Ψηλά τα έσοδα, ψηλότερα και η ύφεση

Οι αυξημένες φορολογικές υποχρεώσεις (κυρίως η καταβολή τριών δόσεων φόρου εισοδήματος) που κλήθηκαν να τακτοποιήσουν τον περασμένο μήνα οι φορολογούμενοι έδωσαν ώθηση στα έσοδα του προϋπολογισμού, τα οποία κατέγραψαν τον Σεπτέμβριο αύξηση 29%, έναντι του μηνιαίου στόχου.

Η εξέλιξη στο μέτωπο των εισπράξεων ενισχύει τις εκτιμήσεις ότι η ελληνική οικονομία θα κινηθεί φέτος σε μεγαλύτερες ταχύτητες (6,1% σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού), παρά την επί τα χείρω διόρθωση της περυσινής επίδοσης στην οποία προχώρησε η ΕΛΣΤΑΤ, στο πλαίσιο της αναθεώρησης των στοιχείων. Το 2020 η χώρα βυθίστηκε σε ύφεση 9% έναντι αρχικής εκτίμησης για 8,2%, γεγονός που επηρεάζει τη βάση σύγκρισης και για το φετινό αναπτυξιακό αποτέλεσμα.

Πλέον στους κόλπους του υπουργείου Οικονομικών υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία για το πώς θα κινηθεί το ΑΕΠ στο τελευταίο και άκρως καθοριστικό τρίμηνο του έτους που θα σφραγίσει τη φετινή ανάκαμψη. Τα μέτωπα είναι πολλά και για τον λόγο αυτόν περισσεύει ο προβληματισμός από την κούρσα των τιμών στην ενέργεια, που πλήττει τα εισοδήματα των νοικοκυριών και διασπείρει την ακρίβεια σε ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών.

Υπάρχει αγωνία για τα έσοδα, για το αν θα διατηρήσουν την αυξητική τους πορεία μετά τον Σεπτέμβριο που το σπιράλ της ακρίβειας και ο πληθωρισμός είχαν αρχίσει να φουντώνουν, προκειμένου να υπάρξουν αποφάσεις για επιπλέον μέτρα στήριξης. «Τα έσοδα φαίνεται ότι θα πάνε καλά και τον Οκτώβριο, αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αξιολογηθούν και οι δαπάνες για να ληφθούν αποφάσεις. Στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού θα φανεί εάν υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια για νέα μέτρα», ανέφερε αρμόδια πηγή, ενώ βασική προτεραιότητα είναι η συγκράτηση του τεράστιου πρωτογενούς ελλείμματος που ανήλθε σε περίπου 6 δισ. ευρώ στο εννεάμηνο του 2021.

Στο Γενικό Λογιστήριο παρακολουθούν σε καθημερινή βάση τις πηγές προέλευσης των εσόδων (από την άμεση ή από την έμμεση φορολογία) αλλά και τη συμπεριφορά των επιχειρήσεων λόγω της χαμηλότερης φορολογίας. Στο εννεάμηνο του έτους, το ύψος των καθαρών εσόδων του προϋπολογισμού ανήλθε σε 39,452 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,360 δισ. ευρώ ή 3,6% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στο Μεσοπρόθεσμο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 42,771 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,152 δισ. ευρώ ή 2,8% έναντι του στόχου. Επιμέρους, τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 33,728 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 943 εκατ. ευρώ ή 2,9% έναντι του στόχου. Οι επιστροφές εσόδων έφτασαν σε 3,320 δισ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 208 εκατ. ευρώ από τον στόχο.

Αύξηση δαπανών

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2021 ανήλθαν στα 49,600 δισ. ευρώ μειωμένες κατά 1,503 δισ. ευρώ ή 2,9% έναντι του στόχου. Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 είναι αυξημένες κατά 4,834 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων δαπανών για μέτρα κατά της πανδημίας και των αυξημένων πληρωμών εξοπλιστικών προγραμμάτων στο σκέλος του τακτικού προϋπολογισμού.

Πηγές από το υπουργείο σημειώνουν ότι γίνεται προσπάθεια να διατεθεί το επίδομα θέρμανσης –στο μεγαλύτερο μέρος του– έως τον Δεκέμβριο με ειδική πρόβλεψη για όσους το έλαβαν πέρυσι. Οσον αφορά τα νεότερα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την περυσινή ύφεση, αυτή ανήλθε στο 9%, έναντι 8,2% που είχε ανακοινωθεί στην πρώτη εκτίμηση τον Μάρτιο φέτος. Το ΑΕΠ διαμορφώθηκε σε 167,077 δισ. ευρώ από 183,640 δισ. ευρώ το 2019.