Διακριτικές προειδοποιήσεις της ΤτΕ προς τις τράπεζες

Αναθεωρεί προς τα πάνω την εκτίμησή της για τον εγχώριο ρυθμό ανάπτυξης φέτος, στο 6,2% έναντι 3,1% στην ευρωζώνη, η Τράπεζα της Ελλάδος και για το επόμενο έτος εκτιμά ότι αυξημένες ροές από το Next Generation EU θα χρηματοδοτήσουν την υλοποίηση σημαντικών επενδυτικών έργων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, συμβάλλοντας στη διατήρηση των θετικών ρυθμών ανάπτυξης.

Ωστόσο, όπως τονίζει στην έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, οι χαμηλότερες προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης, ο υψηλότερος πληθωρισμός και οι αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης ασκούν πιέσεις στην ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Περαιτέρω γεωπολιτικοί κίνδυνοι ή κλυδωνισμοί στις χρηματοπιστωτικές αγορές μπορεί να προκαλέσουν ή να ενισχύσουν την υλοποίηση ενός δυσμενούς σεναρίου.

Με δεδομένη τη συνέχιση της ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής με την άνοδο των επιτοκίων, η επίδραση στο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων και στο πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών μπορεί να επηρεάσει τη δυνατότητα εξυπηρέτησης χρέους. Συνεπώς, όπως υπογραμμίζει η ΤτΕ κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, οι διαφαινόμενες χαμηλότερες προοπτικές ανάπτυξης μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία νέων «κόκκινων» δανείων, επιβαρύνοντας την ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών. «Η τελική επίδραση δεν μπορεί στην παρούσα χρονική συγκυρία να εκτιμηθεί με ακρίβεια, αλλά αποτελεί πηγή ανησυχίας».

Ο τραπεζικός τομέας, το α’ εξάμηνο του 2022, συνέχισε να βελτιώνεται στην κερδοφορία και την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού. Είναι σαφές ωστόσο ότι οι τράπεζες βρίσκονται αντιμέτωπες με προκλήσεις και κινδύνους. Το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων αν και διαμορφώνεται πλέον σε μονοψήφια ποσοστά παραμένει ακόμη πολλαπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου (Ιούνιος 2022: 1,8%).

Πέρα από την πρόκληση αυτή, οι τράπεζες είναι αντιμέτωπες με δύο επιπλέον: αυτές της χαμηλής οργανικής κερδοφορίας και του ύψους της κεφαλαιακής επάρκειας που στην παρούσα χρονική συγκυρία είναι ικανοποιητική.

Σε ό,τι αφορά την οργανική κερδοφορία, κατά την ΤτΕ, η αύξηση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ βραχυπρόθεσμα θα αυξήσει τα καθαρά έσοδα τόκων των τραπεζών, μεσοπρόθεσμα όμως ενδέχεται να αυξηθεί το κόστος πιστωτικού κινδύνου καθώς ενδεχόμενη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, η αύξηση του κόστους παραγωγής, η μείωση του πραγματικού εισοδήματος και η αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης των δανείων θα ασκήσουν πιέσεις στην κατάσταση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Επιπρόσθετα, τα έξοδα τόκων αναμένεται να επιβαρυνθούν από την αλλαγή των όρων και τη σταδιακή απόσυρση έκτακτων μέτρων (π.χ. TLTROs) καθώς και από την ανάγκη έκδοσης ομολόγων για την κάλυψη εποπτικών κεφαλαιακών απαιτήσεων, κυρίως των ΜREL.

Σε ό,τι αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, βραχυπρόθεσμα θα επηρεαστεί από: α) τον περιορισμό ενδεχομένως των δυνατοτήτων για εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου, β) το κόστος υλοποίησης στρατηγικής για μείωση των υφιστάμενων «κόκκινων» δανείων και τον σχηματισμό επαρκών προβλέψεων για κάλυψη πιστωτικού κινδύνου, γ) την υλοποίηση ενεργειών ενίσχυσης κεφαλαιακής επάρκειας και το κόστος έκδοσης μέσων για την κάλυψη κεφαλαιακών απαιτήσεων και δ) την εξέλιξη των νέων δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις.