Μισός αιώνας ΠΑΣΟΚ

Mισό αιώνα ζωής συμπληρώνει σήμερα το ΠΑΣΟΚ. Πενήντα χρόνια μετά τη Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη από τον ιστορικό ιδρυτή του Ανδρέα Παπανδρέου, οι φετινοί εορτασμοί, εκτός από τους διαχρονικούς συμβολισμούς για την παρακαταθήκη του παρελθόντος και την προσφορά της παράταξης στον τόπο, βρίσκουν το ΠΑΣΟΚ εν μέσω προεκλογικής διαδικασίας για την εκλογή ηγεσίας.

Το χρυσό Ιωβηλαίο του ΠΑΣΟΚ, που θα εορταστεί λοιπόν σήμερα, αποτελεί –πέραν όλων των άλλων– και μια χρυσή ευκαιρία ενότητας και αποστολής των σχετικών μηνυμάτων προς τη βάση του χώρου. Η κοινή παρουσία όλων των υποψηφίων προέδρων και οι επικλήσεις που ήδη έγιναν ή πρόκειται να γίνουν υπέρ της σύμπνοιας, της ομοψυχίας και της ενωτικής προοπτικής εκτιμάται ότι θα λειτουργήσουν συσπειρωτικά, παρά τις εύλογες πολιτικές αντιπαραθέσεις, στο πλαίσιο της προκαθορισμένης αναμέτρησης της 6ης Οκτωβρίου. Απαντες αφήνουν τους διαξιφισμούς στην άκρη –τουλάχιστον για τη σημερινή «ιερή» ημέρα για το πράσινο σύμπαν– και δίνουν ραντεβού στις 7.30 το απόγευμα στο Ζάππειο για πανηγυρική ανοιχτή εκδήλωση που διοργανώνει η Χαριλάου Τρικούπη (με hastag #50pasok).

Σύμφωνα με το επίσημο πρόγραμμα, χαιρετισμό θα απευθύνουν οι τρεις εν ζωή πρώην πρόεδροι του ΠΑΣΟΚ, Κώστας Σημίτης, Γιώργος Παπανδρέου και Ευάγγελος Βενιζέλος, ενώ θα τιμηθούν τα ιδρυτικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ που υπέγραψαν τη Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη 1974. Στην εκδήλωση θα μιλήσει ο πρόεδρος του κόμματος, Νίκος Ανδρουλάκης, και θα ακολουθήσει συναυλία-αφιέρωμα στον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο, που έφυγε από τη ζωή πριν από έναν χρόνο και το έργο του ταυτίστηκε με τον αγώνα κατά της χούντας και τη Μεταπολίτευση. Θα τραγουδήσουν επίσης οι Γιώργος Περρής, Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης, Δάφνη Ζουρνατζή Τιμητική συμμετοχή θα έχει ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, ενώ θα συμμετάσχει και η 15μελής ορχήστρα «Παλίντονος Αρμονία» και η 12μελής μικτή χορωδία υπό τη μουσική διεύθυνση του Αναστάσιου Συμεωνίδη.

Μέλλον

Ο Νίκος Ανδρουλάκης, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να αναφερθεί στα πενήντα χρόνια, όπως θα πει, δημιουργικής προσφοράς του ΠΑΣΟΚ στην πατρίδα και τον λαό και στον μισό αιώνα αγώνων για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Επιπλέον, θα σταθεί στη σημασία της ενότητας, ενώ θα υποστηρίξει ότι το κόμμα έχει παρόν και μέλλον και μπορεί να αποτελέσει την επόμενη κυβέρνηση. Χαρακτηριστικά ήταν τα όσα τόνισε πρόσφατα στην περιοδεία του στην Ξάνθη λέγοντας μεταξύ άλλων: «Το ΠΑΣΟΚ όχι μόνο δεν έχει κλείσει τον κύκλο του, αλλά γιορτάζει τα 50 του χρόνια ενωμένο, ενισχυμένο και με προοπτική να είναι το κόμμα που με την αξιοπιστία του, το νέο ήθος του, τις σύγχρονες προτάσεις του, θα ανοίξει την πόρτα εξόδου στη Νέα Δημοκρατία στις επόμενες εθνικές εκλογές».

Κάλεσμα συμμετοχής και ενότητας απηύθυνε ο Χάρης Δούκας. «Σας καλώ στο Ζάππειο για να τιμήσουμε τα 50 χρόνια από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ. Ενωμένοι! Να αντλήσουμε δύναμη από τις ρίζες μας, για τις μεγάλες αλλαγές που έχουμε να κάνουμε. Ηρθε η ώρα της υπέρβασης και της νίκης!», αναφέρει ο υποψήφιος πρόεδρος, υπογραμμίζοντας ότι «ήρθε η ώρα το ΠΑΣΟΚ να εκφράσει και πάλι τις πραγματικές ανάγκες των Ελλήνων με τομές και ανατροπές απέναντι στις συντηρητικές πολιτικές και σύγκρουση με τα μεγάλα συμφέροντα. Ορισμένοι υποψήφιοι προβαίνουν και σε παράλληλες δράσεις που οργανώνουν οι ίδιοι. Σε διαδικτυακή συνάντηση φίλων και υποστηρικτών της υποψηφιότητάς του, στην Ελλάδα και στον απόδημο Ελληνισμό, με τίτλο «Τρίτη 3 του Σεπτέμβρη τότε, Τρίτη 3 του Σεπτέμβρη τώρα: Το σχέδιο για την Αναγέννηση του ΠΑΣΟΚ» μιλά σήμερα στις 12 το μεσημέρι ο Παύλος Γερουλάνος.

