Πού το πάει ο ΣΕΒ με τους μεσαίους;

Πόσες φορές έχετε ακούσει τη φράση, οι μικρομεσαίοι είναι η «ραχοκοκαλιά της οικονομίας»; Πιθανότατα δεν υπάρχει κυβέρνηση από τη μεταπολίτευση και μετά που να μην την έχει χρησιμοποιήσει και να μην έχει πιει νερό στο όνομα του «περιούσιου λαού». Κι αυτό γιατί απλούστατα οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι πολλές -πάνω από 700.000-, αντιστοιχούν σε πολλαπλάσιους ψηφοφόρους και απασχολούν το 85% των εργαζομένων.

Ταυτόχρονα ο «πληθωρισμός» των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αντιμετωπιζόταν πάντα ως «πρόβλημα» γιατί υποτίθεται ότι φρέναρε την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, πράγμα που ισχύει σε μεγάλο βαθμό, εξ ου και τα κίνητρα των συγχωνεύσεων, κυρίως φορολογικά, έχουν ξεκινήσει από την προ μνημονίων δεκαετία. Ωστόσο η φιλολογία της προβληματικής υπεραριθμίας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων βασιζόταν στην πλάνη -ή απάτη- ότι η διάρθρωση της ελληνικής επιχειρηματικότητας είναι πανευρωπαϊκή εξαίρεση. Ουδόλως ισχύει: το ποσοστό των πολύ μικρών επιχειρήσεων (έως 9 εργαζόμενοι) στην Ελλάδα είναι όσο και κατά μ.ό. στην Ε.Ε., 93%. Το ποσοστό των μικρών (0-49 εργαζόμενοι) είναι 5,8% στην Ελλάδα έναντι 5,4% στην Ε.Ε. Και οι μεσαίες επιχειρήσεις (50-250 εργαζόμενοι βάσει ευρωπαϊκής κλίμακας) είναι το 0,6% στην Ελλάδα έναντι 0,8% στην Ε.Ε. (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ).

Πάνω σ’ αυτή την υπερμεγεθυσμένη πλάνη βασίστηκε και το «δαρβινικό» σχέδιο Πισσαρίδη, ο οποίος απεσύρθη μεν από το προσκήνιο, αλλά το πνεύμα του έχει περάσει τόσο στο Ταμείο Ανάκαμψης όσο και στον νέο νόμο για τους «εταιρικούς μετασχηματισμούς» που άφησε πέρσι ως παρακαταθήκη στον διάδοχό του στο ΥΠΟΙΚ ο Κωστής Χατζηδάκης. Η στρατηγική του νέου νόμου δεν είναι απλά «κίνητρα για συγχωνεύσεις», αλλά πριμοδότηση των απορροφήσεων των μικρών από τους μεγάλους.

Σε αυτό το πνεύμα -Πισσαρίδη και Χατζηδάκη- πατάει και η έμφαση που έδωσε την περασμένη Τετάρτη ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπ. Θεοδωρόπουλος, κατά την παρουσίαση της έρευνας «σφυγμός του επιχειρείν» (MRB), στην ειδική μέριμνα και προστασία που πρέπει να ληφθεί «για τις μεσαίες επιχειρήσεις που πιέζονται πολύ σε σχέση με τις μικρές, που είναι πιο ευέλικτες, και τις μεγάλες που αντέχουν». Η επισήμανση επιβεβαιώνεται σε κάποιο βαθμό από ορισμένα στοιχεία της έρευνας της MRB: οι μεσαίες επιχειρήσεις (50-99 εργαζόμενοι) είναι πολύ λιγότερο ικανοποιημένες από την πορεία της χώρας (20,6%) από τις μεγάλες (57,1%), λιγότερο αισιόδοξες για τη βελτίωση μέσα στο 2025 (11,1% έναντι 24,5%), αλλά ταυτόχρονα εκτιμούν ότι θα αυξήσουν τον τζίρο τους (57%), ότι θα αυξήσουν το προσωπικό τους (28,1%). Αντίθετα, μόνο 25% των μεσαίων λέει ότι θα αυξήσουν τους μισθούς των υπαλλήλων τους έναντι μ.ό. 52,4% και 80% των μεγάλων επιχειρήσεων (άνω των 100 εργαζόμενοι).

Πάνω σε αυτά τα -διόλου μονοσήμαντα- ευρήματα ο πρόεδρος του ΣΕΒ ζήτησε να βοηθηθούν οι μεσαίες επιχειρήσεις με τζίρους 10-25 εκατ. ευρώ είτε με οργανική ανάπτυξη είτε με συγχωνεύσεις με κατάλληλα φορολογικά κίνητρα. «Αλλά οι συγχωνεύσεις συναντούν εμπόδιο και την ελληνική κουλτούρα, που λέει ότι «μοναχός σου χόρευε κι όσο θέλεις πήδα»» είπε ο κ. Θεοδωρόπουλος. Αρα; Πώς θα γίνει η δουλειά;

Η μια χείρα βοηθείας είναι οι τράπεζες που, αφού φιλτράρουν business plan, ισολογισμούς και πιστωτικό παρελθόν των επιχειρήσεων, θα μπορούσαν να βάλουν το χέρι στην τσέπη για δανεισμό. Η άλλη χείρα είναι το κράτος, με ενισχύσεις και φορολογικά κίνητρα –αλλά τι άλλα φορολογικά κίνητρα διαπραγματεύεται ο ΣΕΒ με την κυβέρνηση, όπως λέει ο πρόεδρός, πέρα από τα μόλις μισό χρόνο ισχύοντα; Και η τρίτη χείρα βοηθείας είναι τα επενδυτικά funds, εγχώρια και ξένα, που επιδίδονται σε «σαφάρι» απορρόφησης μεσαίων επιχειρήσεων με κερδοφόρες προοπτικές, ιδιαίτερα στον χώρο των τροφίμων τον οποίο ο κ. Θεοδωρόπουλος ξέρει σαν την παλάμη του.

Η «συνέργεια» κυβέρνησης, τραπεζών και επενδυτικών σχημάτων σε ένα πράγμα κατατείνει: στην ανακατεύθυνση των όχι τόσο παραγωγικών κινήτρων συγχωνεύσεων και εξαγορών από τους μικρούς στους μεγάλους, από τους απορροφούμενους στους απορροφώντες. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε τι πακέτο κινήτρων συγχώνευσης διαπραγματεύεται με την κυβέρνηση ο ΣΕΒ των μεγάλων για λογαριασμό κι ερήμην των μικρών.