Εμμονή για αιολικά στον πληγωμένο Εβρο

Τι κι αν ο υπουργός Περιβάλλοντος, ο γενικός γραμματέας Δασών, ακόμη και ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανακοίνωσαν -ουκ ολίγες φορές- ότι κανένας αιολικός σταθμός δεν θα αδειοδοτηθεί στα καμένα του Εβρου; Οι εταιρείες του αιολικού λόμπι επιμένουν στην απαράδεκτη εγκατάσταση αιολικών σταθμών μέσα και κοντά στις καμένες περιοχές, παρ’ όλο που μια σειρά ανάλογων έργων έχουν απορριφθεί στην ίδια περιοχή.

Τελευταίο κρούσμα αποτελεί το αίτημα που υποβλήθηκε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης για αδειοδότηση τεσσάρων αιολικών σταθμών μέσα στις καμένες αλλά και σε όμορες σε αυτές εκτάσεις του Εβρου.

Ο ένας από αυτούς, το «ΔΕΡΒΕΝΙ», βρίσκεται εξ ολοκλήρου εντός της έκτασης που κάηκε το 2023 και ανάμεσα στους οικισμούς Νίψα και Αβαντα του Δήμου Αλεξανδρούπολης, στην περιοχή «Νότιο Δασικό Σύμπλεγμα Εβρου» του δικτύου Natura. Βάσει της εγκεκριμένης Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης, οι 3 από τις 8 ανεμογεννήτριες χωροθετούνται εντός Ζώνης Προστασίας της Φύσης, εντός της οποίας δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση ανεμογεννητριών, και οι υπόλοιπες 5 σε απόσταση από 40 έως 800 μέτρα εκτός αυτής.

Οι υπόλοιποι τρεις αιολικοί σταθμοί είναι οι «ΑΓΥΓΙΑΤΗΣ», «ΤΡΕΛΑΣ» και «ΜΥΤΙΚΑΣ», οι οποίοι χωροθετούνται μεταξύ των οικισμών Πυλαία, Μελία, Κοίλα και Ιτέα του Δήμου Αλεξανδρούπολης, σε απόσταση από 500 έως 1.500 μέτρα από την καμένη έκταση του 2023, μέσα σε κρίσιμα ενδιαιτήματα για τα σπάνια αρπακτικά πουλιά.

Και οι τέσσερις αιολικοί σταθμοί ανήκουν στην ίδια εταιρεία, τη «European Wind Farms Greece ApS», θυγατρική για την Ελλάδα της δανέζικης European Energy, με τους τρεις από αυτούς να χωροθετούνται σε σειρά, στην ίδια περιοχή. Ομως, αντί να εξετάζονται ως ένα ενιαίο έργο, αδειοδοτούνται ο καθένας ξεχωριστά, γεγονός που καταδεικνύει για ακόμη μία φορά μια ξεκάθαρη περίπτωση σκόπιμης κατάτμησης ενός μεγάλου έργου σημαντικής επίπτωσης στο περιβάλλον σε μεμονωμένα έργα που παρουσιάζονται ως μικρότερης επίπτωσης. Πρόκειται για τη γνωστή μέθοδο της «σαλαμοποίησης» των έργων, προκειμένου να παρακαμφθεί η πιο σύνθετη διαδικασία αδειοδότησης.

Κι αυτά συμβαίνουν ενώ ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, ανακοίνωσε στις 26 Σεπτεμβρίου 2023 την αναστολή για μέχρι ένα έτος των οικονομικών δραστηριοτήτων στην πληγείσα από την πυρκαγιά περιοχή του Εβρου. Μάλιστα, στις 6 Νοεμβρίου 2023, ο ίδιος ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής την εκπόνηση ειδικής μελέτης που θα καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη συνέχεια της αδειοδότησης των αιολικών σταθμών στον Εβρο. Ωστόσο, σχεδόν δύο χρόνια μετά δεν έχουν ακόμη ληφθεί κατάλληλα και επαρκή μέτρα σχετικά με αυτό το ζήτημα.

Κι αυτό, ενώ η συγκεκριμένη μελέτη έχει ολοκληρωθεί, αλλά παραμένει έναν χρόνο τώρα στα «συρτάρια» του υπουργείου. Ισως γιατί καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για την προστασία και την αποκατάσταση των απειλούμενων αρπακτικών πουλιών και των οικοτόπων τους δεν αρκεί να ανασταλούν οι αδειοδοτήσεις αιολικών σταθμών μόνο στην καμένη έκταση, αλλά πρέπει να ανασταλούν και σε γειτονικές εκτάσεις που δεν κάηκαν, οι οποίες αποτελούν κρίσιμα ενδιαιτήματα και μελλοντικό καταφύγιο για τα πουλιά. «Θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους και θα ακολουθήσουν τις υποδείξεις των επιστημόνων που συνέταξαν τη μελέτη ή τελικά οι δεσμεύσεις τους ήταν λόγια του αέρα για εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων;», αναρωτιούνται η Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και το WWF Ελλάς που ανακίνησαν την υπόθεση.

Οι τρεις περιβαλλοντικές οργανώσεις τονίζουν ότι παρά τις συνεχείς πιέσεις εννέα περιβαλλοντικών οργανώσεων, προκειμένου να ληφθούν άμεσα και συγκεκριμένα νομοθετικά μέτρα που θα ρυθμίσουν την αδειοδότηση των αιολικών σταθμών στον Εβρο, το υπουργείο Περιβάλλοντος αρνείται πεισματικά να το πράξει. «Αυτή η παράλειψη μάλιστα δημιουργεί εν προκειμένω όλη αυτή την αναστάτωση, με τους επενδυτές αφ’ ενός να συνεχίζουν τον σχεδιασμό των έργων τους με αβέβαιο αποτέλεσμα και τις αρμόδιες υπηρεσίες αφ’ ετέρου να καταναλώνουν πολύτιμο χρόνο σε διαδικασίες που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν το υπουργείο Περιβάλλοντος είχε δώσει σαφείς κατευθύνσεις και είχε λάβει τα απαραίτητα νομοθετικά μέτρα για τη χωροθέτηση των ανεμογεννητριών μετά την πυρκαγιά στον Εβρο», επισημαίνουν.

Αν μη τι άλλο, είναι εντυπωσιακό ότι το αίτημα για την αδειοδότηση των τεσσάρων αιολικών σταθμών της «European Wind Farms Greece ApS» μέσα και κοντά στα καμένα του Εβρου αφορά την ίδια περιοχή όπου η διοίκηση και το ΣτΕ έχουν απορρίψει για περιβαλλοντικούς λόγους όλους τους αιολικούς σταθμούς που ζήτησαν περιβαλλοντική αδειοδότηση από το 2017 έως σήμερα. Εν τούτοις, φαίνεται ότι οι επενδυτές επιμένουν, φέρνοντας ξανά νέα έργα πάνω στις θέσεις που τα προηγούμενα είχαν απορριφθεί.

Από το ιστορικό απορρίψεων πλήθους αιολικών σταθμών στην ίδια περιοχή στο παρελθόν προκύπτει ότι η διοίκηση, λαμβάνοντας υπόψη τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων φορέων και τα διαθέσιμα περιβαλλοντικά δεδομένα, έχει καταστήσει σαφές ότι η εγκατάσταση αιολικών σταθμών στη συγκεκριμένη περιοχή θα έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στο προστατευτέο αντικείμενο των γειτονικών περιοχών Natura.

Ενδεικτικά, μερικοί από τους αιολικούς σταθμούς που έχουν απορριφθεί από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης στην ίδια περιοχή αφορούσαν τις θέσεις «ΤΡΕΛΛΟΣ ΚΕΔΡΟΣ» (2017), «ΓΟΥΡΙΚΟ», «ΜΥΤΙΚΑΣ» και «ΜΕΛΙΑ» (2020), ενώ από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είχαν απορριφθεί στις θέσεις «ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ ΦΕΡΩΝ-ΚΑΨΑΛΑ» και «ΤΣΟΥΜΑΡΛΙΩΤΙΚΑ».

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία «European Wind Farms Greece ApS» έχει πολύ περισσότερα έργα προς αδειοδότηση στην ευρύτερη περιοχή, ενώ στο τέλος του 2024 είχε υποβάλει αιτήματα για αδειοδότηση επιπλέον 10 αιολικών σταθμών (89 ανεμογεννήτριες, συνολικής ισχύος 313,95 MW) στον βόρειο Εβρο, εντός Ζωνών Προστασίας της Φύσης, όπου βάσει της εγκεκριμένης Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Η διαδικασία αδειοδότησης αυτών των έργων παραμένει ανοιχτή, αφού εκκρεμεί απόφαση απόρριψης ή έγκρισής τους.