Πανοπτικό για χρέη με πλήρες «φακέλωμα»

Οσοι ιδιοκτήτες βλέπουν σαν χρυσωρυχείο την ακίνητη περιουσία ή φοβούνται πως δεν θα εισπράττουν το νοίκι και ζητούν «πιστοποιητικά» Εφορίας, εργασίας, οικογενειακής κατάστασης κ.ά. θα έχουν στο άμεσο μέλλον στη διάθεσή τους ως «όπλο» νέο σύστημα «φακελώματος» για χρέη, όχι μόνο στα τραπεζικά ιδρύματα και εταιρείες διαχείρισης ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων, τα οποία καταγράφει ο «Τειρεσίας», αλλά και για χρέη στην Εφορία, σε ασφαλιστικά ταμεία, δήμους, ακόμα και σε ΔΕΚΟ ή εταιρείες κινητικής τηλεφωνίας.

H άνιση σύγκριση με την αντικομμουνιστική πρακτική του περασμένου αιώνα απορρέει από τη μαζική ισχύ της παρακολούθησης δεδομένων, για όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες με ΑΦΜ, από κρατικούς φορείς. Η παρακολούθηση θα πραγματοποιείται από την Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης συνεπικουρούμενη από το επίσης υπό σύσταση Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων και το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, τα οποία χρηματοδοτούνται με κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.

Συγκεκριμένα, η νέα Αρχή θα «βαθμολογεί» μέσω αλγόριθμου φυσικά και νομικά πρόσωπα με βάση κάθε οικονομική υποχρέωση, την αθέτηση πληρωμών αλλά και την πιθανότητα αυτής τόσο προς το Δημόσιο και φορείς κοινωνικής ασφάλισης όσο και προς ιδιώτες πιστωτές. Οι πληροφορίες για τις οφειλές θα περιλαμβάνουν σειρά στοιχείων από το αρχικό χρέος μέχρι τη ρύθμισή του και τις μεταβολές του. Το σύστημα θα γνωρίζει τι χρωστάς, πότε πληρώνεις και έως πότε θα πρέπει να πληρώνεις, αν σου έχει επιβληθεί πρόστιμο ή βρίσκεσαι σε δικαστική διένεξη με πιστωτές και τις εξελίξεις της.

Υστερα θα εκδίδει βεβαίωση «φερεγγυότητας» διευκολύνοντας φορείς και επαγγελματίες, που θέλουν πληροφορίες για τα οικονομικά στοιχεία και την περιουσιακή κατάσταση πριν από διάφορες συναλλαγές, όπως οι παραγγελίες επαγγελματιών. Και θα τη χορηγεί σε οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο υποβάλει αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα, προκειμένου να λάβει το πιστοληπτικό «σκορ» πολίτη ή επιχείρησης. Για τη δημιουργία της μεγάλης βάσης δεδομένων το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων θα έχει τη δυνατότητα να προσφεύγει στα συστήματα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, του ΕΡΓΑΝΗ και του ΓΕΜΗ και να συνεργάζεται με Κεντρικά Μητρώα Πιστώσεων του εξωτερικού.

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, ο τρόπος επεξεργασίας και υπολογισµού της βαθµολόγησης θα επαναξιολογείται τακτικά, ώστε να «προσαρµόζεται στις οικονοµικές συνθήκες και να επιβεβαιώνεται η ακρίβεια των εκτιµήσεων». Στόχο για το ΥΠ.ΟΙΚ. αποτελεί η αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, η ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα και των κεφαλαιαγορών και η πρόληψη της υπερχρέωσης των φυσικών και νομικών προσώπων.

Από την κυβέρνηση υποστηρίζουν ότι έτσι θα λυθεί και το πρόβλημα «της ασύμμετρης πληροφόρησης μεταξύ φορέων του δημόσιου τομέα και ιδιωτικών φορέων για την πιστοληπτική ικανότητα», ότι η απόρρητη επεξεργασία των στοιχείων και των αξιολογήσεων θα διεξάγεται μόνο από την Αρχή και ότι τα δεδομένα θα διατηρούνται για μία δεκαετία. Επίσης, το υποκείμενο θα έχει το δικαίωμα να αμφισβητήσει την ορθότητα της πιστοληπτικής βαθμολόγησης μετά την έκδοσή της με την άσκηση προσφυγής στο αρμόδιο Διοικητικό Εφετείο.

Ακόμα και αν αποσοβηθεί ο κίνδυνος παραβίασης προσωπικών δεδομένων, εγείρονται δικαίως φόβοι για την τύχη των «μικρών» της αγοράς, αφού η πιστοληπτική τους ικανότητα ενδέχεται να δυσχεράνει την πρόσβαση σε πίστωση και τη βιωσιμότητά τους. Ενισχύεται δε η ανησυχία για αποκλεισμούς στις τάξεις χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων από την πρόσβαση σε προσιτή κατοικία με φόντο τους ισχυρισμούς της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων περί αύξησης ανείσπρακτων ενοικίων, τους οποίους όμως αμφισβητεί ο Πανελλήνιος Σύλλογος Προστασίας Ενοικιαστών, επισημαίνοντας σε κάθε περίπτωση το ξέφρενο ράλι των τιμών ενοικίασης.

Το επόμενο διάστημα αναμένονται η προκήρυξη ανοιχτού διαγωνισμού για την επιλογή του προέδρου και των μελών του πενταμελούς συμβουλίου διοίκησης της Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, που δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε διοικητική εποπτεία από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές ή άλλο δημόσιο ή ιδιωτικό οργανισμό, και η εκκίνηση της διαδικασίας για τη δημιουργία της πλατφόρμας με σκοπό να τεθεί σε λειτουργία μέχρι το τέλος του χρόνου ή στις αρχές του 2026.