Ενεργό απόστημα η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία

Τρία χρόνια μετά την κύρωση από την Ελλάδα της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 190 για την καταπολέμηση της βίας και της σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία, παρά τον όγκο της εθνικής νομοθεσίας με τις νέες ασφαλιστικές δικλίδες και τα ειδικά τμήματα της Επιθεώρησης Εργασίας, τα θύματα παραμένουν αόρατα.

Δεν τολμούν να καταγγείλουν τον προϊστάμενο, τον εργοδότη, τον συνάδελφο και μόλις το 3,6% αυτών υποβάλλει επίσημη καταγγελία σε ειδική μονάδα του χώρου εργασίας, ενώ ένα 5,2% καταγγέλλει το περιστατικό στη συνδικαλιστική του οργάνωση. Σε έρευνα που παρουσιάστηκε χθες στην ΕΣΗΕΑ και στο ερώτημα «πώς αντιδράσατε στη σεξουαλική παρενόχληση;» το 38,2% των ερωτηθέντων απάντησε: «Δεν είπα τίποτε σε κανέναν». «Μίλησα σε φίλο ή μέλος της οικογένειας» ήταν η απάντηση από το 36,5% των ερωτηθέντων ενώ 1 στους 3 αποκρίθηκε ότι «αντιμετώπισε ευθέως τον δράστη» αλλά μόλις το 1,6% των θυμάτων υπέβαλε καταγγελία στον Συνήγορο του Πολίτη ή στην Επιθεώρηση Εργασίας.

Αυτά τα ευρήματα -όχι μόνο για τη σεξουαλική παρενόχληση αλλά και για άλλες μορφές ανεπιθύμητων συμπεριφορών στον χώρο εργασίας (λεκτικές, μη λεκτικές, σωματικές και διαδικτυακές)- καταγράφονται στην πρώτη μελέτη που διεξήχθη στο πλαίσιο του πανευρωπαϊκού έργου του γερμανικού πολιτικού Ιδρύματος Friedrich–Ebert-Stiftung (FES) σε συνεργασία με τη ΓΣΕΕ και τη Γενική Γραμματεία Ισότητας, Ατομικών και Κοινωνικών Δικαιωμάτων της Συνομοσπονδίας. Σύμφωνα με τη μελέτη, την οποία παρουσίασαν χθες στην ΕΣΗΕΑ η δρ Αθηνά Μαλαγαρδή και ο στατιστικός αναλυτής του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Κ. Μπουκουβάλας, παρουσία των προέδρων των δύο συνδικάτων, της Μ. Αντωνιάδου από την ΕΣΗΕΑ και του Γ. Παναγόπουλου από τη ΓΣΕΕ, το 77% των περιστατικών βίας και παρενόχλησης εντοπίζονται στον ιδιωτικό τομέα με το ποσοστό των θυμάτων να ανέρχεται στο 31,4% των ερωτηθέντων, εκ των οποίων 75,3% γυναίκες, 21,1% άντρες ενώ σε ποσοστό 1,5% δεν δηλώθηκε ταυτότητα φύλου.

Την απουσία από το στατιστικό δείγμα της διάστασης των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων και ιδιαίτερα των τρανς προσώπων επισήμανε η πρώην πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών, Αννα Απέργη, επιβεβαιώνοντας -και με την απουσία τους από την έρευνα- τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν στον εργασιακό χώρο. «Πολλά από τα τρανς άτομα που δουλεύουν στο φως της ημέρας φοβούνται να δηλώσουν ανοιχτά την ταυτότητα του φύλου τους γιατί φοβούνται ότι αν εκφραστούν δημόσια θα χάσουν την εργασία τους», σημείωσε η Αννα Απέργη, η οποία τόλμησε να θίξει και το ζήτημα της αυξημένης βίας στον χώρο της αποκαλούμενης σεξεργασίας.

Ισως, το πιο ανησυχητικό εύρημα της έρευνας είναι η εξοικείωση με το φαινόμενο της παρενόχλησης στην εργασία ή της υποτίμησης. Από τις απαντήσεις προκύπτει ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι φαίνονται εξοικειωμένοι με τα φαινόμενα βίας και παρενόχλησης στην εργασία αφού περισσότεροι από 7 στους 10 δηλώνουν ότι το φαινόμενο είναι «συνηθισμένο» ή «πολύ συνηθισμένο». Στο 49,4% των περιπτώσεων ο δράστης είναι άντρας συνάδελφος ή συνεργάτης. Στο 40,4% των περιστατικών ο δράστης είναι άντρας εργοδότης ή προϊστάμενος και στο 27,1% των περιστατικών άνδρας πελάτης, ασθενής ή επιβάτης.

«Μη νομίζετε ότι και στα συνδικάτα και στις δομές τους δεν υπάρχει κάτι ανάλογο» παραδέχτηκε ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γ. Παναγόπουλος. Χαρακτήρισε υπαρκτό πρόβλημα το γεγονός ότι μετέχουν ελάχιστες γυναίκες στη συνδικαλιστική ζωή και κάλεσε τις Ομοσπονδίες-μέλη της ΓΣΕΕ να αξιοποιήσουν το υλικό της μελέτης «για να παρέμβουν και να μην περιορίζονται σε μια τάση αυτοπεριχαράκωσης και έκφρασης των συντεχνιακών τους αιτημάτων».

Εκκωφαντικά αδιάφορη εμφανίστηκε στην εκδήλωση η γ.γ. Ισότητας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, Κ. Πατσογιάννη, η οποία αφού αυτοπεριορίστηκε να μιλήσει για το πόσο σημαντικό επίτευγμα ήταν η κύρωση από την Ελλάδα της ΔΣΕ 190, αποχώρησε αμέσως. Για επάρκεια του νομοθετικού πλαισίου, χωρίς ωστόσο να υπεισέρχονται στο μείζον θέμα της αναποτελεσματικής εφαρμογής του και του φόβου που συντηρεί το απόστημα της σιωπής, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, μίλησαν ο γ.γ. του υπ. Εσωτερικών Αθ. Μπαλέρμπας και ο γ.δ. Απασχόλησης του υπ. Εργασίας, Κ. Αγραπιδάς.

Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν, επίσης, η διευθύντρια του FES Αθήνας, Ρεγγίνε Σούμπερτ, η πρόεδρος της Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Μ. Γαβουνέλη, καθώς και ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, Κ. Τσουκαλάς, ο οποίος μάλιστα υποστήριξε ότι ζητήματα αντιμετώπισης της παρενόχλησης και της βίας στην εργασία θα έπρεπε να αποτελέσουν αντικείμενο και της υπογραφής εθνικής γενικής συλλογική σύμβασης. Ενας παραπάνω λόγος για να δοθεί η δυνατότητα υπογραφής της από τους κοινωνικούς εταίρους.