Ανατιμήσεις-ρεκόρ σε ενέργεια και τρόφιμα καταπίνουν τις επιδοτήσεις-ψίχουλα

Ανατιμήσεις πολλαπλάσιες του εθνικού πληθωρισμού κρύβονται πίσω από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τα οποία ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή σκαρφάλωσε στο 12% και στο 12,1% ο εναρμονισμένος, επιστρέφοντας στα επίπεδα-ρεκόρ του Ιουνίου, τα υψηλότερα από τον Νοέμβριο του 1993. Σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2022 ο γενικός δείκτης τιμών αυξήθηκε κατά 2,9%, ενώ το φυσικό αέριο ανατιμήθηκε σχεδόν κατά 35% σε έναν μήνα, προϊδεάζοντάς μας για έναν πολύ δύσκολο χειμώνα. Σε σύγκριση με πέρυσι οι αυξήσεις στο φυσικό αέριο είναι ιλιγγιώδεις και αγγίζουν το 332%, κατά 65% ακρίβυνε το πετρέλαιο θέρμανσης και κατά 30,5% ο ηλεκτρισμός.

Ασφυξία στα φτωχότερα νοικοκυριά, που ξοδεύουν το 80% του εισοδήματός τους σε ενοίκιο και τρόφιμα, προκαλούν οι εκρηκτικές αυξήσεις στις ομάδες Στέγαση και Διατροφή, κατά 35,5% και 13,4% αντίστοιχα. Ο εναρμονισμένος δείκτης που συντάσσεται με βάση διαφορετικές σταθμίσεις, αντιπροσωπευτικές για όλα τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και περιλαμβάνει δαπάνες και του μη μόνιμου πληθυσμού, ανεβάζει τον δείκτη τιμών στέγασης στο 38,1%, αντανακλώντας τις αυξήσεις στις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις που συμπαρασύρουν και το κόστος ενοικίων για μόνιμους κατοίκους.

Σε αναμονή της εφαρμογής του καλαθιού των 50 «προσιτών» προϊόντων εντός του Οκτωβρίου, οι αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής καλπάζουν ανεξέλεγκτες. Τα γαλακτοκομικά οδηγούν την πληθωριστική κούρσα, με ετήσια αύξηση 23,3%, ακολουθούν το ψωμί και τα δημητριακά με 18,4%, το κρέας με 17,6%, τα έλαια-λίπη με 17%, καφές-κακάο-τσάι με 14,3% και λαχανικά με 8,7%. Στην πραγματικότητα η τσέπη του καταναλωτή υφίσταται αυξήσεις σημαντικά υψηλότερες, όπως αποδεικνύει μια πρόχειρη σύγκριση με δημοσιευμένους καταλόγους σουπερμάρκετ του Σεπτεμβρίου του 2021.

Ενδεικτικά, επώνυμη συσκευασία 1,5 λίτρου γάλακτος είχε τιμή προσφοράς 1,64 ευρώ, ενώ φέτος η αντίστοιχη ποσότητα στο ίδιο σουπερμάρκετ πωλείται 2,68 ευρώ, αύξηση που αντιστοιχεί σε 63,4%. Επώνυμη μαργαρίνη πωλούνταν 89 λεπτά τα 250 γραμμάρια (από 1,18 αρχική τιμή), ενώ φέτος πωλείται 1,44 ευρώ τα 200 γραμμάρια. Η ονομαστική αύξηση, χωρίς να υπολογίζονται οι προωθητικές ενέργειες, αγγίζει το 49%, ενώ η πραγματική αύξηση ξεπερνά το 97%. Στιγμιαίος καφές πωλούνταν 2,94 ευρώ ή 30,95 το κιλό σε προσφορά (από 44,21), ενώ φέτος πωλείται 4,99 ή 52,53 το κιλό, αύξηση που προσεγγίζει το 70% με την προσφορά και το 19% χωρίς.

Οι τιμάριθμος του Σεπτεμβρίου περιλαμβάνει και κόστος «πακέτου διακοπών», αυξημένο κατά 12% σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ κατά 25,8% αυξήθηκαν οι τιμές σε ξενοδοχεία-πανδοχεία-μοτέλ. Ακόμα κι εδώ ο πληθωρισμός της τσέπης ξεπερνάει τον πληθωρισμό της στατιστικής, όταν για παράδειγμα οι τιμές διανυκτέρευσης ακόμα και στα πιο προσιτά τουριστικά καταλύματα, π.χ. στην Πελοπόννησο, ήταν αυξημένες 30% ώς 50% σε σύγκριση με το 2019, όπως μαρτυρούν τα σχετικά ρεπορτάζ αγοράς.

Αντιδράσεις και δικαιολογίες

Για «φτωχοποίηση της κοινωνίας με σφραγίδα Μητσοτάκη» κάνουν λόγο οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Εφη Αχτσιόγλου και Αλέξης Χαρίτσης, σημειώνοντας ότι «η άρνηση της Ν.Δ. για ρυθμιστικές παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας, για πλαφόν στις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, για μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα και του ΦΠΑ στα τρόφιμα, φορτώνει δυσβάσταχτα βάρη τους πολίτες και εξασφαλίζει τεράστια υπερκέρδη στα καρτέλ».

Στην αντίπερα όχθη, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδωνις Γεωργιάδης σε τηλεοπτική του συνέντευξη σχολίασε ότι «το 12% δεν ήταν έκπληξη», απέδωσε τον πληθωρισμό κυρίως σε εξωγενείς παράγοντες και εξέφρασε αισιοδοξία ότι «θα τα καταφέρουμε». Αποκάλεσε το ανακοινωμένο μέτρο για το καλάθι του καταναλωτή «υπόστεγο μέσα στη θύελλα» και προέβλεψε ότι «θα αποτελέσει πρότυπο για άλλες χώρες». Δύσπιστες παραμένουν οι ενώσεις καταναλωτών και τα επιμελητήρια, ενώ το ΙΝΚΑ ζητάει από την Επιτροπή Ανταγωνισμού να πάρει θέση, καταλογίζοντας στην κυβέρνηση και στον υπουργό «επικοινωνιακή πολιτική υπέρ των σουπερμάρκετ και κατά των υπόλοιπων επαγγελματιών του χώρου».