Αθήνα, 6°C
Αθήνα
Σποραδικές νεφώσεις
6°C
7.3° 5.1°
3 BF
73%
Θεσσαλονίκη
Ελαφρές νεφώσεις
5°C
6.4° 3.5°
1 BF
69%
Πάτρα
Αίθριος καιρός
8°C
8.2° 6.5°
4 BF
54%
Ιωάννινα
Αίθριος καιρός
5°C
4.9° 4.9°
1 BF
81%
Αλεξανδρούπολη
Ελαφρές νεφώσεις
4°C
3.9° 3.5°
2 BF
52%
Βέροια
Αραιές νεφώσεις
5°C
4.8° 2.9°
1 BF
75%
Κοζάνη
Σποραδικές νεφώσεις
-1°C
1.5° -0.6°
1 BF
64%
Αγρίνιο
Αίθριος καιρός
4°C
4.1° 4.1°
1 BF
74%
Ηράκλειο
Αραιές νεφώσεις
9°C
9.8° 7.7°
4 BF
69%
Μυτιλήνη
Ελαφρές νεφώσεις
6°C
6.9° 5.7°
4 BF
69%
Ερμούπολη
Σποραδικές νεφώσεις
9°C
9.4° 8.8°
5 BF
53%
Σκόπελος
Αραιές νεφώσεις
5°C
4.6° 4.6°
4 BF
57%
Κεφαλονιά
Ελαφρές νεφώσεις
8°C
7.9° 7.9°
2 BF
71%
Λάρισα
Αυξημένες νεφώσεις
2°C
3.0° 1.8°
1 BF
71%
Λαμία
Αυξημένες νεφώσεις
5°C
6.2° 5.1°
2 BF
82%
Ρόδος
Ελαφρές νεφώσεις
11°C
11.0° 9.8°
2 BF
43%
Χαλκίδα
Αραιές νεφώσεις
7°C
7.2° 5.1°
2 BF
63%
Καβάλα
Ελαφρές νεφώσεις
5°C
4.9° 0.3°
2 BF
57%
Κατερίνη
Αυξημένες νεφώσεις
4°C
3.7° 3.6°
2 BF
81%
Καστοριά
Ελαφρές νεφώσεις
2°C
1.9° 1.9°
1 BF
64%
ΜΕΝΟΥ
Δευτέρα, 10 Φεβρουαρίου, 2025
Παναγιώτης Κουστένης
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Παναγιώτης Κουστένης

Οι νέοι παραμένουν απρόβλεπτοι

Ερευνα του Ινστιτούτου Eteron: Τι δείχνει η ανάλυση της εκλογικής συμπεριφοράς των νέων ψηφοφόρων στις τελευταίες εθνικές εκλογές ● Περιορισμένη εμφανίζεται η δυναμική απήχησης της Ν.Δ. στη νεολαία, παρά την πρώτη θέση που πήρε και στην ηλικιακή κατηγορία 17-34 ετών ● Μειώθηκε από το 32% στο 22% η βαρύτητα της ψήφου των νέων την τελευταία 20ετία λόγω δημογραφικής γήρανσης και brain drain

Μετά τις διπλές βουλευτικές εκλογές κυριάρχησε η άποψη μεταξύ των δημοσκόπων πως οι νέοι ψήφισαν ακριβώς όπως οι μεγαλύτεροι. Πράγματι, στις εκλογές του Ιουνίου, σε όλες τις ηλικιακές ομάδες χωρίς εξαίρεση, η σειρά τουλάχιστον των τεσσάρων πρώτων κομμάτων ήταν ακριβώς η ίδια, φαινόμενο αρκετά ασυνήθιστο. Ωστόσο, όπως προκύπτει μέσα και από τη σχετική έκθεση του δρα Πολιτικής Επιστήμης, Παναγιώτη Κουστένη, για λογαριασμό του Ινστιτούτου Eteron με τίτλο «Η ψήφος των νεότερων ηλικιών στην Ελλάδα 1990-2023», η εκλογική συμπεριφορά των νέων είναι αρκετά πιο σύνθετη και χρήζει περαιτέρω ανάλυσης. Γεγονός παραμένει πως, παρά τον εκλογικό θρίαμβο της Ν.Δ., παρότι πλειοψηφική πλέον και σχετικά εξισορροπημένη σε σχέση με το παρελθόν, η δυναμική απήχησης της Ν.Δ. παραμένει περιορισμένη στη νεολαία, καθώς η ηλικιακή αυτή κατηγορία αποτελεί το λιγότερο προνομιακό κοινό για το κυβερνών κόμμα.

Το 2019 η επιστροφή της Νέας Δημοκρατίας στην κυβέρνηση δεν φάνηκε να ανατρέπει τους –εναντίον της– εκλογικούς συσχετισμούς στις ηλικίες μέχρι 34 ετών, οι οποίες για πρώτη φορά έδειξαν να αυτονομούνται πλήρως εκλογικά από το υπόλοιπο εκλογικό σώμα. Οι φετινές εκλογές προκάλεσαν έναν μικρό σεισμό (όπως και το 2012, αλλά από την ανάποδη), αυτή τη φορά κυρίως εις βάρος του ΣΥΡΙΖΑ, με τη νεολαία ειδικά να ενισχύει καινούργια κόμματα, επιβεβαιώνοντας την αστάθεια που πολλές φορές χαρακτηρίζει την εκλογική συμπεριφορά της, παράλληλα όμως με τη διατήρηση κάποιων γενικότερων δομικών γνωρισμάτων της, όπως «τη μειωμένη εκλογική συμμετοχή, την περισσότερο αναποφάσιστη ή αποϊδεολογικοποιημένη στάση και κυρίως τη χαμηλότερη κομματική ταύτιση».

