Με επιχειρήματα στη μάχη των εργασιακών σχέσεων

Ενα πρόσθετο επιχείρημα εν όψει της σημερινής διαπραγμάτευσης για τις εργασιακές σχέσεις δίνει στον υπουργό Εργασίας Γ. Κατρούγκαλο η επικύρωση του Οδικού Χάρτη Καταπολέμησης της Αδήλωτης Εργασίας, που συντάχθηκε από το υπουργείο Εργασίας και τους κοινωνικούς εταίρους υπό την αιγίδα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.

Κατά τη ρητή διατύπωση στο κείμενο του χάρτη επισημαίνεται ότι ένα σημαντικό εργαλείο στην καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας είναι η επεκτασιμότητα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Εδώ βέβαια έχουν βάλει φραγή οι μνημονιακοί νόμοι, ενώ η «ακραία», όπως χαρακτηρίζεται, πλευρά των δανειστών μας (βλ. ΔΝΤ) ζητάει να δεσμεύει μια συλλογική κλαδική ή ομοιεπαγγελματική σύμβαση μόνον όσους υπογράφουν και όχι το σύνολο ενός κλάδου ή όμοιων επαγγελμάτων.

Στο κείμενο δε του Οδικού Χάρτη Καταπολέμησης της Αδήλωτης Εργασίας που υπογράφεται από εργοδότες, εργαζομένους αλλά και το ελληνικό υπουργείο Εργασίας, επισημαίνεται ότι «αποτελεί αναγκαιότητα η ύπαρξη ενός ευρύτατου ρυθμιστικού πλαισίου σταθερότητας και ασφάλειας στην αγορά εργασίας, βασισμένου στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, το οποίο θα διασφαλίζεται με την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου της εργατικής νομοθεσίας».

Αυτή ακριβώς η διατύπωση δίνει ένα πρόσθετο επιχείρημα στην ελληνική πλευρά ώστε να αντικρούσει την εκπεφρασμένη βούληση των εκπροσώπων του ΔΝΤ που ζητούν να υπερισχύουν οι επιχειρησιακές συμβάσεις των κλαδικών ή ομοιοεπαγγελματικών.

Είναι σαφές λοιπόν ότι οι «παίκτες» στην ελληνική αγορά εργασίας προκρίνουν το μοντέλο των συλλογικών συμβάσεων που υπογράφονται κατόπιν συλλογικών διαπραγματεύσεων ως το εργαλείο που θα δώσει την απαραίτητη σταθερότητα και ασφάλεια στην αγορά εργασίας.

Πάντως ο οδικός χάρτης έχει τριετή διάρκεια και η λογική που διέπει το σύνολό του είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει μια ολιστική και ολοκληρωμένη στρατηγική καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας.

Μάλιστα συνδέεται η καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας με την αντιμετώπιση της γενικότερης παραβατικότητας στην αγορά εργασίας καθώς και των φορολογικών και ασφαλιστικών πτυχών που αλληλεπιδρούν και εντείνουν την εμφάνισή της.

Θέση του ελληνικού υπουργείου Εργασίας είναι ότι η αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας συνδέεται στενά με την προσπάθεια επιστροφής της χώρας στο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, στο πλαίσιο της τρέχουσας διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς.

Η αναστροφή της γενικευμένης απορρύθμισης των τελευταίων έξι ετών και, ιδίως, η επαναφορά του νομοθετικού πλαισίου για την ισχύ των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και της επακόλουθης δυνατότητας επέκτασής τους θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά και σε ζητήματα παραβατικότητας, σχετικά με τα κατώτατα δηλωμένα εισοδήματα και σε προσπάθειες κοινωνικού/μισθολογικού dumping (πολιτικές χωρών που κρατούν χαμηλά τους μισθούς ώστε να προσελκύσουν αλλοδαπές εταιρείες να δηλώσουν έδρα στη δική τους επικράτεια), και θα περιορίσουν φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού.

Βασικά σημεία

Στην όλη διαδικασία η ΓΣΕΕ κατέστησε σαφές ότι η επικύρωση του οδικού χάρτη από αυτή γίνεται ως προς τα δύο βασικά του σημεία:

● Την άμεση συγκρότηση του συντονιστικού οργάνου για την αδήλωτη εργασία με ισότιμη συμμετοχή των τριών μερών (κράτους, εργαζομένων, εργοδοτών) και τη διασφάλιση της λειτουργίας του με συνέχεια και συνέπεια.

Το όργανο αυτό θα έχει την ευθύνη, ύστερα από αξιολόγηση στοιχείων, για τη χάραξη και την παρακολούθηση της εφαρμογής της στρατηγικής για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας.

● Την ανάγκη διαλειτουργικότητας των δημόσιων βάσεων δεδομένων όλων των συναρμόδιων υπουργείων, τα οποία περιέχουν στοιχεία έγκαιρης διάγνωσης της έκτασης του φαινομένου της αδήλωτης εργασίας και μπορούν να συμβάλουν στην αποτελεσματική της καταπολέμηση.