Με... φερετζέ διαλόγου ο κατώτατος μισθός

Με την κλασική νεοφιλελεύθερη λογική που αρνείται την αξία των συλλογικών διαπραγματεύσεων, επιχείρησε, χθες, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης να αντιπαρέλθει την αναγκαιότητα επιστροφής στον πυρήνα της συλλογικής αυτονομίας που κατήργησαν τα μνημόνια και όσες κυβερνήσεις τα διαχειρίστηκαν. «Η μεγαλύτερη μείωση της ανεργίας στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει λάβει χώρα ενόσω δεν έχουμε ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις. Είναι η μεγαλύτερη μείωση της ανεργίας. Αγγίζει το 50% κι έχει λάβει χώρα τα χρόνια που υπάρχει ένας νομοθετικά κατοχυρωμένος κατώτατος μισθός. Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους» είπε επί λέξει η κ. Κεραμέως.

Αμφισβητώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, επί της ουσίας, τον σκληρό πυρήνα του ελληνικού Συντάγματος και των συλλογικών δικαιωμάτων και ελευθεριών που αυτό κατοχυρώνει, η υπουργός Εργασίας θέλησε να δικαιολογήσει γιατί η κυβέρνηση δεν αποκαθιστά το σύστημα των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού, επιμένοντας στην αναπαραγωγή του ίδιου συστήματος διοικητικού προσδιορισμού με ολίγες διαφορές.

Υποβάθμιση

Η υποβάθμιση του ρόλου και της σημασίας των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων είναι ό,τι πιο επικίνδυνο μπορεί να συνοδεύει το σχέδιο νόμου για την ενσωμάτωση της Οδηγίας περί επαρκών κατώτατων μισθών που ενέκρινε χθες το υπουργικό Συμβούλιο και σύντομα θα τεθεί προς διαβούλευση στο opengov. Aλλωστε η κ. Κεραμέως δεν δίστασε να εκφράσει την έλλειψη εμπιστοσύνης της στους κοινωνικούς εταίρους οι οποίοι, όπως είπε, «δεν εκπροσωπούν τους ανέργους». Θέση η οποία ενδεχομένως εξηγεί την απουσία τους από την Επιτροπή που συστάθηκε στο υπουργείο Εργασίας για να καταρτίσει το πόρισμα που αποτελεί και την ουσία της νομοθετικής παρέμβασης. Επίσης, δήλωσε ότι υπάρχουν εργοδοτικοί φορείς που δεν θέλησαν την επιστροφή στην εθνική γενική συλλογική σύμβαση.

Σε ό,τι αφορά τον μηχανισμό προσδιορισμού του κατώτατου μισθού την επόμενη τριετία, και ειδικότερα από την 1/1/2028, από τη συνέντευξη της υπουργού προκύπτουν τα εξής:

● Η αύξηση στον κατώτατο μισθό θα καθορίζεται από ένα μαθηματικό τύπο κατά τα πρότυπα του τύπου για τις ετήσιες αυξήσεις στις συντάξεις (πληθωρισμός + αύξηση ΑΕΠ). Δύο θα είναι οι βασικοί δείκτες που θα προσδιοριστούν από την ΕΛΣΤΑΤ.

● Ο πρώτος δείκτης για την αύξηση του πληθωρισμού που θα υπολογίζεται για το 20% των νοικοκυριών της χαμηλότερης εισοδηματικής κατηγορίας, καθώς αυτή ακριβώς η κατηγορία δαπανά το μεγαλύτερο τμήμα του εισοδήματός της, το 55% σε τρόφιμα, στέγη και ενέργεια.

● Ο δεύτερος δείκτης θα προσμετρά την εκάστοτε μεταβολή της παραγωγικότητας για το σύνολο της οικονομίας «κι όχι μόνο για την παραγωγικότητα στους εργατοτεχνίτες, όπως προβλέπεται στο γαλλικό μοντέλο» επισήμανε η κ. Κεραμέως.

● Η διαδικασία για τον προσδιορισμό του κατώτατου μισθού θα καλύπτει και τον δημόσιο τομέα. Ωστόσο στο ερώτημα που τέθηκε για το εάν αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει πρόνοια για επαναθέσπιση 13ου και 14ου μισθού και στο Δημόσιο, ώστε να εξομοιωθούν σε 14 οι μισθοί και για τον δημόσιο τομέα, η υπ. Εργασίας δήλωσε ότι δεν μπορεί να απαντήσει για θέματα που αφορούν το υπουργείο Οικονομικών.

● Στη μεταβατική διαδικασία θα συγκροτηθεί ένα θεσμικό όργανο στο οποίο οι κοινωνικοί εταίροι θα διατυπώνουν τη γνώμη τους. Το όργανο θα ενεργοποιηθεί εντός του 2025, άρα θα επιφέρει και μία μικρή μεταβολή σε σχέση με τον ισχύοντα προσδιορισμό του κατώτατου μισθού ήδη από την επόμενη χρονιά, αλλά, παρά τον «αυξημένο ρόλο» που του απέδωσε η υπουργός Εργασίας, δεν προκύπτει ότι θα έχει καθοριστικό ρόλο.

● Ενα χρόνο μετά την ψήφιση του νόμου θα καταρτιστεί «από κοινού με τους κοινωνικούς εταίρους», σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου η κ. Κεραμέως, ένας οδικός χάρτης για την αναθέρμανση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Σε αυτό το σημείο δεν υπήρξε δέσμευση ούτε για το πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία, ούτε για το εάν στο επιδιωκόμενο ποσοστό θα προσμετρηθούν και οι επιχειρησιακές συμβάσεις εργασίας, οι μόνες που εμφανίζουν αυξητική τάση σε ένα περιβάλλον πλήρους αποδόμησης του συστήματος συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Θολοί παράγοντες

«Ο νέος τρόπος υπολογισμού του κατώτατου μισθού εμπλέκει τον θολό παράγοντα της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, ενώ διατηρεί την κυβέρνηση σε ρόλο ρυθμιστή της όποιας αύξησης» δήλωσε ο τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Γεώργιος Γαβρήλος.

«Ο κ. Μητσοτάκης και το επιτελείο του υπουργείου Εργασίας φαίνεται ότι δεν έχουν καταλάβει τίποτα από το πνεύμα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2041/2022, την οποία ακόμη η χώρα μας δεν έχει ενσωματώσει, αν και ήταν υποχρεωτικό εδώ και δύο χρόνια. Η Ε.Ε. ζητά ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις. Διαμόρφωση του επιπέδου των μισθών μέσα από συμφωνία των κοινωνικών εταίρων και απαιτεί να ανεβεί το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων που εντάσσονται σε συλλογικές συμβάσεις εργασίας στο 80%. Στην Ελλάδα των πολιτικών του Κυριάκου Μητσοτάκη περίπου το 25% των εργαζομένων καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις. Το 50% των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται είναι θέσεις επισφάλειας και κακοπληρωμένες. Ενας στους τέσσερις εργοδότες, σύμφωνα με τους ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας, δεν ενσωμάτωσε τις αυξήσεις του κατώτατου μισθού και τις τριετίες. Ο κόσμος της εργασίας έχει δει τα τελευταία χρόνια όχι μόνο να του αφαιρούνται βασικά δικαιώματα, αλλά και το σύνολο της ζωής του να υποβαθμίζεται. Ας αναρωτηθεί το Μαξίμου πόσες ακόμη επικοινωνιακές φιέστες, όπως η σημερινή, μπορεί να αντέξει ο Ελληνας εργαζόμενος και πόσο ακόμη εμπαιγμό;» διερωτήθηκε ο κ. Γαβρήλος.