«Χρυσή Αυγή - Προσωπική υπόθεση»

Σήμερα με την «Εφ.Συν. - Σαββατοκύριακο» το σημαντικό ντοκιμαντέρ της δημοσιογράφου Ανζελίκ Κουρούνη «Χρυσή Αυγή - Προσωπική υπόθεση». Η ταινία δίνει τη δική της απάντηση στο ερώτημα όλων: πώς είναι δυνατόν να αποκτά υπόσταση κόμματος και κοινοβουλευτική παρουσία ένα μόρφωμα φανατικών οπαδών του ναζισμού, οι οποίοι μετέρχονται τη βία και το έγκλημα ως μέσα «πολιτικού πολέμου».

Η Ανζ. Κουρούνη γεννήθηκε στη Γαλλία και ήταν 11 χρόνων το 1973. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου τη σημάδεψε και από τότε άρχισε να ασχολείται με τα κοινά, συμμετέχοντας σε οργανώσεις και κινήματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι, όπως λέει, «γέννημα της γαλλικής παιδείας και της ελληνικής παιδείας της διασποράς».

Η πρώτη εικόνα της από την Ακροδεξιά της Μεταπολίτευσης στην Ελλάδα υπήρξε ένα ακραία ρατσιστικό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Στόχος», που την παρακίνησε να ζητήσει συνέντευξη από τον εκδότη της, τον Γεώργιο Καψάλη. Αυτός ήταν που την έστειλε στη Χρυσή Αυγή. Η ενασχόλησή της με τη ναζιστική οργάνωση ξεκινά εδώ και πολλά χρόνια. Θυμάται ότι παραβρέθηκε μαζί με τον Θωμά Τζάκομπι (Thomas Jacobi) πριν από 25 χρόνια σε συνέντευξη που είχε δώσει ο Μιχαλολιάκος με τον Περίανδρο δίπλα του, στα γραφεία της οδού Κεφαλληνίας.

Το ξεκίνημα

Ο Θωμάς συνυπογράφει το σενάριο της ταινίας και είναι αυτός που δέχτηκε επίθεση από χρυσαυγίτες στο Σύνταγμα την ώρα που κάλυπτε ως ρεπόρτερ το συλλαλητήριο των «μακεδονομάχων» (20.1.2019). «Εσύ δεν είσαι ρε που έκανες το ντοκιμαντέρ;» ήταν το μόνο που πρόλαβε να ακούσει προτού δεχτεί τα άγρια χτυπήματα στο κεφάλι.

Οι λήψεις για την ταινία, που ολοκληρώθηκε το 2016, είχαν ξεκινήσει από το 2009, όταν ελάχιστοι δημοσιογράφοι ασχολούνταν με το ζήτημα. «Τότε κατάλαβα ότι ο κόσμος δεν έβλεπε τον κίνδυνο», εξηγεί η Κουρούνη. «Είχα εξοργιστεί με την αδράνεια της πολιτείας αλλά και των δημοσιογράφων». Εκείνος που την παρακίνησε ήταν ο πεθερός της, Λεόν Μπίτερ. «Ηταν Εβραίος, άθεος, μπήκε στην αντίσταση, ήταν κομμουνιστής μέχρι την επέμβαση των Σοβιετικών στη Βουδαπέστη το 1956. Ηταν και παραμένει ο “φάρος” μου. Μου έλεγε: “Τράβα, είναι η δουλειά σου. Οχι για να καταγγείλεις, αλλά για να μπορέσεις κάποτε να δώσεις μια μαρτυρία”».

Χάρη σ’ αυτή την προσωπική εγρήγορση, η δημοσιογράφος έχει συγκεντρώσει ένα τεράστιο και πολύτιμο υλικό, το οποίο πλέον έχει και την αξία αρχείου αποδεικτικών τεκμηρίων. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι είχε απαθανατίσει τον Ρουπακιά σε σκηνές από κινητοποιήσεις της Χρυσής Αυγής, όπου αποδεικνύεται ότι ο άνθρωπος που ομολόγησε τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα είχε ειδικό ρόλο στην ιεραρχία της οργάνωσης.

Ενώ το σύνολο της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής δήλωνε ότι δεν τον γνωρίζει, ο Ρουπακιάς εμφανίζεται στη μία σκηνή να συνεννοείται με τον Παναγιώταρο για «δράση» στο κέντρο της Αθήνας και στην άλλη να αναζητά εκ μέρους του Λαγού το κινητό του, μέσα στο παραταγμένο τάγμα εφόδου στον Μελιγαλά.

Το πραγματικό κατόρθωμα, όμως, της ταινίας είναι ότι δείχνει τον περίγυρο της οργάνωσης, καταγράφει τον τρόπο που σκέφτονται και επιχειρηματολογούν οι απλοί οπαδοί στο εσωτερικό της. Η άδεια της δόθηκε από τον Παναγιώταρο, ο οποίος κάποια στιγμή της είπε: «Τόσα χρόνια σε έχουμε στα πόδια μας. Τι θα γίνει με την ταινία;» Βρήκε την ευκαιρία η Κουρούνη και του απάντησε ότι δεν μπορεί να ολοκληρώσει την ταινία χωρίς να έχει μπει στα σπίτια των χρυσαυγιτών. Τότε της επέτρεψε ο Παναγιώταρος να ακολουθεί έναν από τους χρυσαυγίτες υποψηφίους στις δημοτικές εκλογές του 2014, τον Χαρίλαο Μέξα.

Το στιγμιαίο λάθος

Το αποτέλεσμα υπήρξε εκπληκτικό. Χωρίς καμιά προσπάθεια παραποίησης, ούτε καν υπερβολής, η ταινία δίνει απάντηση στο μεγάλο ερώτημα: πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν δίπλα μας φανατικοί νοσταλγοί του Χίτλερ που συγκροτούν τα Τάγματα Εφόδου ή κλείνουν τα μάτια όταν αυτό το κάνουν οι συναγωνιστές τους; Ο ίδιος ο Μέξας περηφανεύεται στον φακό για την κατοχή μιας «σπάνιας» έκδοσης του χιτλερικού «Ο Αγών μου» και δηλώνει ότι δεν είναι ρατσιστής, αλλά εξηγεί για ποιο λόγο οι «μαύροι» δεν πρέπει να έρχονται στην Ελλάδα για να μη χαλάσουν τη φυλή μας.

Βέβαια οι χρυσαυγίτες ήταν δασκαλεμένοι και προσεκτικοί. Πασχίζουν να εμφανιστούν σαν ένα «κανονικό κόμμα» και αποκρούουν κάθε κατηγορία. Δυστυχώς γι’ αυτούς, ένα στιγμιαίο λάθος τούς προδίδει ανεπανόρθωτα. Στην κορυφαία σκηνή της ταινίας, ο χρυσαυγίτης υποψήφιος έχει ξεχάσει ότι φορά το μικρόφωνο της κάμερας και ακούγεται να προετοιμάζει μια συναγωνίστριά του πώς θα κοροϊδέψει τους κουτόφραγκους: «δεν είμαστε ρατσιστές», «είμαστε μετριοπαθείς», «το Ολοκαύτωμα αφορά τους Γερμανούς όχι τους Ελληνες» κ.λπ. Στην επόμενη σκηνή εμφανίζεται εκείνη να απαγγέλλει κατά λέξη το μάθημα.

Εδώ και έναν χρόνο η Ανζελίκ, ο Θωμάς και οι συνεργάτες τους έχουν καταπιαστεί με τη συνέχεια της ταινίας. Αυτό το δεύτερο μέρος επικεντρώνεται, βέβαια, στη δίκη της Χρυσής Αυγής, αλλά στόχο έχει να αναζητήσει απαντήσεις στο καίριο ερώτημα: πώς είναι δυνατόν να αντισταθούμε στη Χρυσή Αυγή χωρίς να τραυματίσουμε τη δημοκρατία και τις αξίες μας; Ο τίτλος «Χρυσή Αυγή - Υπόθεση όλων μας» παραπέμπει βέβαια στην προηγούμενη ταινία, αλλά ταυτόχρονα υποδηλώνει και τη διάθεση των δημιουργών να μεταφέρουν το δικό τους ενδιαφέρον σε ολόκληρη την κοινωνία.

Η «Εφ.Συν.» θα συμβάλει στην ολοκλήρωση της ταινίας ως χορηγός επικοινωνίας.