Το 42% των νέων αποφάσισε την τελευταία εβδομάδα ή την ίδια μέρα στις εκλογές του Μαΐου 2023, ενώ στις εκλογές του Ιουνίου η προσέλευση των νέων υπολογίζεται κατά 25% μειωμένη σε σχέση με τον Μάιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ στις ηλικίες 17-34 ετών σημείωσε συνολικά μια απώλεια 17 ποσοστιαίων μονάδων, δηλαδή της μισής σχεδόν από την προηγούμενη εκλογική του δύναμη, και δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει την «αντισυστημική» έκφραση της νεανικής διαμαρτυρίας μετά και τα Τέμπη. Σε κάθε περίπτωση, όπως προκύπτει, οι σημερινοί ψηφοφόροι κάτω των 35 ετών λειτουργούν ενιαία και σε σημαντικό βαθμό διακριτά, ως γενιά που καθορίζεται από το βίωμα της οικονομικής κρίσης και των συνεπειών της.

Αυτό που διαμορφώθηκε φέτος για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρα ήταν μια σαφής διαχωριστική γραμμή ως προς την επιρροή της Νέας Δημοκρατίας, με όριο τα 45 έτη για το σύνολο του εκλογικού σώματος: είχε 46% σε ψηφοφόρους άνω των 45 χρόνων και 32% σε εκείνους μέχρι 44 ετών.

Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Κουστένη, ένα σημαντικό στοιχείο για να εκτιμήσουμε την ακριβή σημασία της ψήφου των νεότερων ηλικιών σχετίζεται με τη συνεχή μείωση της αριθμητικής της βαρύτητας, λόγω της δημογραφικής γήρανσης (ίσως σε έναν βαθμό και του brain drain) των τελευταίων ετών. «Ενώ οι νεότερες ηλικίες (18-34 ετών) στην απογραφή του 2001 αναλογούσαν στο 32% του ενήλικου μόνιμου πληθυσμού της χώρας, το ποσοστό αυτό μειώθηκε σε 27% το 2011 και υπολογίζεται περίπου σε 22% στην πρόσφατη απογραφή του 2021 (με την προσθήκη του ηλικιακού έτους των 17 ετών), όταν το αντίστοιχο για τους ψηφοφόρους άνω των 55 ετών είναι περίπου διπλάσιο» σημειώνει.

Η σημασία της ανάλυσης της ψήφου κατά ηλικία βασίζεται στην υπόθεση ή τη διαπίστωση ότι το καθαυτό στάδιο της ζωής που διανύει κάθε ψηφοφόρος αποτελεί μια κρίσιμη μεταβλητή που προσδιορίζει την πολιτική καταρχάς και εν συνεχεία την εκλογική συμπεριφορά του. Παράλληλα, βέβαια, όπως εξηγεί ο Παναγιώτης Κουστένης, η όποια διακριτή συμπεριφορά των νεότερων ειδικά ψηφοφόρων συσχετίζεται άμεσα και με το συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο, τις κοινωνικές προσλαμβάνουσες ή το γενικότερο «κλίμα» της περιόδου πολιτικής κοινωνικοποίησής τους.

Ιστορική αναδρομή

Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 αρχίζει να ανατρέπεται ο «κανόνας» περί αριστερόστροφης νεολαίας και η Ν.Δ. υπερεκπροσωπείται σε αυτές τις ηλικίες στις εκλογές του 1989-1990. Το ίδιο επιβεβαιώνεται και στις –χαμένες για την ίδια– εκλογές του 1993, παρά το γεγονός ότι η συγκριτικά πιο προνομιακή για αυτήν ηλικιακή κατηγορία παρέμεναν και τότε συνολικά οι ψηφοφόροι άνω των 55 ετών. Αντιθέτως, η δύναμη του ΠΑΣΟΚ εκείνη την εποχή εντοπιζόταν στις ενδιάμεσες ηλικίες (35-54 ετών). Η οριστική μεταστροφή των εκλογικών συσχετισμών στη νεολαία και η συνολικότερη αποκατάσταση της πλειοψηφικά αριστερόστροφης (ή «αντι-δεξιάς») τοποθέτησής της πραγματοποιείται το 2004.

Σταθερά πάντως από το 1993 μέχρι το 2007, όπως αναφέρεται στην έρευνα, το κόμμα που επικρατούσε στη (φοιτητική) νεολαία ήταν τελικά εκείνο που έχανε τις εκλογές, γεγονός που υποδεικνύει ότι η νεανική ψήφος δεν συμπίπτει πάντα με τους συνολικούς συσχετισμούς, ούτε είναι από μόνη της ικανή να οδηγήσει σε ευρύτερες πολιτικές μεταβολές, όταν εγγράφεται απλά ως εξαίρεση ή ως μεμονωμένη αντίδραση και δεν συνοδεύεται από ένα γενικότερο εκλογικό ρεύμα που να διαπερνά και άλλες (τις ενδιάμεσες συνήθως) ηλικιακές κατηγορίες.

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Οι νέοι παραμένουν απρόβλεπτοι

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας