Κρυφτούλι στη Βουλή με την ακρίβεια

Στον απόηχο της τροπολογίας για το «μπλοκάρισμα» της καθόδου του κόμματος Κασιδιάρη στις εκλογές, πέρασαν σε δεύτερη μοίρα οι κοινοβουλευτικές κόντρες για την ακρίβεια και τις υπέρογκες ανατιμήσεις στα τρόφιμα. Αλλη μια φορά ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης επέμεινε ότι ο πληθωρισμός είναι εισαγόμενος, ότι δεν υπάρχει αισχροκέρδεια και ότι οι αυξήσεις στα τρόφιμα είναι χαμηλότερες από τον μέσο όρο της Ε.Ε.

Μάλιστα ο υπουργός επιτέθηκε στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλη Αποστόλου, ο οποίος επικαλέστηκε τον Γενικό Δείκτη Τροφίμων του FAO, που αποδεικνύει ότι η Ελλάδα έχει υψηλότερο πληθωρισμό στα τρόφιμα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, λέγοντάς του ότι «συγκρίνει μήλα με πορτοκάλια».

Ο Δείκτης Τροφίμων του FAO, της οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, που μετράει τις μεταβολές τιμών στα βασικότερα διατροφικά αγαθά, κατέγραψε ετήσιες αυξήσεις της τάξης του 14,3%, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο διάστημα οι αυξήσεις σκαρφάλωσαν στο 15,6%, παρά την επιβράδυνση του γενικού πληθωρισμού. Ο υπουργός παραπέμπει στον αντίστοιχο Δείκτη της Ε.Ε., που τον Δεκέμβριο κατέγραψε ετήσια αύξηση 18,2% (16,3% στην ευρωζώνη), κατηγορώντας τον βουλευτή της αντιπολίτευσης ότι «παραπλανά τον ελληνικό λαό».

Μόνο που η απομόνωση ενός δείκτη δεν αποτυπώνει τη μεγάλη εικόνα. Η ακρίβεια σε τρόφιμα και βασικά αγαθά πλήττει δυσανάλογα τα ελληνικά νοικοκυριά, που έχουν τη χαμηλότερη αγοραστική δύναμη στην ευρωζώνη και τη δεύτερη χαμηλότερη στην Ε.Ε. μετά τη Βουλγαρία. Είναι ενδεικτικό ότι με βάση τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, που αφορούν το 2021, τα νοικοκυριά της Ε.Ε. ξοδεύουν κατά μέσον όρο το 14,3% του διαθέσιμου εισοδήματός τους σε δαπάνες διατροφής, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα είναι 22%.

Η επιβάρυνση αναμένεται να είναι μεγαλύτερη το 2022, καθώς ο μέσος δείκτης πληθωρισμού σημείωσε ρεκόρ 28ετίας, με άνοδο 9,6% στο δωδεκάμηνο, ενώ ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός στα τρόφιμα ξεπερνά το 11%. Ισχυρότερο πλήγμα δέχονται τα φτωχότερα νοικοκυριά, που ξοδεύουν σχεδόν το 35% του διαθέσιμου εισοδήματός τους σε έξοδα διατροφής, έναντι 13,9% που ξοδεύουν τα πλουσιότερα. Αν τέλος αναλογιστούμε ότι σχεδόν το 1 στα 3 νοικοκυριά στην Ελλάδα βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (28,3%), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ε.Ε. είναι 1 στα 5 (21,7%), γίνεται ακόμα πιο εμφανής η γύμνια των κυβερνητικών επιχειρημάτων.

Την ένταση της επίθεσης του πληθωρισμού στα τρόφιμα στα χαμηλότερα εισοδήματα αποτυπώνει πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ για την «Ανιση κατανομή του φορολογικού βάρους στα νοικοκυριά στην Ελλάδα» (βλ. «Εφ.Συν.» 1/2/2022, «Οπου φτωχός και οι φόροι του»).

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι τον Σεπτέμβριο οι αυξήσεις στα τρόφιμα έφεραν για πρώτη φορά μεγαλύτερη ποσοστιαία επιβάρυνση στις οικογενειακές δαπάνες συγκριτικά με την οικιακή ενέργεια για το φτωχότερο 20% των νοικοκυριών. Σύμφωνα με την έρευνα, μια οικογένεια με δύο παιδιά, που ανήκει στο μέσο της κατανομής των νοικοκυριών, θα χρειαζόταν επιπλέον 1.400 ευρώ σε ετήσια βάση για να διατηρήσει σταθερή την κατανάλωση τροφίμων.

Ο υπουργός Ανάπτυξης επέμεινε ότι η αισχροκέρδεια είναι αμελητέα, αφού πρόστιμα επιβάλλονται στο 5,5% των επιχειρήσεων, από το σύνολο των ελέγχων της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ). «Πρόκειται για δικολαβική προσέγγιση του χειρίστου είδους», σχολιάζει στην «Εφ.Συν.» ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χάρης Μαμουλάκης, ο οποίος έθεσε το ζήτημα της αισχροκέρδειας στη Βουλή. «Η κυβέρνηση κλείνει το μάτι στην αισχροκέρδεια, όταν αναθέτει τους ελέγχους για όλα τα είδη παραβάσεων σε έναν μηχανισμό μόλις 85 ατόμων πανελλαδικά, όταν η αντίστοιχη υπηρεσία στην Ιταλία είναι 7.000 άνθρωποι». Οσο για το επιχείρημα ότι εκτός από τη ΔΙΜΕΑ ελέγχους πραγματοποιούν και οι Περιφέρειες, ο βουλευτής απαντά ότι οι περιφερειακοί ελεγκτές «είναι αποδυναμωμένοι, αφού δεν είναι ενσωματωμένοι στη ΔΙΜΕΑ, που διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο».