«Ασφαιρη τουφεκιά» οι συμβάσεις έργου

Ανάμεσα στο «κακό» και στο «χειρότερο» είναι υποχρεωμένοι να επιλέξουν οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα, τη σίτιση και τη φύλαξη των δημόσιων νοσοκομείων.

Το «χειρότερο» είναι οι εργολάβοι των ιδιωτικών συνεργείων που –άτυπα– άρχισαν να μπαίνουν στα δημόσια νοσοκομεία στο τέλος της δεκαετίας του 1980.

Η κερκόπορτα άνοιξε με την εκχώρηση υπηρεσιών καθαριότητας, που συστηματοποιήθηκε από την κυβέρνηση της Ν.Δ. την περίοδο 1990-1993, εφόσον δε στοίχιζαν περισσότερο από το αντίστοιχο μόνιμο προσωπικό.

Μετά, το ΠΑΣΟΚ (με τον νόμο 2646/98) εκχώρησε και τη φύλαξη σε ιδιώτες με τις ίδιες προϋποθέσεις.

Στη συνέχεια, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ με τους νόμους 2889/2001 και 3204/2003 και η Ν.Δ. με τον νόμο 3329/2005 κατάργησαν κάθε περιορισμό και επέτρεψαν την εκχώρηση της καθαριότητας και της φύλαξης καθώς και άλλων τομέων σε ιδιωτικά συνεργεία, «ανεξάρτητα από το ύψος της αμοιβής του αναδόχου και της ύπαρξης κενών οργανικών θέσεων των οικείων κλάδων ή ειδικοτήτων».

Την ασυδοσία των εργολάβων που θησαυρίζουν, επιχείρησε, όπως υποστηρίζει, να περιορίσει με το μικρότερο «κακό» το υπουργείο Υγείας με τον νόμο 4368/2016, που επιτρέπει τη σύναψη ατομικών συμβάσεων έργου των διοικήσεων των δημόσιων νοσοκομείων απευθείας με τους εργαζομένους.

Ωστόσο και αυτή η λύση υπολείπεται απ’ τη μόνιμη σχέση εργασίας στα δημόσια νοσοκομεία, τόσο σε μισθολογικό επίπεδο όσο και στα εργασιακά δικαιώματα.

Η «Εφ.Συν.» εξασφάλισε δύο ατομικές συμβάσεις έργου εργαζομένων στην καθαριότητα στο «ΨΝΑ Δρομοκαΐτειο». 

Τα στοιχεία είναι αδιάψευστα.

Η σύμβαση μπορεί να αναγράφει ως καθαρές μηνιαίες απολαβές το ποσό των 725,86 ευρώ για τους 8ωρους εργαζόμενους, ωστόσο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, εξηγεί ο Μ. Γιαννάκος, καθώς το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν εγκρίνει το ενσωματωμένο ανθυγιεινό επίδομα που είναι 126 ευρώ καθαρά (150 μεικτά), με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να λαμβάνουν 600 ευρώ καθαρά. Για τους 5ωρους η σύμβαση αναφέρει ότι αμείβονται με το καθαρό ποσό των 453,67 ευρώ, αλλά τελικά εγκρίνονται 370 ευρώ καθαρά.

Με τις ατομικές συμβάσεις έργου η κυβέρνηση ουσιαστικά καταργεί εργατικά δικαιώματα όπως τον 13ο και τον 14ο μισθό που αναγνωρίζονται στον ιδιωτικό τομέα, το επίδομα άδειας, την άδεια εγκυμοσύνης, τα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα, την κανονική και αναρρωτική άδεια.

Στο ζήτημα των ατομικών συμβάσεων έργου, «η κυβέρνηση προσπαθεί να βγει από πάνω με άσφαιρες τουφεκιές», εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο Μιχάλης Γιαννάκος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), και προσθέτει:

«Πρώτα είχαμε τους εργολάβους που έπιναν το αίμα στους εργαζομένους, έπαιρναν εργολαβίες από τα νοσοκομεία με υψηλότατο κόστος, προσφέροντας χαμηλής ποιότητας υπηρεσίες υπό συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα και τώρα έχουμε το Δημόσιο να πίνει το αίμα των πρώην εργαζομένων στα ιδιωτικά συνεργεία».

Η εκδίωξη των εργολάβων και η σύναψη ατομικών συμβάσεων μίσθωσης έργου, σημειώνει, «γίνεται κατ’ απόλυτη συμφωνία με το κουαρτέτο, αφ’ ενός επειδή μειώνει το κόστος και αφ’ ετέρου επιβάλλει τον εργασιακό μεσαίωνα στους πρώην εργολαβικούς εργαζομένους που συνάπτουν ατομικές συμβάσεις μίσθωσης έργου, χωρίς εργασιακά δικαιώματα».

Με αυτές τις συμβάσεις που συνάπτουν οι εργαζόμενοι, εξηγεί αναλυτικά, δεν δικαιούνται κανονική άδεια, δεν δικαιούνται αναρρωτική άδεια (σε περίπτωση απουσίας τους φέρνουν τον αντικαταστάτη και τον πληρώνουν οι ίδιοι), δεν δικαιούνται επιδόματα για Βαρέα και Ανθυγιεινά καθώς και ένσημα ΙΚΑ καθ’ ότι εργάζονται οι περισσότεροι με μερική απασχόληση.

