Το αίνιγμα της εκλογής Κασσελάκη

Στο κάτω κάτω της γραφής είναι θέμα λίγων ημερών ή λίγων βδομάδων ώσπου να συγκεντρωθούν και να διασταυρωθούν τα πραγματικά στοιχεία για την καριέρα και την ανάδειξη του κ. Κασσελάκη. Αναμένεται να βοηθήσει και ο ίδιος, καταθέτοντας -έστω και με καθυστέρηση- τα επίσημα στοιχεία της επαγγελματικής του δραστηριότητας, των σχέσεών του με τα ιδρύματα στρατηγικών μελετών στις ΗΠΑ, καθώς και το «πόθεν έσχες» που του έχει ήδη ζητηθεί.

Το ερώτημα

Το πραγματικό ερώτημα αφορά τον ρόλο του Αλέξη Τσίπρα στη διαδικασία εκλογής του διαδόχου του. Η αυτονόητη δήλωση του πρώην πρωθυπουργού ότι δεν θα αναμιχθεί στη διαδικασία εκλογής υπέρ του ενός ή του άλλου, έχει αναιρεθεί καταρχάς από τις συνεχείς αναφορές του κ. Κασσελάκη στις ειδικές προσωπικές σχέσεις του με τον παραιτηθέντα πρόεδρο, τις διαρκείς ευχαριστίες του στο πρόσωπό του, καθώς και τη στήριξή του από μια ομάδα στελεχών που επί χρόνια διεκδικούσαν τον ρόλο του «βαθέος» ΣΥΡΙΖΑ και διαλαλούσαν και εκείνα τη στενή σχέση τους με τον κ. Τσίπρα.

Αλλά κυρίως έχει αναιρεθεί από το γεγονός ότι ο κ. Τσίπρας απέφυγε να διαψεύσει την περιβόητη υπόθεση των SMS, με τα οποία υποτίθεται ότι η Εφη Αχτσιόγλου του ζητούσε να παραιτηθεί. Η διάψευση διά χειρός Καρτερού δεν αρκεί φυσικά, εφόσον δημοσιοποιήθηκε κατόπιν εορτής.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια τελευταία ευκαιρία να παραμείνει ένα ενιαίο κόμμα με αναφορά στην Αριστερά, έστω και την Αριστερά που ανακάλυψε τον περασμένο μήνα ο κ. Κασσελάκης. Στη διήμερη συνεδρίαση της Κ.Ε. του κόμματος μετά τη δήλωση του Αλέξη Τσίπρα ότι παραιτείται αποφασίστηκε τόσο η διαδικασία εκλογής προέδρου τον Σεπτέμβριο όσο και η διεξαγωγή «Εκτακτου Συνεδρίου τον Νοέμβριο, μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές» (15-16.7.2023, https://tinyurl.com/27kgon4s).

Ενα παρόμοιο συνέδριο μετά την εκλογή του προέδρου θα ήταν κανονικά μια λίγο-πολύ τυπική διαδικασία, εφόσον στα κομματικά συνέδρια εκείνο που συνήθως κυριαρχεί είναι η διαδικασία εκλογής νέας ηγεσίας.

Ομως στην ιδιόμορφη αυτή περίπτωση η διεξαγωγή του συνεδρίου μπορεί να έχει πραγματικά αποφασιστική σημασία. Με δεδομένο ότι έχει εκλεγεί πρόεδρος ένα στέλεχος που μόλις τώρα τελευταία έχει αρχίσει να αναφέρεται σε πολιτικά ζητήματα και μάλιστα με τρόπο που δημιουργεί νέα ερωτήματα, το συνέδριο είναι η μοναδική κομματική διαδικασία που μπορεί δημοκρατικά να θεραπεύσει το έλλειμμα του νέου προέδρου.

Με δεδομένο ότι έχει εκλεγεί πρόεδρος ένα στέλεχος που μόλις τώρα τελευταία έχει αρχίσει να αναφέρεται σε πολιτικά ζητήματα και μάλιστα με τρόπο που δημιουργεί νέα ερωτήματα, το συνέδριο είναι η μοναδική κομματική διαδικασία που μπορεί δημοκρατικά να θεραπεύσει το έλλειμμα του νέου προέδρου

Η ιδιοτυπία της πρόσφατης εκλογής προέδρου στον ΣΥΡΙΖΑ έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι υπήρξε τελικά μια απρόσμενα οξεία αντιπαράθεση, η οποία όμως δεν πήρε καμιά στιγμή σαφή πολιτικά χαρακτηριστικά. Δεν υπήρξε κανένα πραγματικό πολιτικό διακύβευμα, εφόσον μέχρι το τέλος η πλευρά του κ. Κασσελάκη απέφυγε να διατυπώσει την παραμικρή πολιτική θέση. Και βέβαια η σύμπλευση Κασσελάκη - Παππά μετά τον πρώτο γύρο δεν σημαίνει αυτομάτως ότι ο κ. Κασσελάκης πορεύεται με τη γραμμή Παππά, εφόσον αυτή η γραμμή υποστηρίχτηκε από μικρό μέρος των μελών του κόμματος.

Αυτό που και από τις δύο πλευρές, αλλά και από τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης, χαρακτηρίστηκε ως «τοξική αντιπαράθεση» υπήρξε στην πραγματικότητα μια ήπια εκλογική μάχη, η οποία πήρε μορφές προσωπικής σύγκρουσης, ακριβώς επειδή μέχρι το τέλος ο κ. Κασσελάκης απέφυγε τη διατύπωση των πολιτικών του θέσεων. Και στις ελάχιστες περιπτώσεις που το επιχείρησε υποχρεώθηκε να προβεί σε «επανορθώσεις» και να αποδώσει σε γλωσσικά ολισθήματα την αποκάλυψη των πραγματικών θέσεών του που δεν έχουν καμιά σχέση με καμιά Αριστερά.

Ενα συνέδριο μπορεί να επιβεβαιώσει τις πάγιες θέσεις της Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μπορεί και να ξεκινήσει τη διαδικασία μετασχηματισμού του κόμματος σε κάτι νέο, σε μια μικρογραφία του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ, όπως το φαντάστηκε κάποια στιγμή ο κ. Κασσελάκης, ή σε ένα κόμμα «χωρίς τάσεις», όπως εξήγγειλε ο ναύαρχος Αποστολάκης, παρά το γεγονός ότι οι τάσεις αναγνωρίζονται από το καταστατικό του κόμματος:

«Οι τάσεις συνιστούν ανοιχτές συσπειρώσεις μελών του κόμματος με αντικείμενο τη διατύπωση πολιτικών θέσεων για βασικά θέματα. Μετέχουν πλήρως στη συλλογική ζωή του ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζουν τις βασικές του θέσεις και δημοσιοποιούν τις δικές τους στα κομματικά όργανα και έντυπα» («Καταστατικό του κόμματος Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία», άρθρο 29.3). Μόνο το συνέδριο είναι το κομματικό όργανο που μπορεί να προχωρήσει στη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι δικαίωμα του νέου προέδρου. Κανενός προέδρου.

Η υποχρέωση

Σε όλα αυτά, όσο κι αν έχει παραιτηθεί από πρόεδρος, ο πρώτος που οφείλει να τοποθετηθεί είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Και είναι υποχρεωμένος να το κάνει, εφόσον στο όνομά του επιχειρούνται όλα αυτά και μάλιστα από πρώην πολύ στενούς συνεργάτες του. Και το πρώτο που οφείλει να κάνει είναι η εξασφάλιση της διεξαγωγής του συνεδρίου μέσα στον Νοέμβριο, όπως έχει αποφασιστεί.

Γνωρίζω ότι αυτή η δημοκρατική μέθοδος δεν είναι εύκολο να ακολουθηθεί. Και ήδη ακούγονται μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ φωνές για μετάθεση του συνεδρίου, έτσι ώστε να αφεθεί ο κ. Κασσελάκης ελεύθερος να προχωρήσει στις αλλαγές που σχεδιάζει με τον στενό πυρήνα συνεργατών του (Πολάκη, Παππά, Γ. Τσίπρα, Καπνισάκη).

Αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ και γενικότερα η Αριστερά δεν μπορεί να φοβάται τη συζήτηση, τις διαφωνίες και την ψηφοφορία πάνω σε καθαρές πολιτικές προτάσεις. Ακριβώς επειδή όρος ύπαρξης του κόμματος της Αριστεράς είναι η συλλογική δράση. Μεσσίες, σωτήρες και θαυματοποιοί βρίσκονται εξ ορισμού -και εκ πεποιθήσεως- σε άλλα πολιτικά στρατόπεδα.