Δενδροκτονία και ρεματοκτονία μετά τη φωτιά στην Πεντέλη

Ελλείψει παρεμβάσεων του Δασαρχείου Πεντέλης, ό,τι δεν αφάνισε η πυρκαγιά της 19ης-20ής Ιουλίου 2022 στην ανατολική Πεντέλη, έρχονται να το καταστρέψουν οι... αρμόδιες υπηρεσίες, με εργασίες ανεξέλεγκτης δενδροκτονίας και βάναυσες εκκαθαρίσεις ρεμάτων, την ίδια στιγμή που τα πρώτα σημάδια φυσικής αναβλάστησης εμφανίστηκαν στα ρέματα της περιοχής.

Στην πυρκαγιά της Πεντέλης επιβεβαιώθηκε εκ νέου η ανυπαρξία των διαβόητων Ομάδων Πολιτικής Προστασίας των Δήμων, καταγγέλλουν η ανεξάρτητη πρωτοβουλία πολιτών «Δασαμάρι S.O.S.», η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, η Πρωτοβουλία Κατοίκων Πεντέλης-Μελισσίων και ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Νηρέας Ραφήνας. Και αυτό γιατί εμφανίστηκε «διαλυμένη» και «διασπασμένη» η Πολιτική Προστασία (Π.Π.) στον Δήμο Πεντέλης και υπήρξε αποποίηση από τον δήμαρχο Ραφήνας-Πικερμίου των διοικητικών ευθυνών και της αρμοδιότητάς του στο δασικό Δασαμάρι. («Το μπαλάκι των ευθυνών που έκαψε το Δασαμάρι», «Εφ.Συν.», 11/8/2022).

Ετσι, χωρίς επιτήρηση και άμεση επέμβαση στα κρίσιμα πρώτα 10 λεπτά από την Π.Π. του δήμου και με απουσία επίγειας πυροσβεστικής παρέμβασης, η δασική έκταση αφέθηκε ανυπεράσπιστη με τη φωτιά να καλπάζει επί ώρες ανεμπόδιστη στους λόφους και να καταστρέφει ολοσχερώς το δασικό Δασαμάρι, τα ρέματα Βαλανάρη και Δασαμάρι, μεγάλη έκταση δάσους του νότιου Πεντελικού βουνού (Βαγιάτι, Καλλίσια, Καραούλι) και να πλήττει οικισμούς, αναφέρουν.

«Οι κοπές αφορούν δέντρα που βρίσκονται σε περιοχές εντός σχεδίου που βρίσκονται στην αρμοδιότητα του δήμου. Υπάρχουν δύο συνεργεία που προχωρούν σε αυτές τις εργασίες, που το καθένα έχει επικεφαλής γεωπόνο, που με επιτόπια αυτοψία αποφασίζουν αμέσως αν το δέντρο θα ξαναδώσει κλαδιά, διαφορετικά κόβεται από τη ρίζα, ή αν θα πρέπει να κλαδευτεί», λέει στην «Εφ.Συν.» ο δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου, Βαγγέλης Μπουρνούς. «Σε πολλά δέντρα έχουν πληγεί τα κλαδιά τους, που σημαίνει ότι υπάρχουν σημεία στα δέντρα που έχουν αδυνατίσει με αποτέλεσμα με τον ερχομό του χειμώνα να υπάρχει κίνδυνος να πέσουν σε αμάξια και να προξενήσουν ατύχημα. Επομένως, κλαδεύονται για να είναι ασφαλείς οδηγοί και κάτοικοι. Επίσης, επειδή η φωτιά ήταν έρπουσα, σε κάποια δέντρα έχουν δημιουργηθεί κουφάλες στη ρίζα τους και έτσι, αν και φαίνεται ότι δεν έχουν καεί, μπορεί να πέσουν με έναν αέρα, κάτι που τα καθιστά επικίνδυνα και πρέπει να αφαιρεθούν», επισημαίνει.

Αμέσως μετά την καταστροφή, μόλις μία εβδομάδα μετά τη φωτιά και ενώ τα πρώτα σημάδια αναβλάστησης εμφανίστηκαν στα ρέματα, πήραν την κατάσταση στα χέρια τους οι εργολάβοι, μέσω των αρμόδιων αρχών. Ο Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου, μέσω εργολάβου που εκτελεί έργα για τον δήμο, ξεκίνησε ανεξέλεγκτη δενδροκτονία στους καμένους οικισμούς του Ντραφιού και της Διώνης, σε κοινόχρηστους χώρους (άλση και πεζοδρόμια).

Τα εργολαβικά συνεργεία πετσόκοψαν και κλάδεψαν δέντρα στην περιοχή χωρίς μελέτες, χωρίς επίβλεψη και κατά παράβαση των επιστημονικών κανόνων που απαιτούν αναμονή μέχρι και την επόμενη άνοιξη μετά τη φωτιά ώστε να δοθεί χρόνος στη χλωρίδα να αντιδράσει και να διαφανεί τι θα επιζήσει. Εξαφάνισαν αδιακρίτως πεύκα, είτε πλήρως είτε μερικώς καμένα, ακόμα και υγιή. Και στη θέση πανύψηλων ευκαλύπτων, που σε διάστημα λίγων ημερών θα πρόσφεραν νέα πράσινα κλαδιά σε όλη την κόμη τους, άφησαν όρθια κούτσουρα ενός μέχρι δύο μέτρων.

Από την πλευρά της η Περιφέρεια Αττικής προχωρά σε ανεξέλεγκτη εισβολή σε ρέματα με μεγάλα σκαπτικά μηχανήματα για να καθαρίσουν τους αναβαθμούς, όπως συνέβη στο ρέμα Βαλανάρη. Χωρίς μελέτη, χωρίς επίβλεψη δασολόγων, έξω από κανόνες αειφόρου διαχείρισης που απαιτούν συντήρηση των αναβαθμών με μηχανήματα εκτός κοίτης ή μικρών διαστάσεων και βάρους (Bobcat) σε συνδυασμό με χειρωνακτική εργασία. Με τις μεγάλες ράμπες και τους ελιγμούς των μηχανημάτων να εκχερσώνουν μεγάλες εκτάσεις στην κοίτη και στα πρανή, εκμηδενίζοντας τη δυνατότητα φυσικής αναγέννησης και αποσταθεροποιώντας τα πρανή, ενώ ξεριζώνουν πλατάνια και καλαμιές, φυσικούς συμμάχους για τη συγκράτηση φερτών υλικών και για την ανάσχεση της ταχύτητας των νερών που θα κατέβουν από το καμένο Πεντελικό στις πόλεις.

Δεδομένων αυτών των καταστροφικών ενεργειών και σχεδιασμών, οι τέσσερις προαναφερθέντες σύλλογοι και κινήσεις πολιτών ζητούν από το Δασαρχείο Πεντέλης να κρατήσει σθεναρή στάση προστατεύοντας και υπερασπίζοντας τα καμένα δασικά οικοσυστήματα του Πεντελικού και συγκεκριμένα:

■ Να συντάξει μελέτη για τα δέντρα που πρέπει να κοπούν (πίνακες υλοτομίας) και για εκείνα που θα σωθούν, και να επιβλέπει τις σχετικές εργασίες.

■ Να εκδίδει άδεια για τον καθαρισμό των ρεμάτων, φραγμάτων και αναβαθμών και να επιβλέπει τις εργασίες.

■ Να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για να σταματήσει άμεσα η καταστροφή που συντελείται και να εξασφαλιστεί ο απαραίτητος χρόνος για τη φυσική αναγέννηση των οικοσυστημάτων του Πεντελικού.

■ Να κηρυχθεί αναδασωτέο το σύνολο της καμένης δασικής έκτασης, όπως προβλέπει το άρθρο 117 του Συντάγματος.

■ Να διασφαλίσει τη μη οικοδόμηση εντός των καμένων εκτάσεων.

■ Να απαγορεύσει καθολικά τη βόσκηση της αναγεννώμενης χλωρίδας στην εν λόγω περιοχή.