Η κυβέρνηση εμφανίζεται ενθουσιασμένη, οι αγορές το ίδιο. Οι δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας ξεπερνούν τις ανειλημμένες, μέσω του προϋπολογισμού και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου, κι αυτό χαιρετίζεται από τις αγορές – πιο πρόσφατη απόδειξη, η πολύ πετυχημένη έκδοση του νέου 10ετούς ομολόγου του ελληνικού Δημοσίου. Η κυβέρνηση από την πλευρά της περιφέρει, μέσω των δηλώσεων του πρωθυπουργού, του υπουργού Οικονομικών και άλλων στελεχών της, την ευαρέσκεια των αγορών σαν τεκμήριο επιτυχίας της δημοσιονομικής της πολιτικής – επομένως, κατ’ επέκταση, της οικονομικής της πολιτικής συνολικά. Ομως, όλα αυτά έχουν κόστη και συνέπειες, κι επίσης κερδισμένους και χαμένους.
Πρώτα όμως οι «μεγάλες επιτυχίες»:
● Το 2024 η Ελλάδα πέτυχε τον (κρυφό) στόχο του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού (ταμειακά, μάλιστα, ελαφρώς πλεονασματικού κατά 300 εκατ. ευρώ). Αυτό θα πει ότι το συνολικό δημοσιονομικό ισοζύγιο έπαψε για πρώτη φορά να είναι αρνητικό, που συνεπάγεται στην πράξη ότι μπορεί να πληρώνει από τα δημόσια έσοδα όλες τις δαπάνες του προϋπολογισμού, περιλαμβανόμενων και των τόκων του δημόσιου χρέους. Ισχυρές χώρες της Ε.Ε. (όπως, για παράδειγμα, η Γαλλία) πιέζονται από την Κομισιόν για να μειώσουν το συνολικό δημοσιονομικό τους έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ, αλλά η Ελλάδα επιτυγχάνει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό χωρίς να της ζητηθεί ούτε να την πιέσει κανείς γι’ αυτό. Ο προϋπολογισμός προέβλεπε δημοσιονομικό έλλειμμα 3.601 εκατ. ευρώ και αντ’ αυτού επιτεύχθηκε ελαφρύ πλεόνασμα 300 εκατ. ευρώ.
● Οσον αφορά το πρωτογενές ισοζύγιο, ξανά «θρίαμβος»: Η αρχική εκτίμηση (του προϋπολογισμού 2024) ήταν για πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ, αυτή αναθεωρήθηκε στον προϋπολογισμό του 2025 σε 2,5% του ΑΕΠ και τελικά επιτεύχθηκε υπερ-πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ!
Συνέπειες
Οσον αφορά τα κόστη και τις συνέπειες, τους κερδισμένους και τους χαμένους, τα πράγματα έχουν ως ακολούθως.
Οσον αφορά τις συνέπειες, αυτές βασικά είναι τρεις:
Πρώτον, ότι για να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί «θρίαμβοι», ο πήχης της λιτότητας μπαίνει πολύ ψηλά, οι αγορές «εθίζονται» σε υπερ-πλεονάσματα, τιμολογούν τα ελληνικά ομόλογα με βάση την επίτευξη υπερ-πλεονασμάτων και, όταν αυτά θα είναι αδύνατον να επιτευχθούν, θα το θεωρήσουν ένα είδος «υποχώρησης» των δημοσιονομικών επιδόσεων της χώρας και θα αρχίσουν οι αντίστροφες τιμολογήσεις…
Δεύτερον, για τον προηγούμενο λόγο, η στρατηγική των υπερ-πλεονασμάτων συνιστά στην πράξη πολύ στενότερο του «υποχρεωτικού» από τις δεσμεύσεις απέναντι στους δανειστές «κορσέ» για τη δημοσιονομική πολιτική και της/των επόμενης/ενων κυβερνήσεων, που θα δένει τα δικά της/τους χέρια και θα λύνει τα χέρια των αγορών για να ασκήσουν πιέσεις σε βάρος της χώρας.
Κερδισμένοι και χαμένοι
Οτι ο πήχης της λιτότητας μπαίνει πολύ ψηλά σημαίνει ότι η γνωστή από τα μνημόνια «φόρμουλα» λιτότητας, δηλαδή ο συνδυασμός φορολογικών υπερ-εσόδων και περικοπής δαπανών, εμπεδώνεται και προσλαμβάνει ακόμη πιο αντικοινωνικό χαρακτήρα. Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες το υπουργείο Οικονομικών το κάνουν αυτό πολύ σαφές:
● Στα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού καταγράφεται αύξηση 1.152 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο, ενώ στα φορολογικά έσοδα η αύξηση είναι 1.941 εκατ. ευρώ – πολύ κοντά στα 2 δισ. ευρώ!
● Στις δαπάνες καταγράφεται υπο-εκτέλεση, δηλαδή δαπάνες κάτω από τον στόχο, 2.749 εκατ. ευρώ. Από αυτά, η υπο-εκτέλεση στην κατηγορία «Μεταβιβάσεις» (όπου ταξινομούνται οι κοινωνικού χαρακτήρα δαπάνες) ανήλθε σε 1.191 εκατ. ευρώ.
Είναι γνωστό ποιοι χρηματοδοτούν τα φορολογικά υπερ-έσοδα και ποιοι υποφέρουν από τις περικοπές των δαπανών: με την ουδέτερη γλώσσα των επίσημων στατιστικών, τα χαμηλότερα εισοδηματικά πεμπτημόρια των μισθωτών και των ανέργων, ιδιαίτερα δε τα δύο χαμηλότερα, δηλαδή το 40% των φτωχών εργατικών και λαϊκών στρωμάτων.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας