«Η ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) Φυλής δεν θα ενταχθεί στον νέο ΠΕΣΔΑ Αττικής ως εσαεί χώρος διαχείρισης και ο ΧΥΤΑ Φυλής θα πάψει να υφίσταται μέσα από συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Είμαστε αντίθετοι στην πρακτική που θέλει τη Φυλή τελικό αποδέκτη των απορριμμάτων από άλλες Περιφέρειες και Δήμους. Η λύση δεν είναι πλέον η Φυλή. Το μήνυμα που στέλνει το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής προς τα υπουργεία Εσωτερικών και ΠΕΚΑ, σε ό,τι αφορά την αποδοχή απορριμμάτων από άλλες πόλεις στη Φυλή, είναι σαφές: η Φυλή τελείωσε».
Πρόκειται για τμήμα της απόφασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής που συνεδρίασε την 4η Δεκεμβρίου 2014.
Προσεκτικά διατυπωμένα, ωραία λόγια, ώστε να εξυπηρετήσουν επικοινωνιακούς στόχους εκείνης της περιόδου.
Στο σημερινό περιφερειακό συμβούλιο (στις 15.30) έρχεται προς έγκριση η αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ).
Πολίτες, κινήματα, συλλογικότητες και η περιφερειακή παράταξη «Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αττική» καλούν σε κινητοποίηση.
Διεκδικούν να αναβληθεί η λήψη απόφασης, να αποσυρθεί και να αναμορφωθεί ο ΠΕΣΔΑ προς μια κατεύθυνση αποκεντρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων δημόσιου συμφέροντος.
Το σχέδιο αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ τείνει να συντηρεί το υφιστάμενο συγκεντρωτικό μοντέλο. Διατηρεί παράλληλα το έκτρωμα της Φυλής -ο μοναδικός κατονομαζόμενος χώρος διαχείρισης απορριμμάτων στο σχέδιο.
Δεν υπάρχει η παραμικρή νύξη για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ, ούτε και δέσμευση για την απομάκρυνση του Αποτεφρωτήρα –αντιθέτως, αιωρείται το ενδεχόμενο επέκτασης του ΧΥΤΑ για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα–, ενώ απουσιάζει η ρητή διαβεβαίωση ότι στα απόβλητα που μεταφέρονται στις εγκαταστάσεις της Φυλής δεν περιέχονται άλλων περιοχών ή επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα.
Η πρόβλεψη επέκτασης δυναμικότητας του ΕΜΑΚ στους 400.000 τόνους/ έτος (το 2014 δέχτηκε 185.000 τόνους) υποδηλώνει σαφή πρόθεση να συνεχιστεί η λειτουργία του στη Φυλή, όπως επισημαίνει η περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ).
Το σχέδιο χαρακτηρίζεται -κατά τα λοιπά- από γενικολογία και αοριστολογία «σε βαθμό, ώστε να αμφισβητείται, αν αποτελεί -πράγματι- κάποιου είδους σχεδιασμό», σχολιάζει η ΠΡΩΣΥΝΑΤ.
Αριθμός, περιοχή κάλυψης, δυναμικότητα και χωροθέτηση νέων Χώρων Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ) δεν προσδιορίζονται.
Σύμφωνα με την εκτίμηση της αρμόδιας Ομάδας Εργασίας της ΠΟΕ-ΟΤΑ, είναι αδύνατη μέχρι το 2019 η ολοκλήρωση των διαδικασιών των αδειοδοτήσεων όσο και των διαγωνιστικών διαδικασιών, για να ετοιμαστούν οι εγκαταστάσεις των νέων ΧΥΤΥ.
«Οσο δεν βάζει μπροστά η Περιφέρεια Αττικής λύσεις για υποδομές, οδηγούμαστε προς καταστάσεις κρίσης, όπως της Βηρυτού ή της Νάπολης παλαιότερα», προειδοποίησε ο Τάσος Κεφαλάς από την ΠΡΩΣΥΝΑΤ στη διάρκεια σύσκεψης συλλογικοτήτων και φορέων την περασμένη Δευτέρα.
Αποτυχημένο μοντέλο
Για κάποιους αποτελεί έκπληξη η «στροφή» προς το αποτυχημένο συγκεντρωτικό μοντέλο των προηγουμένων διοικήσεων. Μοιάζει ωστόσο σαν κάτι το προδιαγεγραμμένο.
Η εκπόνηση της μελέτης αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ ανατέθηκε, σύμφωνα με την ΠΡΩΣΥΝΑΤ, σε δύο ανεξάρτητες ομάδες που εργάστηκαν παράλληλα: η μία (εξωτερικός συνεργάτης) κλήθηκε να κάνει μια τυπική, επαγγελματική προσαρμογή του νέου εθνικού σχεδιασμού (ΕΣΔΑ), χωρίς να έχει ουσιαστική εμπλοκή με την αποκεντρωμένη διαχείριση, και η άλλη (ομάδα εργασίας του ΕΔΣΝΑ) έχει εκφράσει δημόσια τη ριζική της διαφωνία με βασικές πτυχές του νέου ΕΣΔΑ, υποστηρίζοντας λογικές συγκεντρωτικής διαχείρισης στην Αττική.
Το υποστηρικτικό υλικό που τέθηκε στη διάθεσή τους ήταν η μελέτη επικαιροποίησης του ΠΕΣΔΑ των διοικήσεων Λιακόπουλου-Σγουρού, που «φτιασιδώνει» τον υφιστάμενο ΠΕΣΔΑ, και από την άλλη μια τυπική έκθεση αξιολόγησης του ΠΕΣΔΑ από τον επίσημο τεχνικό σύμβουλο της περιφέρειας για τα έργα ΣΔΙΤ, σύμφωνα πάντα με την ΠΡΩΣΥΝΑΤ.
Απουσίαζε το σχέδιο από τη διοίκηση της περιφέρειας και τον Ενιαίο Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο (ΕΔΣΝΑ), αρμόδιο για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική; Υπήρχε άγνοια βασικών πτυχών του προβλήματος; Υπήρχε μια γενικότερη διάθεση συμβιβασμών;
Ερωτήματα που ίσως απαντηθούν στο μέλλον. Το σίγουρο είναι ότι η κατάργηση των 4 φαραωνικών ΣΔΙΤ δεν συνοδεύτηκε από εναλλακτικό σχέδιο.
Νέα μοιρασιά
«Και τώρα ερχόμαστε να ξαναμοιράσουμε την πίτα στους ίδιους εργολάβους, άντε σε λίγους μικρούς ακόμη», τόνισε η περιφερειακή σύμβουλος με την «Αντικαπιταλιστική Ανατροπή», Δέσποινα Κουτσούμπα, στη σύσκεψη της Δευτέρας. Να σημειωθεί ότι ο τζίρος της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική πλησιάζει τα 500 εκατ. ευρώ ετησίως.
«Η “αποκέντρωση” που επιχειρείται στον ΠΕΣΔΑ είναι απλώς το άλλοθι, για να πέσει το βάρος της αποτυχίας της δημόσιας διαχείρισης -και της συνακόλουθης ιδιωτικοποίησης- των απορριμμάτων στους δήμους και στους ίδιους τους πολίτες» σχολιάζει η παράταξη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Εφόσον ο ΠΕΣΔΑ-«κορμός» για το νέο μοντέλο διαχείρισης είναι ασαφής, ανάλογη εικόνα σχηματίζεται γύρω από την πλειονότητα των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης (ΤΣΔ) που κλήθηκαν να εκπονήσουν οι δήμοι.
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα περιγράφει ο Νίκος Αδαμόπουλος, συνδικαλιστής της ΠΟΕ-ΟΤΑ: «Αυτή τη στιγμή γίνεται ένα αστείο ντιλ στους δήμους, ένα παιχνιδάκι σε μικρά και μεγάλα εργολαβικά γραφεία του τύπου: “Πάρε ένα εικοσαρικάκι και φέρε το σχέδιο να φύγει η υποχρέωση”».
Απάντηση του Σ. Ιατρού (ΕΔΣΝΑ) στην «ΕΦ.ΣΥΝ.»
«Ο ΧΥΤΑ Φυλής θα κλείσει στη θητεία αυτής της διοίκησης»
«Δεν θα υπάρξει Γ’ Φάση στη Φυλή, ούτε και εκμετάλλευση του “λατομείου Μουσαμά”, όπως λένε κάποιοι», απαντά κατηγορηματικά στην «Εφ.Συν.» ο Σταύρος Ιατρού, στέλεχος του Ενιαίου Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ). Επαναλαμβάνει: «Ο ΧΥΤΑ Φυλής θα κλείσει με χρονοδιάγραμμα. Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να γίνει σήμερα. Θα κλείσει στη θητεία αυτής της διοίκησης».
Αναφορικά με τη σκληρή κριτική που δέχεται ο ΠΕΣΔΑ για την αοριστία του, λέει: «Είναι λάθος. Κατ’ αρχάς ο ΠΕΣΔΑ δεν έχει ολοκληρωθεί, είναι σε καθεστώς διαβούλευσης. Εκτιμώ ότι θα ολοκληρωθεί σε 2-3 μήνες, με την τελική απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου, πριν από την οποία θα προηγηθεί η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Σε όλο αυτό το διάστημα, ο ΠΕΣΔΑ θα συμπληρώνεται, θα διορθώνεται και θα επικαιροποιείται».
«Ο προηγούμενος σχεδιασμός είχε απόλυτη μονομέρεια προς την ταφή. Με τον νέο ΠΕΣΔΑ, με ορίζοντα το 2020, το 52,6% θα ανακτάται από διαλογή στην πηγή, δηλαδή στους δήμους, το 25,6% από επεξεργασία στις μονάδες και το υπόλοιπο 21,8% θα είναι τελική ταφή. Είναι ξεκάθαρο πού κατευθυνόμαστε», απαντά αναφορικά με την τάση διατήρησης του υφιστάμενου μοντέλου.
«Εθελοτυφλούν όσοι δεν βλέπουν χώρους ταφής. Μεταξύ άλλων, είναι παλιά ανενεργά λατομεία της Αττικής που η σημερινή νομοθεσία επιβάλλει να πηγαίνουν [εκεί]. Πλέον δεν έχουμε μόνο τα αστικά απορρίμματα, αλλά και τα μπάζα και τα γεωργοκτηνοτροφικά. Προοπτική για το 21,8% που πάει σε ταφή, μαζί με τα μπάζα και τα κομπόστ, είναι η αποκατάσταση 3-4 επιλεγμένων λατομείων», προσθέτει.
Τέλος, απαντά στις αναφορές για τους εργολάβους: «Είναι μακριά νυχτωμένοι και άσχετοι όσοι τα λένε. Προκαλώ να μας υποδείξουν έστω μια περίπτωση για τον ΠΕΣΔΑ. Είχαμε μια κατάσταση που τα είχαν όλα οι εργολάβοι. Τώρα τους πετάμε έξω. Το μέλλον θα δείξει ότι κάνουν κριτική χωρίς επιχειρήματα».
