Ισχυρά πλήγματα στα εισοδήματα που εξανεμίζουν τα κυβερνητικά «πακέτα» στήριξης αλλά και «νάρκες» στην αγορά και την οικονομία από το εκρηκτικό κύμα ανατιμήσεων, με τις προβλέψεις να είναι ζοφερές κάνοντας λόγο για νέα κύματα ακρίβειας τους επόμενους μήνες.
Αναλυτικότερα, ο χάρτης με τις παρενέργειες σε όλους τους τομείς έχει ως εξής:
- ΜΙΣΘΟΙ: Η ακρίβεια ροκανίζει τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα με το μεγαλύτερο πλήγμα να το υφίστανται τα φτωχότερα νοικοκυριά, που με τα ίδια χρήματα αγοράζουν πια πολύ λιγότερα προϊόντα και αγαθά. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τα τελευταία στοιχεία της έρευνας οικογενειακών προϋπολογισμών από την ΕΛΣΤΑΤ, ένα νοικοκυριό με μηνιαίο εισόδημα έως 750 ευρώ καλείται να καλύψει δαπάνες 918 ευρώ…! Εξέλιξη που ανοίγει επιτακτικά το κεφάλαιο για γενναίες αυξήσεις μισθών, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έχει βάλει ταυτόχρονα στο τραπέζι και την πρόταση για ετήσια τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας και του αφορολόγητου ποσού προκειμένου οι εισοδηματικές αυξήσεις να γίνουν αισθητές στην τσέπη και να μη «φαγωθούν» από την Εφορία.
- ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Η κούρσα του πληθωρισμού τινάζει στον αέρα τα σχέδια για τη συνταξιοδοτική δαπάνη καθώς όλοι οι υπολογισμοί στηρίζονταν στην πρόβλεψη για αύξηση των συντάξεων κατά 6% από το 2023, η οποία έχει βγει από τον χάρτη. Με δεδομένο ότι το ποσοστό της αύξησης προκύπτει από τον μαθηματικό τύπο που προσθέτει τον πληθωρισμό και την αύξηση του ΑΕΠ, διαιρώντας το σύνολο διά δύο, και τη δεδομένη στιγμή ο μέσος δείκτης στο 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου διαμορφώνεται στο 9,7%, ενώ ο ρυθμός μεταβολής για το ΑΕΠ έχει αναθεωρηθεί στο 5,3% για το 2022, η αύξηση στις συντάξεις θα είναι μεγαλύτερη από 7,5% με βάση τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις. Πάντως, η κούρσα του δείκτη πέρα από το γεγονός ότι αυξάνει κατά 2,3 δισ. ευρώ τον λογαριασμό με τη δαπάνη για τις συντάξεις στα 32,7 δισ. ευρώ για το 2023 έναντι πρόβλεψης για 31,6 δισ. ευρώ, βγάζει εκτός… δρόμου και το προσχέδιο στην επικαιροποιημένη εκτίμηση για μέσο πληθωρισμό 9,1% φέτος.
- ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ - ΕΙΣΦΟΡΕΣ: Ο υψηλός πληθωρισμός είναι νάρκη ταυτόχρονα και για το ασφαλιστικό, καθώς χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες κινδυνεύουν να πληρώσουν αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές από το 2023. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, από 1/1/2023 έως 31/12/2024 όλες οι ασφαλιστικές κατηγορίες που είναι πλέον σταθερού ποσού για κύρια και επικουρική ασφάλιση προσαυξάνονται κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη. Η ίδια πρόβλεψη υπάρχει τόσο για τις εισφορές κύριας όσο και επικουρικής ασφάλισης, για ασφαλισμένους σε πρώην ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΟΓΑ, αλλά και για τις εισφορές υπέρ υγείας κυρίως των αγροτών.
- ΑΝΕΡΓΙΑ: Η έξαρση του πληθωρισμού προκαλεί ισχυρούς κλυδωνισμούς και στην αγορά εργασίας, με τις σειρήνες για νέα κύματα ανέργων από τις επιχειρήσεις που θα συμπαρασυρθούν στη δίνη της ενεργειακής κρίσης να ηχούν ήδη… Στίγμα δίνει το προσχέδιο που προβλέπει αργό ρυθμό απασχόλησης το 2023 μόλις 0,2% από 4,6% φέτος.
- ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ: Εκρηκτικό το κοκτέιλ της ακρίβειας που έχει δημιουργηθεί για τα νοικοκυριά, καθώς στο μπαράζ των ανατιμήσεων που πλήττει βασικά αγαθά, ρεύμα και καύσιμα, έρχεται να προστεθεί το «σοκ» της αύξησης των δανείων. Το πρόσφατο… ριμπάουντ 0,75% στα επιτόκια από την ΕΚΤ και η προαναγγελία για νέες αυξήσεις τουλάχιστον τρεις φορές μέχρι τον Μάρτιο του 2023 «καίει» περισσότερους από 480.000 δανειολήπτες που έχουν πάρει στεγαστικά, καταναλωτικά με κυμαινόμενο επιτόκιο συνδεδεμένο με το euribor. Οι τελευταίοι καλούνται να πληρώσουν μεγαλύτερες μηνιαίες δόσεις για την εξυπηρέτηση του δανείου τους, ενώ «θύματα» της αύξησης στα επιτόκια είναι και οι νέοι δανειολήπτες, καθώς η επιθετική πολιτική από την ΕΚΤ τούς ωθεί σε δανεισμό με σταθερό επιτόκιο που είναι υψηλότερο από το κυμαινόμενο, και κάθε μήνα θα πρέπει να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη.
- ΕΝΟΙΚΙΑ - ΟΙΚΟΔΟΜΗ: Ο πληθωρισμός έχει προκαλέσει ιλιγγιώδη αύξηση έως 40% στο κατασκευαστικό κόστος τον τελευταίο χρόνο λόγω των κυμάτων της ακρίβειας που πλήττει τα οικοδομικά υλικά, ενώ έχει βάλει φωτιά σε επαγγελματικά και οικιστικά μισθώματα. Είναι ενδεικτικό ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων ζητούν αύξηση στην ανανέωση της μίσθωσης ακόμη και 25%, σύμφωνα με έκθεση του πανελλαδικού κτηματομεσιτικού δικτύου E-Real Estates.
- ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ: Ο πληθωρισμός «τρώει» τις καταθέσεις καθώς οι απώλειες συνδέονται ευθέως με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης. Οι καταθέτες βιώνουν τη μεγαλύτερη απώλεια κεφαλαίου καθώς ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξε τέτοια διαφορά ανάμεσα στο επιτόκιο καταθέσεων και τον πληθωρισμό.
- ΑΕΠ: Η πρόβλεψη για 2,1% ανάπτυξη το 2023 από 5,3% φέτος θεωρείται παρακινδυνευμένη καθώς στηρίζεται στην υπόθεση για εξασθένιση των πληθωριστικών πιέσεων αλλά και των κραδασμών στην οικονομία. Διαφορετικά, η ανάφλεξη του πληθωρισμού θα βάλει σε τροχιά επιβράδυνσης μια σειρά από δείκτες που θεωρούνται βασικοί για τα μοτέρ της οικονομίας.
- ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ: Εντείνονται οι φόβοι για απότομο φρενάρισμα της ιδιωτικής κατανάλωσης ως φυσικό επακόλουθο των κυμάτων της ακρίβειας που με πυρήνα την ενέργεια εξαπλώνεται σε είδη πρώτης ανάγκης χτυπώντας την αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων. Ο ρυθμός αύξησης της πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης εκτιμάται σε 1,3% όταν το τρέχον έτος θα τρέξει με 7,2% και το 2021 αυξήθηκε κατά 7,8%.
- ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ: Αν υπάρξει αναπτυξιακό αποτύπωμα τον επόμενο χρόνο, αυτό θα έρθει μέσα από την αύξηση του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, υπό την προϋπόθεση ότι θα επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για νέο άλμα στο 16% από 10% φέτος, που θα... κινητοποιήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίες. Ωστόσο κίνδυνος υπερεκτίμησης της ιδιωτικής επενδυτικής δυναμικής υφίστανται λόγω και της συνεχιζόμενης αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ.
- ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ: Θολώνει ο καθρέφτης της οικονομίας μετά την αύξηση κατά 3,5 δισ. ευρώ στο έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο πρώτο εξάμηνο. Η επιδείνωση οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των εισαγωγών από εκείνη των εξαγωγών.