Χθες, η Αννα Διαμαντοπούλου πραγματοποίησε εκδήλωση-συζήτηση αφιερωμένη στη νέα γενιά από την αίθουσα «όπου ξεκίνησαν όλα 50 χρόνια πριν», δηλαδή στον ιστορικό χώρο που παρουσιάστηκε η ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ. Για τα μηνύματα της 3ης του Σεπτέμβρη μίλησε η Νάντια Γιαννακοπούλου στο αμφιθέατρο του δημαρχείου Περιστερίου, ο Μιχάλης Κατρίνης με άρθρο του που δημοσιεύεται σήμερα στην «Εφ.Συν.» ζητά τα 50 χρόνια από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ να μην εγκλωβιστούν «σε ένα αναμνησιολογικό πλαίσιο και σε μια ιστορική αναδρομή», ενώ ο Γιάννης Κανελλάκης καλεί στις 10.30 το πρωί τους πολιτικούς του φίλους στο Α΄ Νεκροταφείο όπου θα τελεστεί τρισάγιο στη μνήμη του Ανδρέα Παπανδρέου.

50 χρόνια ιστορίας ■ 10 σημαντικοί σταθμοί

● Στις 3 Σεπτεμβρίου 1974 ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακοίνωσε την ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος με τρίπτυχο εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική απελευθέρωση.

● Τον Οκτώβριο του 1981 το ΠΑΣΟΚ, με συνθήματα «Αλλαγή» και «Η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες», κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 48%, σχηματίζοντας την πρώτη αυτοδύναμη σοσιαλιστική κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου.

● Τον Ιούνιο του 1985 κέρδισε εκ νέου τις βουλευτικές εκλογές με ποσοστό 45,82%.

● Μετά από μια περίοδο μεγάλης πολιτικής έντασης λόγω του σκανδάλου Κοσκωτά που έλαβε την ονομασία «βρόμικο ’89», το ΠΑΣΟΚ έχασε τη διακυβέρνηση και επέστρεψε σε αυτή, με τον Ανδρέα Παπανδρέου να αθωώνεται από το Ειδικό Δικαστήριο, το 1993.

● Ο ιδρυτής και ιστορικός ηγέτης του ΠΑΣΟΚ αφήνει την τελευταία του πνοή στις 23 Ιουνίου 1996. Εξι μήνες νωρίτερα είχε παραιτηθεί από την πρωθυπουργία και η Κοινοβουλευτική Ομάδα εξέλεξε για πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη, ο οποίος επικράτησε έναντι των Ακη Τσοχατζόπουλου, Γεράσιμου Αρσένη και Γιάννη Χαραλαμπόπουλου.

● Στο 4ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, στη σκιά του θανάτου του Ανδρέα, με σκοπό την εκλογή νέου προέδρου, ο Κώστας Σημίτης εξελέγη και πρόεδρος του κόμματος με 53,77%, προβάλλοντας το αίτημα για καθαρές λύσεις. Απέναντί του βρέθηκε ο Ακης Τσοχατζόπουλος που έλαβε 46,23%. Ο Σημίτης κέρδισε δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, το 1996 και το 2004.

● Το 2004 αναλαμβάνει πρόεδρος ο Γιώργος Παπανδρέου σε μια πρωτόγνωρη για τα ελληνική δεδομένα εκλογική διαδικασία από τη βάση, στην οποία σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ ψήφισαν πάνω από 1 εκατομμύριο πολίτες.

● Μετά από μια πενταετή διακυβέρνηση της Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ επιστρέφει ξανά θριαμβευτικά στην εξουσία το 2009 με ποσοστό 43,92%. Ωστόσο λόγω της δεινής οικονομικής κατάστασης της χώρας οι προεκλογικές δεσμεύσεις αναθεωρήθηκαν και ζητήθηκε η προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ενώ υπεγράφη Μνημόνιο που συνοδευόταν από αιματηρά μέτρα λιτότητας. Ο Παπανδρέου αποχώρησε από την πρωθυπουργία το 2011, ενώ το 2012 πρόεδρος εξελέγη ο Ευάγγελος Βενιζέλος και ακολούθησε η συμμετοχή σε κυβέρνηση με τη Ν.Δ. και πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά (αρχικά ήταν τρικομματική με τη ΔΗΜ.ΑΡ.).

● Τον Ιούνιο του 2015 στο τιμόνι εξελέγη η Φώφη Γεννηματά. Εμεινε στην προεδρία για έξι χρόνια και συνέβαλε στη διεύρυνση του χώρου που εκπροσωπούσε το ΠΑΣΟΚ με τη δημιουργία της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και μετέπειτα του Κινήματος Αλλαγής. Εφυγε από τη ζωή τον Οκτώβριο του 2021.

● Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από τον Δεκέμβριο του 2021 μέχρι σήμερα είναι ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος κέρδισε στον β’ γύρο τον Γιώργο Παπανδρέου με ποσοστό 67,60%. Στη θητεία του επανέφερε με εσωκομματικό δημοψήφισμα την ονομασία ΠΑΣΟΚ και το ιστορικό σύμβολο, τον πράσινο ήλιο.