Το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό - Διαρθρωτικό Πρόγραμμα 2025-2028 δημοσιοποίησε χθες το υπουργείο Οικονομικών. Την επόμενη Δευτέρα 7 Οκτωβρίου, ο υπουργός Οικονομικών θα καταθέσει στη Βουλή το προσχέδιο προϋπολογισμού του 2025. Χθες, έγιναν γνωστά σε αδρές γραμμές τα βασικά στοιχεία του μακροοικονομικού σχεδιασμού μέχρι και το 2028. Την επόμενη Δευτέρα θα γίνουν γνωστά τα πιο αναλυτικά στοιχεία για τα έσοδα και τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για το επόμενο έτος και για την κατανομή τους στις διάφορες υποκατηγορίες.
Τα βασικά συμπεράσματα από το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2025-2028 είναι τα εξής:
● «Πατήρ» του όλου δημοσιονομικού σχεδιασμού και των προβλέψεων είναι το πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή η διαφορά μεταξύ εσόδων και πρωτογενών δαπανών (των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού, εξαιρουμένων αυτών για τόκους δημοσίου χρέους). Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο των χθεσινών ανακοινώσεων εντοπίζεται ακριβώς εδώ: Στο Μεσοπρόθεσμο προβλέπεται η «παραγωγή» υπερ-πλεονασμάτων και για τα 4 έτη μέχρι και το 2028! Λέγοντας υπερ-πλεονάσματα, εννοούμε πρωτογενή πλεονάσματα μεγαλύτερα -και μάλιστα πολύ και όχι οριακά μεγαλύτερα- από τα «απαραίτητα» βάσει των εκθέσεων βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
● Τα υπερ-πλεονάσματα είναι η βάση όλων των υπόλοιπων δημοσιονομικών σχεδιασμών, όπου έχουν τεθεί φιλόδοξοι, αλλά υπό «κανονικές συνθήκες» ρεαλιστικοί στόχοι: για το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.
● Οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη του ΑΕΠ προφανώς στηρίζονται στον συνδυασμό προβλέψεων για τους ρυθμούς ανάπτυξης και τον αποπληθωριστή του ΑΕΠ. Στην παρουσίαση αναφέρθηκαν προβλέψεις μόνο για τους ρυθμούς ανάπτυξης: 2,3% το 2025, 2% το 2026, 1,5% το 2027 και 1,3% το 2028. Αυτά σημαίνουν ότι ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ θα συνεχίσει να εισφέρει στην αύξηση του ΑΕΠ περισσότερο απ’ ό,τι οι πραγματικοί ρυθμοί ανάπτυξης.
● Το αξιοσημείωτο με τα στοιχεία για το ΑΕΠ είναι ότι προβλέπεται πως θα φτάσει το 2025, ύστερα από 17 χρόνια (!), ακριβώς (δηλαδή στρογγυλά) στα επίπεδα του 2008: 242 δισ. ευρώ.
Για το χρέος «ρε γαμώτο»…
Μιλώντας για πρωτογενή υπερ-πλεονάσματα, δηλαδή για πρωτογενή πλεονάσματα πάνω από τις προβλέψεις και πάνω από τα «απαραίτητα» με βάση την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, πρέπει να σημειώσουμε τα εξής:
● Το 2023 η αρχική πρόβλεψη ήταν 0,7% του ΑΕΠ, αναθεωρήθηκε στα μέσα του έτους σε 1,1% του ΑΕΠ και τελικά το πλεόνασμα κατέληξε στο 1,9% του ΑΕΠ! Η συνολική υπέρβαση ήταν 1,2% του ΑΕΠ! Το 2024 επαναλαμβάνεται το ίδιο: Η αρχική πρόβλεψη ήταν 2,1% του ΑΕΠ, πρόσφατα αναθεωρήθηκε σε 2,4% του ΑΕΠ, αλλά η δυναμική της εκτέλεσης του προϋπολογισμού οδηγεί ξανά σε υπέρβαση και του αναθεωρημένου στόχου! Εξάλλου, η έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους που δημοσιοποίησε ο ΟΔΔΗΧ προβλέπει 2,5% του ΑΕΠ.
● Οι υπερβάσεις σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις και τις εκτιμήσεις της έκθεσης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους είναι εντυπωσιακές: 1,2% του ΑΕΠ το 2023 (2,64 δισ. ευρώ), τουλάχιστον 0,4% του ΑΕΠ το 2024 (0,93 δισ. ευρώ), 0,4% του ΑΕΠ το 2025 (0,97 δισ. ευρώ), -0,1% του ΑΕΠ το 2026 (-0,25 δισ. ευρώ), 0,3% το 2027 (0,79 δισ. ευρώ) και 0,3% το 2028 (0,82 δισ. ευρώ). Συνολικά, 5,9 δισ. ευρώ υπερ-πλεονάσματα σε μία πενταετία!
Πού θα πάνε αυτά τα όχι «υποχρεωτικά» υπερ-πλεονάσματα; Υπέρ… χρέους και όχι υπέρ των κοινωνικών αναγκών.
Ετσι, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα μειωθεί από 153,7% το 2025 σε 133,4% το 2028.
Τα «δεμένα χέρια» από το Σύμφωνο Σταθερότητας
Ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης ισχυρίζεται ότι αυτά τα υπερ-πλεονάσματα δεν μπορούν να διατεθούν για κοινωνικές ανάγκες διότι το απαγορεύει ο «κανόνας των δαπανών» του νέου ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμφώνου. Ο «κόφτης», δηλαδή, που απαγορεύει αυξήσεις καθαρών πρωτογενών δαπανών από έτος σε έτος πάνω από 3%. Επειδή, λοιπόν, δεν υπάρχει δυνατότητα για αύξηση των δαπανών μεγαλύτερη του 3%, θα υπάρξει ελάφρυνση φόρων, είπε ο υπουργός.
Επ’ αυτού μπορούν να γίνουν δύο σχόλια:
Πρώτο: Το 45% των υπερ-πλεονασμάτων της περιόδου 2023-2028 συντελέστηκε το 2023 (2,64 δισ. ευρώ), έτος που δεν ίσχυε το νέο ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Σύμφωνο. Ηταν το έτος του «Ντάνιελ» και της καταστροφής της Θεσσαλίας, επομένως έτος αυξημένων αναγκών για δαπάνες κοινωνικής στήριξης και δαπάνες για υποδομές. Ωστόσο, η κυβέρνηση άφησε το υπερ-πλεόνασμα να «περάσει» στο 2024 και να τεθεί υπό τις απαγορεύσεις του «κόφτη» του νέου Δημοσιονομικού Συμφώνου. «Ακόμη και αν δεν υπήρχε το Σύμφωνο, θα έπρεπε να το εφεύρουμε»…
Δεύτερο: Η μείωση φόρων θα αφορά ξανά τη μείωση ασφαλιστικών εισφορών ή μια μεταρρύθμιση των συντελεστών φορολόγησης υπέρ των κατώτερων εισοδηματικά-λαϊκών στρωμάτων; Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, πέραν του ότι υποσκάπτει τις εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία και άρα τα διαθέσιμά τους, υποσκάπτει ειδικά τις παροχές για ανεργία, αφού με τη μείωση αυτές περικόπτονται κατά προτεραιότητα (μέχρι σήμερα). Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών σημαίνει επιδότηση του εργοδότη σε βάρος των ασφαλιστικών ταμείων και των καλύψεων της ανεργίας (και ίσως αύριο και άλλων συνιστωσών του ασφαλιστικού συστήματος) και «ενισχύει το εισόδημα των εργαζομένων» εις βάρος των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας