Δεκάδες είναι τα ερωτήματα και οι απορίες που έχουν προκύψει μετά το ξαφνικό ναυάγιο του μικρού δεξαμενόπλοιου «Αγία Ζώνη ΙΙ», προκαλώντας μια πρωτόγνωρη θαλάσσια ρύπανση, ίσως από τις μεγαλύτερες που έχουν συμβεί ποτέ στην ελληνική επικράτεια. Δικαιολογημένα, ειδικά όσοι επλήγησαν από τη «δολοφονική» πετρελαιοκηλίδα, ζητούν απαντήσεις από υπεύθυνα στόματα για το τι ακριβώς συνέβη από τα ξημερώματα της Κυριακής 10 Σεπτεμβρίου και μέχρι σήμερα και για το τι θα συμβεί από εδώ και στο εξής.
Οι απαντήσεις σχεδόν σε όλα τα ερωτήματα δόθηκαν χθες κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο υπουργείο Ναυτιλίας που παραχώρησε ο υπουργός Ναυτιλίας Παναγιώτης Κουρουμπλής, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελλος, ο υφυπουργός Ναυτιλίας Νεκτάριος Σαντορινιός, ο αρχηγός του Λιμενικού Σώματος Σταμάτης Ράπτης και συνολικά όλη η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου. Η ιστορία ή καλύτερα η πορεία των ερευνών και της επιχείρησης απορρύπανσης του Σαρωνικού και των ακτών της Αττικής θα δείξει εάν οι σημερινές απαντήσεις μερικώς ή ολικώς ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Η «Εφ.Συν.» κάνει μια καταγραφή των ερωτήσεων και των απαντήσεων όπως αυτές δόθηκαν από τους συμμετέχοντες στη συνέντευξη.
• Υπήρξε καθυστέρηση και ολιγωρία από το υπουργείο Ναυτιλίας και το Αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος στον συντονισμό της επιχείρησης αμέσως μετά το ναυάγιο;
Οχι. Η αντίδραση του Λιμενικού Σώματος ήταν αμεσότατη. Τα αναλυτικά στοιχεία από την ώρα του ναυαγίου και μετά είναι καταγεγραμμένα στον Θάλαμο Επιχειρήσεων του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος και όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να τα δει. Σύμφωνα με αυτά, στις 2.25 τα ξημερώματα της Κυριακής (10/9/2017) έγινε το ναυάγιο. Στις 5.30 π.μ. έφθασε το πρώτο αντιρρυπαντικό σκάφος του Λιμενικού Σώματος, στις 6.14 π.μ. έγινε η ανάθεση και υπογράφτηκε η σύμβαση της πλοιοκτήτριας εταιρείας με την εταιρεία απορρύπανσης, στις 7.10 π.μ. υπήρξε η πρώτη περιπολία του αεροσκάφους του Λιμενικού, στις 9.10 π.μ. η κατάδυση για τον εντοπισμό του ναυαγίου και στις 10 π.μ. ξεκίνησε η στεγανοποίηση του ναυαγίου. Εντυπωσιακό το γεγονός ότι μέσα σε 3,5 ώρες είχε γίνει η ανάθεση στην εταιρεία απορρύπανσης, ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχει καθυστερήσει αρκετά, λόγω των συνεννοήσεων που μεσολαβούν με την ασφαλιστική εταιρεία.
• Σε πόση ώρα βυθίστηκε το πλοίο;
Εγινε πολύ γρήγορα. Περίπου σ’ ένα τέταρτο. Η ταχύτητα της βύθισης μας προβληματίζει. Το τι έχει συμβεί θα το δείξει η προανάκριση και η πραγματογνωμοσύνη που είναι σε πλήρη εξέλιξη.
• Ποιος νηογνώμονας παρακολουθούσε το πλοίο;
Δεν το παρακολουθούσε νηογνώμονας, καθώς για κάποια πλοία όπως το συγκεκριμένο (πετρελαιοφόρο που χρησιμοποιείται αποκλειστικά σε λιμάνια στην εσωτερική ναυσιπλοΐα) δεν απαιτείται από τη νομοθεσία. Υποχρέωσή του ήταν να έχει πιστοποιητικά αξιοπλοΐας από την επιθεώρηση εμπορικών πλοίων του υπουργείου Ναυτιλίας.
• Είχε αυτά τα πιστοποιητικά, ήταν σε ισχύ;
Τα πιστοποιητικά είχαν εκδοθεί κανονικά, είχαν ισχύ μέχρι τον Ιούλιο του 2017 και στη συνέχεια βάσει του νόμου πήραν δίμηνη παράταση μέχρι τις 29 Σεπτεμβρίου του 2017.
• Είχαν απασχολήσει τις Αρχές άλλα πλοία της πλοιοκτήτριας εταιρείας ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ Ν.Ε. του Θ. Κουντούρη;
Ναι. Στο παρελθόν δυο πλοία του συγκεκριμένου ιδιοκτήτη είχαν απασχολήσει τις Αρχές για λαθρεμπόριο πετρελαιοειδών. Οι υποθέσεις πήραν τον δρόμο της Δικαιοσύνης και πιθανότατα ο κατηγορούμενος απαλλάχτηκε.
• Ηταν νόμιμο που την ώρα της βύθισης στο σκάφος βρίσκονταν μόνο δύο από τα 11 μέλη του πληρώματος;
Οχι. Η crew list έλεγε 11 άτομα πλήρωμα. Και γι’ αυτό τον λόγο γίνεται έρευνα.
• Λέγεται ότι η απάντληση των καυσίμων θα είναι μια δύσκολη επιχείρηση λόγω της παλαιότητας του σκάφους.
Ελπίζουμε ότι θα πάνε όλα καλά. Το σίγουρο είναι ότι θα διαρκέσει πολλές ημέρες.
• Ποιος ο λόγος που η πετρελαιοκηλίδα ξέφυγε, με αποτέλεσμα να φτάσει ακόμα και στις ακτές της Αττικής;
Τα καύσιμα που διέρρευσαν τη στιγμή της βύθισης είναι βαρέα ανάμικτα πετρελαιοειδή. Αυτά έχουν την ιδιότητα τη νύχτα, όταν πέφτει η θερμοκρασία, να καταδύονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και να μην είναι οπτικά παρατηρήσιμα. Την ημέρα, όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει, αναδύονται και μεταφέρονται με τα υποθαλάσσια ρεύματα στις ακτογραμμές.
• Πόσα σκάφη επιχειρούν αυτή τη στιγμή;
Συνολικά 20 σκάφη.13 ιδιωτικά μαζί με το «Ακταία OSRV» και 7 του Λιμενικού. Το «Ακταία» έχει δυνατότητα αποθήκευσης 3.000 κυβικών μέτρων, ενώ μπορεί και κατά τη διάρκεια της νύχτας να εντοπίζει πετρελαιοκηλίδες.
• Κάνετε χρήση χημικών στην επιχείρηση διάλυσης της πετρελαιοκηλίδας;
Οχι. Εθνική πολιτική της χώρας είναι η μη χρήση χημικών. Αν χρησιμοποιούσαμε χημικά, η οπτική εικόνα θα ήταν καλύτερη, αλλά η ρύπανση στο θαλάσσιο περιβάλλον μεγάλη.
• Ποια η σημερινή κατάσταση της επιχείρησης απορρύπανσης; Είστε αισιόδοξοι;
Μέρα με τη μέρα έχουμε βελτίωση και αυτή τη στιγμή γίνεται μια γιγαντιαία προσπάθεια, με στόχο να περιοριστούν οι επιπτώσεις που δημιουργήθηκαν. Σε 25 με 30 ημέρες υπολογίζουμε ότι θα έχει αλλάξει η εικόνα των περιοχών που έχουν πληγεί και τότε θα μπορέσουμε να δούμε τα αποτελέσματα των μετρήσεων του ΕΛΚΕΘΕ.
• Η ζημιά για το οικοσύστημα θα είναι μεγάλη;
Η βλάβη δεν θα είναι μη αναστρέψιμη.
