ειρήνη», με έδρα τη Ρώμη. Αφού απέτυχε, καθώς στη διαδικασία επιθεώρησης πήρε μέρος το πολυεθνικό επιτελείο του κέντρου και ενημερώθηκαν οι διπλωματικές υπηρεσίες της Ε.Ε. και της Τουρκίας, στη συνέχεια το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας προέβη σε διαμαρτυρία προς τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ε.Ε. καλώντας μάλιστα τους διπλωμάτες αργά το βράδυ της Δευτέρας για εξηγήσεις.

Χθες, μετά τις απαντήσεις της γερμανικής κυβέρνησης, του κέντρου της Ρώμης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Χ. Ακάρ αντί εξήγησης προχώρησε σε αμφισβήτηση της νομιμότητας της επιχείρησης «Ειρήνη» επειδή «δεν ζητήθηκε η άδεια της κυβέρνησης Σάρατζ στη Λιβύη». Η επιχείρηση «ήταν από την αρχή προβληματική», σύμφωνα με τον Χ. Ακάρ. Η Τουρκία συμμετείχε στη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη και υπογράφει το κείμενο για ένταση των ελέγχων προκειμένου να εφαρμοστεί το εμπάργκο όπλων.

Πώς εξελίχθηκε το περιστατικό και κατέληξε σε διπλωματικό επεισόδιο περιέγραψε αναλυτικά ο εκπρόσωπος της Ε.Ε. Π. Στάνο: «Το επιχειρησιακό κέντρο ενημέρωσε τις τουρκικές αρχές για την επιθεώρηση που επρόκειτο να γίνει στο τουρκικό εμπορικό πλοίο “Rosaline A” και περίμενε τη συγκατάθεση. Αφού δεν έλαβε καμία απάντηση από την Τουρκία μετά την πάροδο του χρόνου [τεσσάρων ωρών], η επιχείρηση “Ειρήνη” επιβιβάστηκε στο πλοίο και το επιθεώρησε σύμφωνα με διεθνώς συμφωνημένες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών του ΝΑΤΟ». Η επιθεώρηση ανεστάλη αργότερα, όταν η Τουρκία κοινοποίησε επίσημα και με καθυστέρηση την άρνησή της να χορηγήσει την άδεια επιθεώρησης.

Οι χειρισμοί της Αγκυρας έχουν προκαλέσει έντονο εκνευρισμό στο Βερολίνο και χθες χρειάστηκε να παρέμβει η ίδια η υπουργός Αμυνας Α. Κραμπ-Καρενμπάουερ για να δώσει πολιτική κάλυψη στην επιχείρηση και στους αξιωματικούς της γερμανικής φρεγάτας, λέγοντας ότι «έκαναν ό,τι απαιτείται». Το νέο τουρκικό επεισόδιο φέρνει και το Βερολίνο στη δίνη των εντάσεων που προκαλεί η Αγκυρα στον περίγυρο της Ε.Ε. και γίνεται δυσκολότερη κάθε προσπάθεια διαχωρισμού των ευρωτουρκικών σχέσεων από την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μήνυμα Δένδια

Και να τερματιστούν οι έρευνες του «Ορούτς Ρέις» στις 29 Νοεμβρίου, τα περιθώρια για εκδήλωση νέας γερμανικής διαμεσολάβησης είναι μικρά και τα ανοίγματα διαλόγου της Τουρκίας πέρα από προσχηματικά φαίνονται πλέον και προκλητικά. Τη διάσταση αυτή επισήμανε ο Ν. Δένδιας τονίζοντας ότι «δυστυχώς, η Τουρκία δεν αφήνει περιθώριο για οποιοδήποτε θετικό θεματολόγιο στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».

Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας στέλνει μήνυμα προς την τουρκική αλλά και τη γερμανική διπλωματία υπογραμμίζοντας ότι «οιαδήποτε εκ του πονηρού εκδήλωση δήθεν “καλής θέλησης” της τελευταίας στιγμής, οποιαδήποτε προσχηματική “θετική” χειρονομία, θα έχει μόνο στόχο να αμβλυνθεί η εικόνα της κατ’ εξακολούθηση απαράδεκτης παραβατικής συμπεριφοράς». Στην Τουρκία «δόθηκε κάθε ευκαιρία μέχρι σήμερα και δεν ανταποκρίθηκε», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του πάντως ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μ. Τσαβούσογλου, κάλεσε την Ε.Ε., σύμφωνα με το πρακτορείο Αnadolu, «να αναγνωρίσει τα λάθη της στο Συμβούλιο Κορυφής τον Δεκέμβριο και να κατανοήσει την αξία που προσθέτει η ένταξη της Τουρκίας στην Ευρώπη».