Επιπλέον καλούνται να εργαστούν σπαστά ωράρια πρωί-απόγευμα-νύχτα.

Και οι αμοιβές για όσους έχουν υπογράψει 5ωρο είναι 370 ευρώ καθαρά και για όσους έχουν υπογράψει 8ωρο είναι 600 ευρώ καθαρά τον μήνα για 12 μήνες.

Τα αντίστοιχα ποσά την εποχή των εργολάβων ήταν 350 ευρώ για το 5ωρο και 600 για το 8ωρο, επί 14 μισθούς.

Την ίδια ώρα, αν οι εργαζόμενοι προσλαμβάνονταν με σύμβαση εργασίας στο Δημόσιο θα έπαιρναν 800 για το 8ωρο, με άδειες, ένσημα του ΙΚΑ κ.λ.π.

«Με τις ατομικές συμβάσεις έργου με τους εργαζομένους η κυβέρνηση, όπως μας έχει μεταφέρει ο υπουργός Υγείας, εξοικονομεί 30%, ενώ αν τους προσλάμβανε θα εξοικονομούσε 10% σε σύγκριση με ό,τι έδινε στους εργολάβους», προσθέτει.

Προαιρετική

Το νομικό πλαίσιο, όπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, είναι σαθρό. Το άρθρο 97 του νόμου 4368/2016, που ψήφισε η κυβέρνηση στο παράλληλο πρόγραμμα, δεν θεσμοθετεί την υποχρεωτικότητα στις διοικήσεις των φορέων του υπουργείου Υγείας να εκδιώξουν τους εργολάβους, αλλά καθορίζει την προαιρετικότητα.

Η σχετική διάταξη αναφέρει πως με απόφαση των διοικητικών συμβουλίων των φορέων είναι δυνατόν να συνάπτονται ατομικές συμβάσεις μίσθωσης για την καθαριότητα των κτιρίων, την εστίαση και τη φύλαξη, αφήνοντας έτσι ορθάνοιχτες πόρτες για τη διατήρηση των εργολάβων.

Αναφερόμενος δε στα τεκταινόμενα στο Νοσοκομείο Τρικάλων με τις συλλήψεις σχολιάζει ότι «τα εμπόδια στην εκδίωξη των εργολάβων δεν τα βάζουν οι δικαστές».

Πολλές νέες διοικήσεις –προσθέτει– έχουν προχωρήσει σε παρατάσεις ή νέους διαγωνισμούς με εργολάβους.

Και θέτει το ερώτημα: «Γιατί δεν παρεμβαίνει το υπουργείο Υγείας;».

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας προσπαθεί να επιλύσει εργασιακά δικαιώματα των εν λόγω εργαζομένων με εγκυκλίους, οι οποίες όμως δεν ανατρέπουν τους νόμους.

Γι’ αυτό δεν τις λαμβάνουν υπ’ όψιν οι δικαστές. Δεν τις λαμβάνει υπ’ όψιν ούτε το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Οι υπηρεσίες Επιτροπών του Ελεγκτικού Συνεδρίου επιστρέφουν αθεώρητα εντάλματα πληρωμής των εν λόγω εργαζομένων, επειδή δεν δέχονται τις εγκυκλίους του υπουργείου Υγείας, αλλά μόνο όσα προβλέπουν οι νόμοι.

Ο ίδιος θεωρεί ότι πρόκειται για νέο μοντέλο εργασιακών σχέσεων που προωθείται σε συνεννόηση με τους δανειστές, πράγμα που, όπως λέει, αποδεικνύεται και από την προκήρυξη των 850 θέσεων του ΚΕΕΛΠΝΟ, εκτός ΑΣΕΠ.

«Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα»

Ο 63χρονος Γιάννης Λύτρας εργάζεται στην καθαριότητα του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής «Δρομοκαΐτειο» τα τελευταία πέντε χρόνια από ανάγκη.

Το συνεργείο που διατηρούσε έκλεισε μέσα στην κρίση και για να συμπληρώσει τα συντάξιμα χρόνια του βρήκε δουλειά σε εργολάβο καθαριότητας.

Παντρεμένος, με τρία παιδιά και δύο εγγόνια, αγωνίζεται να τα βγάλει πέρα, λέει μιλώντας στην «Εφ.Συν.»: «Θα θέλαμε να γίνουν συμβάσεις εργασίας κι όχι συμβάσεις έργου. Δεν δικαιούμαστε, για παράδειγμα, άδειες αναρρωτικές που σημαίνει ότι είτε πρέπει να έρθουμε άρρωστοι στη δουλειά ή να χάσουμε το μεροκάματο. Οι γυναίκες δεν δικαιούνται άδειες μητρότητας!».

«Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα», περιγράφει την κατάσταση. «Οι εργολάβοι μας έβριζαν, δεν μας πλήρωναν αλλά τυπικά είχαμε υπογράψει για 14 μισθούς. Τώρα και πάλι δεν μας πληρώνουν –έχουμε να πληρωθούμε τους τελευταίους 3 μήνες– κι έχουμε υπογράψει για 12 μισθούς».