Υψηλότερο βαθμό ανησυχιών για την πορεία βασικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας αποκαλύπτει η έκθεση του ΙΟΒΕ για το γ’ τρίμηνο του 2024. Καταγράφονται δύο πηγές ανησυχιών: από τη μια εσωτερικές, για το μοντέλο ανάπτυξης, και από την άλλη για τις προοπτικές της διεθνούς οικονομίας.
Μη ανθεκτική ανάπτυξη
Στο ζήτημα των επενδύσεων εντύπωση προκαλεί η χαώδης διαφορά μεταξύ του ποσοστού αύξησης των επενδύσεων γενικά (οι οποίες, αν και πολύ κατώτερες σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης ως ποσοστό του ΑΕΠ, κυμαίνονται παρ’ όλα αυτά περί το 15%) και των πάγιων επενδύσεων ειδικά, το ποσοστό αύξησης των οποίων είναι πολύ χαμηλότερο, στο δε γ’ τρίμηνο του 2024 γνώρισαν αναιμική αύξηση. Συγκεκριμένα, οι συνολικές επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 18,7% ενώ οι πάγιες επενδύσεις μόλις κατά 0,3%. Το «μυστήριο» αυτής της χαώδους απόκλισης εξηγείται αν δούμε τις συνιστώσες του ΑΕΠ σε συνδυασμό με τις συνιστώσες των επενδύσεων.
Οσον αφορά το ΑΕΠ, η αύξησή του εξακολουθεί να οφείλεται στην κατανάλωση, ιδιαίτερα την ιδιωτική, αφού η κρατική (κατανάλωση Γενικής Κυβέρνησης) μειώνεται σταθερά. Το γ’ τρίμηνο του 2024 η συνολική κατανάλωση αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 1,3%, με την ιδιωτική να αυξάνεται 2,1% και τη δημόσια να μειώνεται κατά 1,4%.
Οσον αφορά τις συνιστώσες των επενδύσεων, η μακράν πιο δυναμική συνιστώσα σε ρυθμούς ανάπτυξης το γ’ τρίμηνο (και γενικά) είναι οι Κατοικίες και οι Κατασκευές με ρυθμό αύξησης 4,8%, ενώ οι επενδύσεις σε Μηχανολογικό και Μεταφορικό Εξοπλισμό κατέγραψαν ετήσια πτώση 3,3%. Αναλυτικότερα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής ήταν θετικός σε 5 από τους 7 υποτομείς: Κατοικίες +7,2, Αγροτικά Προϊόντα +3,8%, Αλλες Κατασκευές +3,3%, Μηχανολογικός Εξοπλισμός και Οπλικά Συστήματα +2,4% (αν απομονώσουμε τον Μηχανολογικό Εξοπλισμό, είχε αρνητική μεταβολή…) και Αλλα Προϊόντα +1,8%, ενώ πτώση καταγράφεται στις επενδύσεις σε Μεταφορικό Εξοπλισμό -19,3% και Εξοπλισμό Τεχνολογίας, Πληροφορικής και Επικοινωνίας (-3,7%).
Σημειώνεται ότι οι επενδύσεις στις κατοικίες στατιστικά θεωρείται -και σωστά- ότι δεν αυξάνουν το πάγιο κεφάλαιο και οι επενδύσεις σε τομείς των υπηρεσιών, όταν δεν συνδέονται με νέες τεχνολογίες, θεωρείται ότι δεν συμβάλλουν στην ανθεκτικότητα της οικονομίας. Από αυτή την άποψη, έχει σημασία ότι διευρύνεται η συνιστώσα του ΑΕΠ Λοιπές Υπηρεσίες, με ετήσιες αυξήσεις στους 4 από τους 5 υποτομείς της: Επαγγελματικές-Επιστημονικές-Τεχνικές Δραστηριότητες +8,1%, Ενημέρωση-Επικοινωνία +5,4%, Χρηματοπιστωτικές-Ασφαλιστικές Δραστηριότητες +2,6% και Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας +0,4%. Ο τομέας Δημόσια Διοίκηση-Αμυνα-Υποχρεωτική Κοινωνική Ασφάλιση, παρά την αυξητική τάση της Αμυνας, είναι ο μόνος με αρνητική μεταβολή -0,7%.
Επίμονο έλλειμμα
Βασική επισήμανση της έρευνας είναι το επίμονα υψηλό επίπεδο του εξωτερικού ελλείμματος της οικονομίας, δηλαδή του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών (ή πληρωμών). Το γ’ τρίμηνο του 2024 καταγράφηκε αξιόλογη αύξηση των εξαγωγών κατά 3% σε ετήσια βάση, αλλά δυστυχώς οι εισαγωγές αυξήθηκαν με υψηλότερο ρυθμό: 4,2%. Ετσι, διευρύνθηκε το έλλειμμα του ισοζυγίου.
Η αύξηση των συνολικών εξαγωγών κατά 3,3% κατανέμεται σε αύξηση των εξαγωγών αγαθών κατά 1,2% και των εξαγωγών υπηρεσιών κατά 5,1%. Από την άλλη, η αύξηση των συνολικών εισαγωγών κατά 4,2% κατανέμεται σε αύξηση των εισαγωγών αγαθών κατά 2,3% και των εισαγωγών υπηρεσιών κατά 12,5%.
Το αποτέλεσμα είναι ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο 11μηνο του 2024 (Ιανουάριος - Νοέμβριος) αυξήθηκε κατά 511 εκατ. ευρώ σε 11,5 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023.
Επίμονος πληθωρισμός
Οι εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ για τον πληθωρισμό δεν είναι αισιόδοξες. Μέχρι και το γ’ τρίμηνο του 2024 ο εθνικός Δείκτης Τιμών κυμάνθηκε περί το 2,7% και ο Εναρμονισμένος περί το 3%, τον δε Δεκέμβριο στο 2,6% και στο 2,9%, αντίστοιχα.
Ενδιαφέρον εύρημα εδώ είναι ότι το 2024 η έμμεση φορολογία είχε θετική επίδραση στον πληθωρισμό κατά 0,2% έναντι μηδενικής επίδρασης το προηγούμενο έτος.
Η εκτίμηση του ΙΟΒΕ είναι ότι «η ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης, εν όψει των αυξήσεων στον κατώτατο μισθό και το επίδομα ανεργίας, όπως και η αύξηση κάποιων έμμεσων φόρων, αναμένεται να επιδράσουν θετικά στη διατήρηση των υψηλών τιμών και το 2025». Επιπλέον, προστίθεται η εκτίμηση ότι «με ορατό το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των γεωπολιτικών εντάσεων και με πιθανή εφαρμογή μιας πολιτικής προστατευτισμού από τη νέα προεδρία των ΗΠΑ, δημιουργούνται εντεινόμενες αβεβαιότητες ως προς τον πληθωρισμό».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας