Το μετρό Πειραιά σκαλώνει στις... ραδιοεπικοινωνίες

Είναι γνωστό ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη πορεύεται έχοντας ρίξει όλο το βάρος της στην επικοινωνία, όμως στην περίπτωση του μετρό στον Πειραιά φαίνεται πως θα την πατήσει από τις... ραδιοεπικοινωνίες. Παρά τις υποσχέσεις της για παράδοση των τριών σταθμών ώς το Δημοτικό Θέατρο μέσα στο καλοκαίρι, η έναρξη λειτουργίας μπορεί να απαιτήσει αναμονή ώς τον Φεβρουάριο του 2023, ενώ το Δημόσιο έχει ήδη πληρώσει 53 εκατομμύρια ευρώ ως «θετικές ζημίες» στους εργολάβους για τις συνεχείς παρατάσεις.

Οι δυσοίωνες προβλέψεις για την απευθείας σύνδεση του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας με το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» προκύπτουν μέσα από σύσκεψη που πραγματοποίησαν στα τέλη Μαΐου ανώτατοι παράγοντες της «Αττικό Μετρό» με εκπροσώπους των εταιρειών που εμπλέκονται στην κατασκευή του έργου. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι έως τότε όλα τα «διαφημιστικά» δημοσιεύματα μιλούσαν για παράδοση «μέσα στο καλοκαίρι του 2022».

Χαρακτηριστικότερα όλων ίσως ήταν όσα είπε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κ. Καραμανλής, πριν ακριβώς από έναν χρόνο, όταν φόρεσε το κράνος προστασίας και ξεναγήθηκε στα έργα: «Τον Δεκέμβριο του 2019 είχαμε επισκεφτεί τα εργοτάξια στον κεντρικό σταθμό του Πειραιά. Εκεί τότε σχεδόν δεν είχαν ξεκινήσει εκσκαφές, ήμασταν μόνο στα 30 μέτρα. Τότε είχαμε δεσμευτεί ότι το έργο θα παραδοθεί μέσα στο καλοκαίρι του 2022. Η δέσμευση ισχύει στο ακέραιο» υπογράμμισε ο Κώστας Καραμανλής, προσθέτοντας ότι, «παρά την πανδημία τα εργοτάξια έμειναν ανοιχτά, έγινε μια τεράστια προσπάθεια να μην καθυστερήσουμε και αυτή τη στιγμή είμαστε σχεδόν στο 90% σε μερικά σημεία και μπροστά από το χρονοδιάγραμμα που είχαμε βάλει».

Ανάλογες ήταν και οι δηλώσεις του δημάρχου Πειραιά, Γιάννη Μώραλη, που «ομολόγησε» ότι τον Δεκέμβριο του 2019 συμμεριζόταν την ανησυχία για τον χρόνο παράδοσης του έργου αλλά, όπως δήλωσε, «η πρόοδος ήταν πολύ γοργή πραγματικά». Το τελευταίο διάστημα ο κ. Καραμανλής δεν αναφέρθηκε στο θέμα αλλά ο υφυπουργός του Γιώργος Καραγιάννης έριξε μια πρώτη βολή προσφάτως στην ΕΡΤ σε κάποια από τις συχνές εμφανίσεις του.

Εκεί, αφού παρέθεσε τον ορυμαγδό των έργων που δημοπρατούνται πανελλαδικά, αφού μίλησε για τα εργοτάξια που ανοίγουν για τη γραμμή 4 του Μετρό (Γαλάτσι-Γουδή) και ξιφούλκησε κατά όσων αντιδρούν για τον σταθμό στα Εξάρχεια θέλοντας να «μείνει η περιοχή στο σκοτάδι», αφού υποσχέθηκε Μετρό και Προαστιακό προς Ιλιον και Δυτική Αττική, είπε για τους τρεις νέους σταθμούς στον Πειραιά (Μανιάτικα-Πειραιάς-Δημοτικό Θέατρο) ότι θα ανοίξουν στις... «αρχές Σεπτεμβρίου».

Τα όσα αποκαλύπτουμε παρακάτω όμως φανερώνουν ότι αυτές οι παρεμπίπτουσες αναφορές μάλλον προσπαθούν να προετοιμάσουν την κοινή γνώμη για την πραγματική καθυστέρηση.

Η αλήθεια αποκαλύφθηκε στη σύσκεψη για τον «Προγραμματισμό Ενεργειών για τη θέση σε λειτουργία των επόμενων 3 σταθμών της επέκτασης προς Πειραιά», που πραγματοποιήθηκε στις 31/5 και σε αυτήν συμμετείχαν οχτώ στελέχη της «Αττικό Μετρό» και περισσότερα από είκοσι εκ μέρους των εταιρειών που μετέχουν στην κατασκευή:

● Οσο κι αν ακούγεται παράδοξο, η καθυστέρηση ξεκινά από τις τηλεπικοινωνίες και την ελλιπή ραδιοκάλυψη μέσα στις σήραγγες. Οπως αναφέρθηκε, για την πλήρη ραδιοκάλυψη που θα επιτρέπει την επικοινωνία ανάμεσα σε όσους πραγματοποιούν τις δοκιμές λειτουργίας χρειάζεται ένα σύστημα Tetra, αλλά ο προμηθευτής του δεν δίνει ημερομηνία παράδοσης. Από πλευράς ΟΤΕ δηλώθηκε ότι υπάρχει δυνατότητα κάποιας κάλυψης ώς τις 15 Ιουλίου, πιθανόν και με χρήση υλικών από τη ΣΤΑΣΥ, αλλά η «Αττικό Μετρό» τόνισε ότι χρειάζεται ραδιοκάλυψη σε όλους τους σταθμούς και τη σήραγγα για να γίνουν οι δοκιμές ενεργοποίησης της ηλεκτροφόρου τροχιάς.

● Η ηλεκτροφόρος τροχιά βρίσκεται δίπλα στις ράγες και ηλεκτροδοτεί κάθε συρμό. Για να δοθεί σε λειτουργία πρέπει να γίνουν εντατικές δοκιμές που θα διαπιστώσουν ότι υπάρχει καλή επαφή και απαιτούν έναν μήνα, όπως τόνισε η κατασκευάστρια κοινοπραξία J&P ΑΒΑΞ-ALSTOM-GHELLA. Αυτός ο μήνας μετράει όμως αφού επιτευχθεί η ραδιοκάλυψη.

● Οταν πήρε τον λόγο η Siemens, δήλωσε ότι θα χρειαστεί 1,5 μήνας για τις δυναμικές δοκιμές με συρμούς ώστε να μετρηθούν τα συστήματα ασφαλείας, οι στάθμες θορύβου και το λογισμικό που χρησιμοποιείται. Αλλά όλα αυτά θα ξεκινήσουν αφού πρώτα ενεργοποιηθεί κανονικά η ηλεκτροφόρος τροχιά, ενώ θα χρειαστεί ακόμη ένας μήνας για τις τελικές διορθώσεις που θα γίνουν στη Γερμανία.

● Ταυτόχρονα πρέπει να γίνουν από άλλη κοινοπραξία (JAGA) οι απαραίτητες δοκιμές σε άλλα κρίσιμα συστήματα (π.χ. πυρανίχνευσης, αερισμού), για τα οποία επίσης απαιτείται ραδιοεπικοινωνία.

● Με βάση όλα τα παραπάνω προκύπτουν διάφορα σενάρια εκ των οποίων το καλύτερο προβλέπει: να ξεκινήσουν οι δοκιμές ηλεκτροφόρου τροχιάς και συρμών με μερική ραδιοκάλυψη Tetra στις 15 Ιουλίου 2022 και η JAGA να ξεκινήσει τις δικές της ταυτόχρονα, αλλά με άλλον τρόπο επικοινωνίας...

«Στην περίπτωση αυτή η παράδοση του έργου υπολογίζεται για τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου». Κάπου εδώ αντέδρασε η JAGA, λέγοντας ότι χωρίς ραδιοκάλυψη θα πρέπει να αλλάξουν τα εγκεκριμένα σχέδια ασφαλείας και να αυξηθεί ο χρόνος δοκιμών, αλλά η «Αττικό Μετρό» απάντησε ότι «τέτοιος τρόπος δοκιμών έχει υλοποιηθεί και στο παρελθόν».

