Πληθωριστικές πιέσεις σε φυσικό αέριο και τρόφιμα

Δύο σημαντικοί αυξητικοί παράγοντες του πληθωρισμού και ακόμη περισσότερο του «πληθωρισμού των φτωχών», δηλαδή του φτωχότερου 40% των νοικοκυριών, οι τιμές φυσικού αερίου και τροφίμων, παίρνουν την ανηφόρα. Χωρίς να είναι αποτέλεσμα της νίκης του Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, μπορούν ωστόσο να αποτελέσουν το επίκαιρο στοιχείο που θα δώσει σάρκα και οστά σε ένα από τα διαφαινόμενα μεγάλα ρίσκα της ανόδου του Τραμπ στην αμερικανική προεδρία: τις πιέσεις στην αμερικανική κεντρική ομοσπονδιακή τράπεζα (FED) να μειώσει με γρηγορότερο ρυθμό τα επιτόκια, που μπορεί να αφήσουν το πεδίο ελεύθερο για νέο κύκλο ανόδου του πληθωρισμού.

Οι ανοδικές πιέσεις σε φυσικό αέριο και τρόφιμα δεν οφείλονται στην άνοδο του Τραμπ, αλλά ενσωματώνουν εκτιμήσεις της αγοράς ανεξάρτητες από τις αμερικανικές εκλογές. Αυτό είναι ακόμη πιο ανησυχητικό, διότι σημαίνει ότι οι ανοδικές τάσεις αποκτούν έρεισμα. Συγκεκριμένα:

Τιμές τροφίμων

Η αυξητικές τιμές στα τρόφιμα (μιλούμε για τις διεθνείς, χρηματιστηριακές τιμές) έχουν πάρει την ανηφόρα από τον Μάρτιο και η άνοδος είναι σταθερή και επιταχυνόμενη. Με βάση τον Παγκόσμιο Δείκτη Τιμών Τροφίμων του ΟΗΕ (συγκεκριμένα, του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ), ο Δείκτης, ύστερα από τη συνεχή πτωτική πορεία μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2024, πήρε την ανηφόρα. Τον Φεβρουάριο του 2024 ήταν στο 117,4 και στη συνέχεια η άνοδος ήταν συνεχής: 118,9 τον Μάρτιο, 119,2 τον Απρίλιο, 120,5 τον Μάιο, 121 τον Ιούνιο, 120,9 τον Ιούλιο, 121,7 τον Αύγουστο, 124,9 τον Σεπτέμβριο και 127,4 τον Οκτώβριο.

Η αύξηση των τιμών των τροφίμων είναι γενική, με την εξαίρεση του κρέατος. Τις μεγαλύτερες αυξήσεις κατέγραψαν τα φυτικά έλαια 7,3% και έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2022, λόγω των υψηλότερων τιμών στα φοινικέλαια, τη σόγια, το ηλιέλαιο και το κραμβέλαιο. Η ζάχαρη αυξήθηκε κατά 3,3% στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων επτά μηνών, καθώς εντείνονται οι ανησυχίες για την παραγωγή της Βραζιλίας τόσο το 2024 όσο και το 2025, εξαιτίας της παρατεταμένης ξηρασίας. Οι τιμές των γαλακτοκομικών αυξήθηκαν κατά 1,9% φτάνοντας στην υψηλότερη τιμή από τον Ιανουάριο του 2023, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να καταγράφονται στις τιμές του τυριού.

Τέλος, οι τιμές των σιτηρών αυξήθηκαν κατά 0,8%, αντανακλώντας κυρίως τις ανησυχίες για τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν τη χειμερινή σπορά σε αρκετούς μεγάλους εξαγωγείς του βόρειου ημισφαιρίου, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Αντίθετα, το κρέας σημείωσε πτώση 0,3%, με τις διεθνείς τιμές του χοιρινού κρέατος να πέφτουν περισσότερο. Παρατηρούμε ότι οι ανοδικές πιέσεις σχετίζονται είτε με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης (Βραζιλία) είτε με τον αναμενόμενο βαρύ χειμώνα φέτος.

Φυσικό αέριο

Οι τιμές φυσικού αερίου είναι πολύ σημαντικές, καθώς πέραν των υπόλοιπων χρήσεων, σχετίζεται άμεσα με τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, που με τη σειρά του επηρεάζει τις τιμές σε σειρά προϊόντων της βιομηχανίας και του μεταποιητικού τομέα.

Εδώ παρατηρείται συντονισμένη ανοδική κίνηση τόσο στο φυσικό αέριο των ΗΠΑ όσο και στο φυσικό αέριο της Ευρώπης (Αμστερνταμ) και του Ην. Βασιλείου. Συγκεκριμένα:

● Το φυσικό αέριο των ΗΠΑ ήταν στις 29 Ιουλίου 2024 στα 1,9112 δολάρια και στις 7 Νοεμβρίου είχε ανεβεί στα 2,7236 δολάρια ανά MMBtu.
● Το φυσικό αέριο του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν 78,212 λίρες ανά thm στις 19 Σεπτεμβρίου και αυξήθηκε σε 107,83 στις 8 Νοεμβρίου.
● Το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο (χρηματιστήριο Αμστερνταμ) ήταν 30,668 ευρώ ανά MWH στις 19 Σεπτεμβρίου και αυξήθηκε στα 42,4 ευρώ ανά μεγαβατώρα στις 8 Νοεμβρίου.

Οσον αφορά τις ΗΠΑ, η αυξητική τάση των τιμών οφείλεται στις εκτιμήσεις για ψυχρότερο καιρό και επομένως αύξηση της ζήτησης, αλλά και στο συγκυριακό γεγονός των επιπτώσεων στους αγωγούς στον Κόλπο του Μεξικού εξαιτίας του τυφώνα «Ραφαέλ» και της μείωσης της παραγωγής στον Κόλπο.

Οσον αφορά το φυσικό αέριο του Ηνωμένου Βασιλείου, η αυξητική τάση οφείλεται επίσης σε εκτιμήσεις για ψυχρότερο καιρό, στα περιορισμένα αποθέματα, αλλά και στις αναμενόμενες επιπτώσεις της πολιτικής του Τραμπ στις εξαγωγές αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Οσον αφορά, τέλος, το ευρωπαϊκό φυσικό αέριο (χρηματιστήριο Αμστερνταμ), πάλι η βασική αιτία είναι οι εκτιμήσεις για ψυχρότερο καιρό και αύξηση της ζήτησης σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της πολιτικής Τραμπ στο ζήτημα των εξαγωγών αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Εξετάζοντας τις αιτίες των αυξητικών τάσεων, βλέπουμε ότι πλέον συναντιούνται παράγοντες όπως η κλιματική κρίση (προκειμένου για τα τρόφιμα), ο αναμενόμενος ψυχρότερος καιρός (συγκυριακός παράγοντας, αλλά που οι επιπτώσεις του αφορούν τους πολλούς επόμενους μήνες), αλλά και οι συνέπειες... Τραμπ όσον αφορά την ενεργειακή πολιτική του νέου Αμερικανού προέδρου.

Αν σε όλα αυτά προστεθούν ανοιχτές πιέσεις για την άρση της ανεξαρτησίας της FED εκ μέρους του Τραμπ, τότε ένα νέο κύμα πληθωριστικών πιέσεων θα είναι ρεαλιστική προοπτική...