Επιστρέφουν οι Ελληνες στη ναυτική απασχόληση

Αυξητική τάση παρουσίασε το 2024 η ναυτική απασχόληση στην Ελλάδα, όπως και η επιθυμία των συνταξιούχων ναυτικών να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας. Παράλληλα αύξηση κατέγραψε και η γυναικεία ναυτική απασχόληση, με την πλειονότητα του εγγεγραμμένου γυναικείου ναυτικού δυναμικού να απασχολείται στην ευρύτερη κατηγορία των επιβατηγών πλοίων. Ωστόσο, αξιόλογη αύξηση της γυναικείας απασχόλησης παρατηρήθηκε το 2024 και στην κατηγορία των δεξαμενόπλοιων. Η πλειονότητα του εγγεγραμμένου ναυτικού ανθρώπινου δυναμικού είναι άντρες, ηλικίας 18-45 χρόνων.

Αυτά είναι κάποια από τα στοιχεία που καταγράφονται στην 3η Εκθεση του ΝΑΤ για τη Ναυτική Απασχόληση, η οποία σύμφωνα με το ΝΑΤ εμπλουτίζει τον δημόσιο διάλογο για την ανάπτυξη της ναυτικής απασχόλησης στη χώρα μας, αξιοποιώντας τα πορίσματα των προηγούμενων εκθέσεων και τα αποτελέσματα της εσωτερικής επικαιροποίησης / ανατροφοδότησής τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Οργανισμού. Τα πιο ενδιαφέροντα πορίσματα της έκθεσης είναι:

1. Η αυξητική τάση της ναυτικής απασχόλησης στην Ελλάδα συνεχίζεται σταθερά, με τον συνολικό αριθμό των εγγεγραμμένων ναυτικών να ανέρχεται σε 26.232, παρουσιάζοντας αύξηση 2,7% σε σχέση με το 2023. Αντίστοιχα, ο αριθμός των εγγεγραμμένων ναυτικών κατά τον 8ο μήνα του 2024 ανήλθε στους 18.080, σημειώνοντας αύξηση 4,8% σε σχέση με τον 8ο μήνα του 2023. Μεγάλη αύξηση παρατηρήθηκε το 2024 των συνταξιούχων ναυτικών που επιθυμούν να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας (αύξηση 81,5% των αιτήσεων επανάληψης επαγγέλματος σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα του ΟΠΣ/ΝΑΤ).
2. Τα βασικά χαρακτηριστικά του εγγεγραμμένου ναυτικού ανθρώπινου δυναμικού τυποποιούνται ως εξής:
   ● Η συντριπτική πλειονότητα (άνω του 90%) είναι Ελληνες.
   ● Η συντριπτική πλειονότητα (άνω του 90%) είναι άνδρες.
   ● Η μεγάλη πλειονότητα (70,7%) είναι ηλικίας 18-45 ετών και ένα σημαντικό μέρος (34%) είναι νεαρά άτομα ηλικίας 18-30 ετών.
3. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση εγγεγραμμένων ναυτικών παρατηρείται διαχρονικά στις ευρύτερες κατηγορίες των επιβατηγών πλοίων, των δεξαμενόπλοιων και των φορτηγών. Οι ειδικότερες κατηγορίες πλοίων με τη μεγαλύτερη συμβολή στη συνολική (ετήσια) εγγεγραμμένη ναυτική απασχόληση για το 2024 ήταν τα δεξαμενόπλοια (29,8%), τα επιβατηγά ακτοπλοϊκά (20,5%) και τα φορτηγά ξηρού φορτίου (12,8%).
4. Παρά το γεγονός ότι το ναυτικό επάγγελμα παραμένει «ανδροκρατούμενο», η γυναικεία ναυτική απασχόληση συνεχίζει να παρουσιάζει ισχυρή αυξητική τάση. Ο συνολικός αριθμός των γυναικών εγγεγραμμένων ναυτικών για το 2024 (2.048 άτομα) παρουσιάζει ετήσια αύξηση 11,4% σε σχέση με το 2023 (1.838 άτομα) και συνολική αύξηση 65,6% εντός της τελευταίας 5ετίας. Το ποσοστό της γυναικείας συμμετοχής στο ελληνικό ναυτικό ανθρώπινο δυναμικό είναι 7,8%, υπερβαίνοντας σημαντικά τον διεθνή και ευρωπαϊκό μέσο όρο (1,2% για το 2021 και 2,4% για το 2022 αντίστοιχα). Στη μεγάλη τους πλειονότητα οι γυναίκες ναυτικοί απασχολούνται στην ευρύτερη κατηγορία των επιβατηγών (68,3% το 2024 με αύξηση 2% σε σχέση με το 2023), ωστόσο, αξιόλογη αύξηση της γυναικείας απασχόλησης παρατηρήθηκε το 2024 και στην κατηγορία των δεξαμενόπλοιων (αύξηση 17,7% σε σχέση με το 2023).
5. Η μεγάλη πλειονότητα των εγγεγραμμένων ναυτικών (άνω του 70%) είναι ηλικίας έως 45 ετών, με τη συμμετοχή νεαρότερων ηλικιακών ομάδων να είναι εντονότερη στις γυναίκες. Ειδικότερα, η συμμετοχή των νέων ηλικίας 18-30 ετών στην εγγεγραμμένη ναυτική απασχόληση αντιστοιχούσε κατά το 2024 στο 34,1% του συνόλου των εγγεγραμμένων ναυτικών και στο 48,7% των εγγεγραμμένων γυναικών ναυτικών.
6. Το εγγεγραμμένο ναυτικό ανθρώπινο δυναμικό διαρθρώνεται κατά ποσοστό 48,2% από αξιωματικούς πληρώματος (12.650 άτομα) και 51,8% από μέλη κατώτερων πληρωμάτων (13.582 άτομα). Οι πολυπληθέστερες ειδικότητες ναυτολόγησης το 2024 ήταν οι ειδικότητες του πλοιάρχου (2.381 άτομα) και του ανθυποπλοιάρχου (2.131 άτομα) στους αξιωματικούς πληρώματος, κατώτερα πληρώματα οι ειδικότητες του ναύτη (4.192 άτομα) και του θαλαμηπόλου (2.979 άτομα).
7. Η εποχικότητα παραμένει βασικό διαχρονικό χαρακτηριστικό της εγγεγραμμένης ναυτικής απασχόλησης. Εάν και το 52,4% των εγγεγραμμένων ναυτικών το 2024 απασχολήθηκε για διάστημα 7 μηνών και άνω εντός του έτους (μη εποχική απασχόληση), το 47,6% απασχολήθηκε για διάστημα 1 έως 6 μηνών (εποχική απασχόληση) και το 6,7% για διάστημα κάτω του 1 μήνα (περιστασιακή απασχόληση).