• Ποιο είναι το μέγεθος της καταστροφής;
Αυτή τη μέτρηση δεν πρέπει να την κάνουμε με υποκειμενικούς όρους, αλλά με επιστημονικούς. Δεν θα τη χαρακτηρίζαμε καταστροφή, αλλά ένα σημαντικό περιβαλλοντικό ατύχημα το οποίο αντιμετωπίζεται. Την ερχόμενη εβδομάδα θα υπάρξει πλήρης αποτύπωση των προσπαθειών απορρύπανσης καθώς επίσης και των επιπτώσεων της ρύπανσης στην περιοχή. Από την πρώτη στιγμή βρίσκονται στις περιοχές επιθεωρητές περιβάλλοντος και καθημερινά κάνουν αποτίμηση των ζημιών.
Π. Κουρουμπλής: «Αδιάβαστος ο... περιβαλλοντολόγος κ. Μητσοτάκης»
Ο υπουργός Ναυτιλίας κάλεσε όσους μιλούν για καθυστέρηση, να πάρουν τα αναλυτικά στοιχεία από τον Θάλαμο Επιχειρήσεων του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος
Με μια προσωπική αναφορά επέλεξε να ξεκινήσει χθες τη συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Ναυτιλίας ο αρμόδιος υπουργός Παναγιώτης Κουρουμπλής, καθώς από το πρωί «έπαιζε» πολύ το θέμα ότι η παραίτησή του είναι στη διάθεση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Χαρακτηρίζοντας την ημέρα «δύσκολη», διευκρίνισε ότι αυτό που είπε και στη συνέχεια παρερμηνεύτηκε είναι ότι οι παραιτήσεις όλων των υπουργών πρέπει να βρίσκονται καθημερινά στη διάθεση του πρωθυπουργού, «καθώς αυτός μας κρίνει καθημερινά». «Για εμένα προσωπικά είναι μια στάση που ξεκινάει από τα παιδικά μου χρόνια, όταν συνέβη η ανατροπή της κυβερνήσεως Παπανδρέου το 1965, όπου ο τότε βασιλιάς δεν επέτρεπε στον πρωθυπουργό να ορίσει τους υπουργούς που ήθελε. Λέω, λοιπόν, ότι είναι πάντα το δικαίωμα στον πρωθυπουργό να κάνει τις δικές του επιλογές» εξήγησε.
Στη συνέχεια επιτέθηκε στον πρόεδρο της Ν.Δ. Κυριάκο Μητσοτάκη, λέγοντας ότι άκουσε τις δηλώσεις του, αλλά για ακόμα μία φορά τον έπιασε αδιάβαστο. «Ο περιβαλλοντολόγος κ. Μητσοτάκης είπε ότι υπήρξε καθυστέρηση στον συντονισμό. Τι εννοεί;» αναρωτήθηκε και πρόσθεσε ότι τα ξημερώματα που έγινε η βύθιση του πλοίου, μέσα σε ένα τέταρτο έφτασαν τα πλοία του Λιμενικού με πρώτο στόχο να διασώσουν τους ανθρώπους που ήταν μέσα, και έδωσε στη συνέχεια αναλυτικά τις ώρες των ενεργειών που έγιναν.
Ο Π. Κουρουμπλής κάλεσε τον πρόεδρο της Ν.Δ. και όλους τους αρχηγούς των κομμάτων που μιλούν για καθυστέρηση να έρθουν στον Πειραιά την ερχόμενη εβδομάδα για να διαπιστώσουν ιδίοις όμμασι τη γιγαντιαία επιχείρηση που γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Επίσης, εάν θέλουν, να πάρουν τα αναλυτικά στοιχεία από τον Θάλαμο Επιχειρήσεων του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος, αλλά στη συνέχεια να έχουν το θάρρος να ζητήσουν συγγνώμη.
«Από πού ενημερώνεται η αντιπολίτευση και βγαίνει και εξαπολύει αυτές τις κατηγορίες; Από το διαδίκτυο;» αναρωτήθηκε λίγο αργότερα και ο υφυπουργός Ναυτιλίας Νεκτάριος Σαντορινιός. «Γιατί δεν ήρθαν στο υπουργείο να ενημερωθούν και να δουν τα στοιχεία που υπάρχουν;» πρόσθεσε, χαρακτηρίζοντας άμεση την αντίδραση του Λιμενικού και πολύ γρήγορη την ανάθεση της σύμβασης απορρύπανσης στην εταιρεία, από τις πιο γρήγορες, συγκρίνοντάς τη με αυτήν του «Sea Diamond» στη Σαντορίνη.
