Φωτοβολταϊκά καταστρέφουν υγροβιότοπο

Η ενεργειακή λαίλαπα δεν αφήνει τίποτα ανέγγιχτο στο πέρασμά της, ούτε καν την καλλιεργήσιμη γη μέσα σε περίοδο επισιτιστικής ανασφάλειας, όπως διαφαίνεται στην περίπτωση του υγροβιότοπου Κολοβρέχτης (ή Ελος Ψαχνών) στην κεντρική Εύβοια, στα σύνορα Ψαχνών και Νέας Αρτάκης, που γίνεται βορά φωτοβολταϊκών σταθμών.

Τα φωτοβολταϊκά τοποθετούνται στη Β’ ζώνη του υγροβιότοπου, σε απόσταση αναπνοής από τον πυρήνα του (Α’ ζώνη), σε γόνιμη γη χαρακτηρισμένη ως Υψηλής Παραγωγικότητας, εντός της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου, όπως αυτή καθορίστηκε με Προεδρικό Διάταγμα το 1989. Η εγκατάστασή τους πραγματοποιείται δίχως να λαμβάνεται υπόψη ότι ο Κολοβρέχτης έχει χαρακτηριστεί ως «περιοχή προστασίας της φύσης». Στον υγροβιότοπο έχουν καταγραφεί 193 είδη πουλιών που επισκέπτονται την περιοχή, τα 45 από τα οποία εξαρτώνται άμεσα ή έμμεσα από την ύπαρξη του υγροτοπικού συστήματος.

Επιπλέον, ο Κολοβρέχτης είναι διεθνούς σημασίας για την απειλούμενη με εξαφάνιση χαλκόκοτα, αφού ο πληθυσμός της κατά την ανοιξιάτικη μετανάστευση φτάνει τα 79 άτομα, ξεπερνώντας το 1% του συνολικού ευρωπαϊκού πληθυσμού, που ανέρχεται σε 750 άτομα. Η ορνιθοπανίδα που φιλοξενεί ο Κολοβρέχτης υπάγεται στις προστατευτικές διατάξεις της ευρωπαϊκής Οδηγίας «Για τη διατήρηση των άγριων πτηνών», προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βόνης «Περί προστασίας των αποδημητικών πουλιών» και τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης «Περί διατήρησης της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης», που έχει κυρωθεί από τη χώρα μας από το 1983.

Παρά ταύτα, η εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών γίνεται χωρίς ειδική περιβαλλοντική μελέτη που να αναφέρει τις τυχόν επιπτώσεις για την ορνιθοπανίδα και το οικοσύστημα του υγροβιότοπου, επισημαίνει η Ομάδα πολιτών για τη διάσωση του υγροβιότοπου του Κολοβρέχτη, ένας από τους φορείς που ασχολείται ενεργά με την προστασία και ανάδειξη του υγροβιότοπου. Η ίδια καταγγέλλει ότι η εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών γίνεται με ελάχιστη πληροφόρηση της κοινωνίας, χωρίς ουσιαστική δημόσια διαβούλευση. Επιπλέον, με τη γνωστή τακτική της σαλαμοποίησης, ένα έργο συνολικά 2,4 MW κατατμήθηκε σε τρία μικρότερα με στόχο να παρακαμφθεί ο περιορισμός της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάνω από 1 MW σε γη υψηλής παραγωγικότητας.

Εξάλλου, η εγκατάστασή τους πραγματοποιείται σε κοντινή απόσταση από τον προσωρινά οριοθετημένο αρχαιολογικό χώρο Γλύφας, Μπαϊράμ Αγά, Βάρκας. Αρχικά, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας εξέδωσε σήμα διακοπής εργασιών τον Σεπτέμβριο του 2021 για τους δύο εκ των τριών αιολικών σταθμών, επειδή οι εργασίες ξεκίνησαν χωρίς ποτέ να ειδοποιηθεί γι’ αυτές, και τον Φεβρουάριο του 2022 ανακάλεσε τις αδειοδοτήσεις.

Εναν μήνα μετά και ενώ είχε ανακαλέσει τις άδειες, η Εφορεία Αρχαιοτήτων εισηγήθηκε θετικά προς το Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Στερεάς Ελλάδας για την αδειοδότησή τους. Η συνεδρίαση του Συμβουλίου πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης τον Απρίλιο του 2022, χωρίς να αναρτηθεί στην ημερήσια διάταξη στο ίντερνετ ώστε να ενημερωθούν οι πολίτες και παρότι όλες οι προηγούμενες και οι επόμενες συνεδριάσεις αναρτήθηκαν κανονικά. Το 11μελές Συμβούλιο αποφάνθηκε ομόφωνα θετικά, σαν να μην αναγνωρίζει τη σημασία των αρχαιολογικών θέσεων του υγροβιότοπου.

«Δεν αντιλαμβάνονται η Εφορεία Αρχαιοτήτων, το Συμβούλιο, η Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Στερεάς, οι δύο δήμοι, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, τα υπουργεία ότι, εάν εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά σε πολύτιμη αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας δίπλα από τον πυρήνα του υγροβιότοπου, επί της ουσίας περιφράσσεται ο Κολοβρέχτης για χάρη του πρόσκαιρου κέρδους και ταυτόχρονα ανοίγει η όρεξη στους πάσης φύσεως καταπατητές και ρυπαντές να διεκδικήσουν κι εκείνοι ένα κομμάτι από εκείνο που είναι φυσική κληρονομιά, φυσικό αγαθό;» αναρωτιέται η Ομάδα πολιτών για τη διάσωση του υγροβιότοπου του Κολοβρέχτη. Και καλεί την αυτοδιοίκηση (α’ και β’ βαθμού), την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να επανεξετάσουν τα τεκταινόμενα. Παράλληλα, καλεί συλλόγους, συλλογικότητες, φορείς και πολίτες να υπογράψουν το κείμενο διαμαρτυρίας που βρίσκεται αναρτημένο στο blog ΚΟΛΟΒΡΕΧΤΗΣ SOS με μήνυμα στο [email protected].