Με τους φόρους στα ύψη, τα διυλιστήρια προεξοφλούν νέα υπερκέρδη

Με το αργό πετρέλαιο Brent να τρέχει ολοταχώς προς τα 100 δολάρια το βαρέλι, μετά την απόφαση της Σαουδικής Αραβίας και της Ρωσίας να περιορίσουν την παραγωγή τους κατά 1,3 εκατ. βαρέλια ημερησίως, συμπαρασύροντας και τους BRICS (κυρίως ΗΑΕ, Ιράν, Βενεζουέλα), δηλαδή συνολικά το... 50% των αποθεμάτων και παραγωγής πετρελαίου, την ώρα που αυξάνεται η ζήτηση παγκοσμίως κατά 2,2%, δεν είναι απρόσμενο να εκτοξεύονται διεθνώς οι τιμές των καυσίμων στα χρηματιστήρια και τα κέρδη στο κύκλωμα παραγωγής και μεσιτείας - είναι όμως προβληματικό όταν αυτή η εκτόξευση τιμών γίνεται χωρίς φρένο ή ελέγχους.

Οι πιέσεις στις τιμές είναι πολύπλευρες και λίγο μόνο εξαρτώνται από την τιμή του Brent, καθώς βαραίνει περισσότερο η καθημερινή διακύμανση τιμών στα διυλισμένα προϊόντα (βενζίνη ή πετρέλαιο), με τη διυλισμένη αμόλυβδη βενζίνη 95 οκτανίων για τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο να ξεπερνά ήδη τα 964 δολάρια ανά κυβικό μέτρο στο κλείσιμο του χρηματιστηρίου της περασμένης Παρασκευής. Έτσι, έφτασε η χονδρική τιμή της στην Ελλάδα να τιμολογείται το Σάββατο στα 1.537,233 ευρώ ανά 1.000 λίτρα, δηλαδή στο 1,92 ευρώ ανά λίτρο με τον ΦΠΑ στη χονδρική και η μέση λιανική τιμή -όπως αποτυπώνεται στον απηρχαιωμένο ιστότοπο του υπουργείου Ανάπτυξης (http://oil.gge.gov.gr) που δεν έχει υιοθετήσει πρωτόκολλο «https» ασφαλούς σύνδεσης- έχει ήδη ξεπεράσει τα δύο ευρώ ανά λίτρο, υψώνοντας τη χώρα στην 9η θέση παγκοσμίως με τα ακριβότερα καύσιμα.

Η μονομερής πρακτική της καθημερινής στάθμισης των χρηματιστηριακών τιμών (έστω με βάση μέσο όρο τεσσάρων ημερών) με άμεσο αντίκτυπο στη χονδρική, ασχέτως πραγματικού κόστους ή αποθεμάτων, καταγγέλλεται από πολλές πλευρές ως προβληματική.

Η βασική αιτία φυσικά είναι οι φόροι, που ξεπερνούν σημαντικά τα ελάχιστα όρια που ορίζει η Ε.Ε., αλλά όχι η μόνη, σύμφωνα με όσα τόνισε δημόσια τις προηγούμενες ημέρες ο πρώην διευθύνων σύμβουλος των Ελληνικών Πετρελαίων (νυν HelleniQ Energy) Γρηγόρης Στεργιούλης - ζητήματα που ενδιαφέρουν άμεσα και την Επιτροπή Ανταγωνισμού για το πόρισμα που ανακοίνωσε ότι θα δημοσιοποιήσει τον Οκτώβριο.

Ο κ. Στεργιούλης εστίασε στα αποθεματικά 90 ημερών τα οποία είναι υποχρεωμένες να κρατούν οι εταιρείες πετρελαίου (παραγωγοί, εισαγωγείς και έμποροι), εν μέρει για την ασφάλεια εφοδιασμού και κυρίως για την εξομάλυνση τιμών από τυχαίες μεταβολές, κάτι που δεν φαίνεται να φτάνει ως όφελος στην αγορά (ωφελεί όμως τα μέγιστα τους ισολογισμούς των δύο εταιρειών διύλισης), αλλά και στη χρονική απόσταση μεταξύ της χρηματιστηριακής τιμής των μελλοντικών συμβολαίων παράδοσης καυσίμων και στον χρόνο παράδοσης των καυσίμων στα διυλιστήρια που συνήθως είναι μερικές εβδομάδες.

Όμως, όταν ανεβαίνει η χρηματιστηριακή τιμή σήμερα, οι παραγωγοί καυσίμων προεξοφλούν άμεσα την πιθανή αύξηση τιμής, δηλαδή προσαρμόζουν τη χονδρική τιμή της επόμενης ημέρας με βάση π.χ. τα 94 δολάρια σήμερα για το βαρέλι των 158,99 λίτρων και εάν μετά από δύο μήνες που θα παραλάβουν το συγκεκριμένο συμβόλαιο παράδοσης καυσίμων, η τιμή έχει διαμορφωθεί πτωτικά π.χ. στα 80 δολάρια, θα έχουν ήδη τεράστια «απρόσμενα» ουρανοκατέβατα κέρδη (συνολικά πάνω από 3 δισ. ευρώ για το 2022).