Μετ’ εμποδίων και... αυξήσεων το καλάθι

Επιμένει να αυτοσυγχαίρεται η κυβέρνηση για το «καλάθι του νοικοκυριού», με τον υπουργό Ανάπτυξης Αδωνι Γεωργιάδη να θυμάται την καριέρα του τηλεπωλητή και να πανηγυρίζει ότι «έχει ξεπουλήσει, κι ας λένε κάποιοι τον... καπαμά τους». Προς το παρόν οι διορθωτικές κινήσεις που θα προβλέπει υπουργική απόφαση που αναμένεται τις επόμενες ημέρες αφορούν επουσιώδεις βελτιώσεις, π.χ. να είναι μεγαλύτερες οι ταμπέλες με τη σήμανση του καλαθιού. Ο υπουργός Ανάπτυξης υποστηρίζει ότι η αναλογία των επώνυμων προϊόντων προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι 60%-40% και θεωρεί ότι τις επόμενες ημέρες «όσο ο κόσμος ψωνίζει, οι τιμές θα πέφτουν».

Δυστυχώς η πραγματικότητα τον διαψεύδει, καθώς για παράδειγμα στη λίστα του δεύτερου μεγαλύτερου σουπερμάρκετ τα ιδιωτικά προϊόντα ήταν πάνω από 80%, ενώ στη γερμανική εκπτωτική αλυσίδα Lidl αποτελούν σχεδόν το 90%. Οσον αφορά την προσδοκία για πτώση των τιμών, και εδώ η διάψευση είναι κατηγορηματική. Οι εκπρόσωποι των σουπερμάρκετ θεωρούν δεδομένο ότι οι ανατιμήσεις στο ράφι θα συνεχιστούν, αφού προέρχονται από το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Οπως παραδέχτηκε ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, Λευτέρης Κιοσές, το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορεί να περιμένει κανείς από το «καλάθι» είναι να υπάρξουν σχετικά πιο περιορισμένες αυξήσεις και να «υπάρχει μια εύκολα προσβάσιμη εναλλακτική για τον καταναλωτή προκειμένου να ικανοποιήσει βασικές ανάγκες του».

Εμμέσως το υπουργείο αναγνωρίζει ότι στις λίστες κυριαρχούν τα Private Label και προαναγγέλλει νέα συνάντηση με τους εκπροσώπους της βιομηχανίας, ώστε να υπάρχει διεύρυνση με επώνυμα προϊόντα. Ωστόσο, σύμφωνα με αναλυτές αγοράς, οι προμηθευτές βρίσκονται σε δίλημμα, αφού η συμμετοχή τους στο «καλάθι» μπορεί να τονώσει μεν τις πωλήσεις ενός προϊόντος σε όγκο αλλά να αποδειχτεί ασύμφορη εφόσον τα σουπερμάρκετ απαιτήσουν μεγαλύτερες προμήθειες για να τους συμπεριλάβουν, π.χ. τέλη για την παραμονή στο ράφι, τα λεγόμενα «pay to stay fees».

Το πρόβλημα έχει επισημάνει στη γνωμοδότησή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού, προειδοποιώντας ότι το «καλάθι» δεν πρέπει να γίνει όχημα για πρακτικές «συστηματικής αυτοπροτίμησης» των σουπερμάρκετ στα δικά τους προϊόντα, τα οποία μπορεί μεν να πωλούνται φθηνότερα αλλά έχουν μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους για τις αλυσίδες. Μάλιστα εντοπίζει τον κίνδυνο στρεβλώσεων του ανταγωνισμού εις βάρος των μικρότερων προμηθευτών, που δεν θα μπορούν να «χρηματοδοτήσουν» τη συμμετοχή τους στο «καλάθι».