● Το χειρότερο σενάριο; Προβλέπει να υπάρχει πλήρης ραδιοκάλυψη στις 30 Σεπτεμβρίου 2022 (!) και στη συνέχεια να ξεκινήσουν με τη σειρά όλες οι απαραίτητες δοκιμές που θα καταλήξουν κάπου στον Φεβρουάριο του 2023, εάν δεν εμφανιστούν άλλα απρόοπτα.

Πώς κατόπιν τούτων μιλά ο υφυπουργός Καραγιάννης για παράδοση στις αρχές Σεπτεμβρίου; Ισως με την ίδια άνεση που στον επίσημο ιστότοπό της η «Αττικό Μετρό» συνεχίζει να διατηρεί αναρτημένη ενημέρωση για λειτουργία των τριών νέων σταθμών «εντός του καλοκαιριού του 2022», η οποία θα μειώσει την κυκλοφορία των Ι.Χ. οχημάτων κατά 11.000 ημερησίως και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 60 τόνους ημερησίως.

Αραίωση δρομολογίων

Η άλλη πανηγυρική εξαγγελία που επίσης κινδυνεύει να καταλήξει «στον κουβά» αφορά τον χρόνο των 50 λεπτών που θα απαιτεί η απευθείας σύνδεση μεταξύ Αεροδρομίου και Λιμένος Πειραιά. Ο χρόνος αυτός (αρχικά γραφόταν 55 λεπτά) ίσως να επιτυγχάνεται, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει κίνδυνος να αραιώσουν τα δρομολόγια λόγω έλλειψης συρμών.

Τα δρομολόγια από και προς το αεροδρόμιο, που σήμερα εκτελούνται ανά 30 λεπτά, απαιτούν τους ειδικούς συρμούς που παίρνουν ρεύμα και από την τροχιά και από εναέριο καλώδιο. Οταν μεγαλώσει η διαδρομή, θα χρειάζονται περισσότεροι τέτοιοι συρμοί, αλλά η «Αττικό Μετρό» συζητά εδώ και καιρό για κάποια προμήθεια χωρίς να έχει προχωρήσει σε παραγγελία. Από πλευράς ΣΤΑΣΥ πάντως μας απάντησαν ότι γίνεται προσπάθεια να μην αραιώσουν τα δρομολόγια.

Κόστος καθυστερήσεων

Εκείνος που δεν μοιάζει να στενοχωριέται ιδιαιτέρως για την καθυστέρηση είναι η κατασκευάστρια κοινοπραξία J&P ΑΒΑΞ-ALSTOM-GHELLA. Υπέγραψε τη σύμβαση, που αφορούσε τη συνολική επέκταση από Χαϊδάρι έως Πειραιά τον Μάρτιο του 2012, επί υπουργού Υποδομών Μάκη Βορίδη και πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου. Ο χρόνος παράδοσης ήταν 5,5 χρόνια (εντός του 2017), αλλά οι μελέτες που είχαν ξεκινήσει το 2002 δεν βοήθησαν ιδιαιτέρως καθώς προέκυψαν πλήθος εμποδίων και δυσχερειών.

Το μισό κομμάτι της επέκτασης ώς τον σταθμό Νίκαια παραδόθηκε το 2020, αλλά εάν το υπόλοιπο παραδοθεί το 2023 θα έχει προκύψει διπλασιασμός του χρόνου. Οσο για το κόστος, ας είναι καλά τα «απρόβλεπτα» και οι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Εργασιών (ΑΠΕ).

Ηδη η «Αττικό Μετρό» έχει υπογράψει 28 ΑΠΕ, εκ των οποίων οι 16 μετά το καλοκαίρι του 2019. Μέσω αυτών των πινάκων η κοινοπραξία έχει εισπράξει μόνο για «θετικές ζημίες» λόγω καθυστερήσεων από 1/10/2018 έως 31/3/2022 ένα συνολικό ποσό που αγγίζει τα 53 εκατομμύρια ευρώ. Μέχρι το μετρό να πιάσει λιμάνι, θα ακολουθήσουν κι άλλοι...