Αξιολόγηση με πολλές... ουρές

Μήνυμα ότι οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα δεν «μπλοκάρουν» την αξιολόγηση του Μαρτίου στέλνει η Κομισιόν, τηρώντας στάση αναμονής για τα έκτακτα μέτρα στήριξης που θα ανακοινώσει η κυβέρνηση τέλος Φεβρουαρίου.

Ετσι η δεύτερη μετα-προγραμματική παρακολούθηση από τα κλιμάκια και τους τρεις επικεφαλής των θεσμών (Ε.Ε., ΕΚΤ, ESM) θα πραγματοποιηθεί κανονικά στις 27-28 Μαρτίου με τηλεδιάσκεψη, ανεξάρτητα αν έχουν προκηρυχθεί εκλογές και έχει διαλυθεί η ελληνική Βουλή. Το χρονοδιάγραμμα για την ευρωπαϊκή επιτροπή παραμένει αυστηρό λόγω της έκθεσης για την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας που θα δημοσιοποιήσει τον Μάιο με το μεγαλύτερο βάρος να πέφτει στα συμπεράσματα των θεσμών.

Η διαδικασία μετα-προγραμματικής αξιολόγησης είναι ανάλογη αυτής που εφαρμόζεται σήμερα σε Ιρλανδία, Ισπανία, Κύπρο και Πορτογαλία, οπότε δεν μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικό για την Ελλάδα λόγω τους εκλογικού κύκλου της, μολονότι το προηγούμενο διάστημα έπεσε μια τέτοια πρόταση πάνω στο ευρωπαϊκό τραπέζι. Σε κάθε περίπτωση η εντολή που έχουν λάβει τα τεχνικά κλιμάκια είναι για εκτεταμένο «τσεκ απ» στις εκκρεμείς μεταρρυθμίσεις και στα προαπαιτούμενα που έρχονται ως ουρά από την ενισχυμένη εποπτεία.

Ανοιχτά κεφάλαια

Παρά την ολοκλήρωση του προγράμματος ενισχυμένη εποπτείας τον περασμένο Αύγουστο, την εκταμίευση της δόσης των 603 εκατ. ευρώ από τα ελληνικά ομόλογα και τον μηδενισμό του επιτοκιακού πέναλτι του 2% επί του δανείου 11,3 δισ. ευρώ που έλαβε η χώρα από τον EFSF, υπάρχουν πολλά κεφάλαια που είναι ακόμη ανοιχτά.

Πηγή ανησυχίας για τους δανειστές και πιθανό σημείο τριβής στις διαπραγματεύσεις με την ελληνική πλευρά παραμένουν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού για το 2023 εξακολουθούν να κινούνται ανοδικά φτάνοντας πάνω από τα 2 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2022. Την ίδια στιγμή στα 506 εκατ. ευρώ ψήλωσαν το ίδιο διάστημα και οι εκκρεμείς επιστροφές φόρου από 272 εκατ. ευρώ που είχαν μειωθεί τον Ιούνιο του 2022, με αποτέλεσμα η δέσμευση για πλήρη εκκαθάριση του στοκ να μην υπάρχει στον χάρτη. Επίσης σοβαρές καθυστερήσεις εντοπίζονται στις μεταρρυθμίσεις που αφορούν την εργατική νομοθεσία, τη Δικαιοσύνη και τον τομέα της πρωτοβάθμιας υγείας.

Σε ό,τι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια υπάρχει μείωση στον αριθμό των «κόκκινων» δανείων, ωστόσο το ληξιπρόθεσμο ιδιωτικό χρέος παραμένει σε υψηλά επίπεδα στα 101,3 δισ. ευρώ. Συγχρόνως υπάρχει το μπαράζ της αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ που βελτιώνει την κερδοφορία των τραπεζών, αλλά ασκεί ισχυρές πιέσεις στα νοικοκυριά -κυρίως στα ευάλωτα- που έχουν πάρει στεγαστικά, καταναλωτικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο συνδεδεμένο με το euribor, καθώς πληρώνουν μεγαλύτερες μηνιαίες δόσεις για την εξυπηρέτηση του δανείου τους με αποτέλεσμα να υπάρχει έντονος προβληματισμός για νέα «κόκκινα» μέσα στην κρίση.

Κεντρική προτεραιότητα για τους θεσμούς είναι η βιώσιμη δημοσιονομική πολιτική με την επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023. Ο στόχος για φέτος είναι για πρωτογενές αποτέλεσμα 0,7% του ΑΕΠ ή 1,668 δισ. ευρώ σε ταμειακή βάση, ωστόσο χωρίς πειθαρχία στις παροχές και τα μέτρα στήριξης μπορεί να γίνει εύθραυστος. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπάρξει ενημέρωση στην Κομισιόν το επόμενο διάστημα για τον ακριβή λογαριασμό των μέτρων που θα ανακοινωθούν στο τέλος Φεβρουαρίου.

Στην πρώτη γραμμή βρίσκονται η χορήγηση έκτακτου Δώρου Πάσχα 250 ευρώ σε συνταξιούχους και οικονομικά ευάλωτους με κόστος 400 εκατ. ευρώ, ενώ 50 εκατ. ευρώ θα αφαιρέσουν από τα κρατικά ταμεία τα 350 ευρώ της ενίσχυσης για 135.000 συνταξιούχους με προσωπική διαφορά. Παράλληλα εξετάζεται επέκταση της χρονικής διάρκειας του «market pass» έως τον Οκτώβριο ή και τα τέλη του έτους.