Ανησυχούν για τουρισμό, ναυτιλία και εμπόριο

Σοβαρές και πολυεπίπεδες οικονομικές επιπτώσεις, τόσο περιφερειακά όσο και παγκόσμια, έχει η νέα σοβαρή πολεμική ένταση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, υπό τον φόβο γενικής σύρραξης, σύμφωνα με το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά (ΕΒΕΠ).

Η ανησυχία επικεντρώνεται στους τομείς της ενεργειακής ασφάλειας και των τιμών του πετρελαίου, στο εμπόριο και τη ναυτιλία, τις χρηματοπιστωτικές αγορές, τις τοπικές και περιφερειακές οικονομίες. Το Επιμελητήριο αναφέρει ότι οι εκτιμώμενες άμεσες επιπτώσεις, λόγω αβεβαιότητας στον Περσικό Κόλπο, είναι η απότομη αύξηση των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η νέα απειλή στα Στενά του Ορμούζ, από όπου διέρχεται το 26% του παγκόσμιου πετρελαίου, θα επιβαρύνει καύσιμα για μεταφορές, παραγωγή και θέρμανση, ειδικά στην Ε.Ε., με πιθανή βραχυπρόθεσμη τιμή άνω των 80 δολ. το βαρέλι και επανεμφάνιση πληθωριστικών πιέσεων. Σύμφωνα με προηγούμενες αντίστοιχες κρίσεις το 2023 και 2024, το ΔΝΤ εκτιμά τις επιπτώσεις στον πληθωρισμό +0,6% έως +1% στις προηγμένες οικονομίες και στο παγκόσμιο ΑΕΠ από –0,2% έως –1%.

Στο εμπόριο και τις θαλάσσιες μεταφορές οι επιπτώσεις επικεντρώνονται στις ναυτιλιακές καθυστερήσεις και αποκλεισμούς στο Περσικό Κόλπο, με πιθανές επιθέσεις σε εμπορικά πλοία, την άνοδο των ναύλων και ασφαλίστρων πλοίων, αυξάνοντας τα κόστη των logistics, και στις εισαγωγές πρώτων υλών, σιτηρών και πετροχημικών.

Στις χρηματιστηριακές αγορές οι εκτιμώμενες αντιδράσεις είναι η πτώση των μετοχών, ειδικά σε κλάδους με υψηλό κόστος ενέργειας, άνοδο χρυσού και δολαρίου ως ασφαλή καταφύγια και πτώση νομισμάτων αναδυόμενων αγορών. Στις τοπικές και περιφερειακές οικονομίες εκτιμάται πτώση επενδύσεων για την αποφυγή ρίσκου «risk off mood», μείωση τουρισμού, εισαγωγών και εξαγωγών, αύξηση μεταναστευτικών ροών, κοινωνικό κόστος, χρηματοδότηση αμυντικών δαπανών και καθυστέρηση μείωσης επιτοκίων από κεντρικές τράπεζες.

Οι σημαντικότερες επιπτώσεις για την Ελλάδα, σύμφωνα με το ΕΒΕΠ, από μια ενδεχόμενη γενική σύρραξη Ισραήλ - Ιράν εστιάζονται σε πέντε βασικούς τομείς: τον τουρισμό, τη ναυτιλία, το εμπόριο, το ενεργειακό κόστος και τη γεωπολιτική σταθερότητα. Το πλήγμα στον τουρισμό της Ανατολικής Μεσογείου επηρεάζει την Ελλάδα, που μπορεί να θεωρηθεί «γειτονική ζώνη αστάθειας», ειδικά από επισκέπτες τρίτων χωρών από την Ασία και τις ΗΠΑ. Είναι πιθανή η ακύρωση ή αλλαγή προγραμματισμένων δρομολογίων κρουαζιέρων και πακέτων πολυπροορισμών, που συμπεριλαμβάνουν Ελλάδα, Τουρκία, Ισραήλ και Αίγυπτο. Οι ναυτιλιακές εταιρείες θα δουν άνοδο του λειτουργικού τους κόστους 300-500 εκατ. ευρώ και πιθανές πιέσεις σε ναυλώσεις, με εκτιμώμενη μείωση 1% στα έσοδα του ελληνόκτητου στόλου.

Οι εκτιμώμενες οικονομικές απώλειες για την Ελλάδα στο θεωρητικό σενάριο μιας τρίμηνης διάρκειας της πολεμικής έντασης, υπολογίζονται στα 2,1-2,6 δισ. ευρώ και ποσοστιαία επίπτωση –1% στο ΑΕΠ. Η κλιμάκωση, ακόμα και η διατήρηση των εχθροπραξιών κατά τους θερινούς μήνες, υπολογίζεται πως θα επιφέρει μείωση 10%-15% στις αφίξεις τουριστών, με εκτίμηση απωλειών 600-800 εκατ. ευρώ και επίπτωση –6% στα ετήσια τουριστικά μας έσοδα. Στο εμπόριο η αύξηση του κόστους εισαγωγών και οι καθυστερήσεις λόγω μειωμένων δυνατοτήτων στα logistics, σημαίνει απώλειες κύκλου εργασιών 200-300 εκατ. ευρώ, καθώς και αύξηση 5%-7% στο κόστος των εισαγόμενων προϊόντων από Ασία, επιβαρύνοντας τον πληθωρισμό.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης, μιλώντας στην ΕΡΤ, δήλωσε ότι «η Ελλάδα μπορεί να επηρεάζεται έμμεσα από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μ. Ανατολή, αλλά, λόγω της θερινής περιόδου, η οικονομία μας σίγουρα επηρεάζεται άμεσα», ενώ υποστήριξε ότι «ο τουρισμός μας ενδέχεται να δεχθεί σοβαρό πλήγμα σε last-minute κρατήσεις, αφού πρόκειται για ευαίσθητο τομέα στην “αντίληψη ασφάλειας”».