Στη διάθεση τραπεζών όλα τα μητρώα

Τεχνολογικό, ψηφιακό άλμα ή ενσάρκωση του «Μεγάλου Αδελφού»; Το δίλημμα-ερώτημα προκύπτει αυθορμήτως από την περιγραφή της ψηφιακής καινοτομίας που παρουσιάστηκε χθες στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη από τον υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη, παρουσία του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, αλλά και του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα.

Ο λόγος για την εφαρμογή Know your Customer (= Γνώρισε τον πελάτη σου), που θα καθιερωθεί με τη συντομογραφία KYC, η οποία μαζί με το gov.gr θα αποτελέσουν τον δίαυλο διασύνδεσης τραπεζών και κράτους, στα όρια μάλιστα μιας διόλου αυτονόητης και συνταγματικά ανεκτής σύμφυσης.

Τι είναι το KYC; Είναι μια εφαρμογή αυτόματης επικαιροποίησης στοιχείων των πελατών των τραπεζών μέσω των μητρώων και των βάσεων δεδομένων που διαθέτει το Δημόσιο. Δηλαδή, οι τράπεζες αποκτούν πρόσβαση στα μητρώα αστυνομικών ταυτοτήτων, στα φορολογικά μητρώα, στα μητρώα επικοινωνίας, στο «Εργάνη», στα στοιχεία απογραφής πληθυσμού, ενώ σε επόμενη φάση, κατά τον αρμόδιο υπουργό Επικρατείας, το KYC μπορεί να επεκταθεί στα ΓΕΜΗ των Επιμελητηρίων προς διευκόλυνση των επιχειρήσεων, στους ασφαλιστικούς φορείς αλλά και στις εταιρείες τηλεπικοινωνιών.

Χοντρικά, αυτό σημαίνει ότι ένας πελάτης τράπεζας που υποβάλλει αίτηση για δάνειο ή για να ανοίξει λογαριασμό απαλλάσσεται από την υποχρέωση να προσκομίσει σειρά εγγράφων και πιστοποιητικών που θα αντλούνται αυτόματα από τα κρατικά μητρώα. «Η νέα διαδικασία όχι απλά καταργεί τη γραφειοκρατία, αλλά προστατεύει ακόμα πιο αποτελεσματικά τα προσωπικά μας δεδομένα», είπε ο πρωθυπουργός κατά την παρουσίαση. «Είναι μία μεταρρύθμιση η οποία θα φανεί», είπε ο Γ. Στουρνάρας. «Διευκολύνονται οι τραπεζικές συναλλαγές, περιορίζεται η γραφειοκρατία, βελτιώνεται η καθημερινότητα του πολίτη», πρόσθεσε ο Χρήστος Σταϊκούρας.

Η σύνδεση στην υπηρεσία KYC γίνεται μέσω του gov.gr ή μέσω του e-banking της κάθε τράπεζας και επιτρέπει τη μεταφορά στοιχείων ταυτότητας, επικοινωνίας, εισοδήματος και επαγγελματικής δραστηριότητας, με προϋπόθεση τη συγκατάθεση του πολίτη. Κατά την κυβερνητική ανακοίνωση, η «νέα διαδικασία αναβαθμίζει την προστασία των προσωπικών δεδομένων, καθώς οι τράπεζες θα λαμβάνουν μόνο τα απολύτως απαραίτητα στοιχεία και είναι σαφώς ασφαλέστερη από την προσκόμιση φωτοτυπημένων εγγράφων που συχνά περιέχουν πολύ περισσότερα στοιχεία από τα αναγκαία».

Αυτή βέβαια είναι η μία, η φωτεινή ανάγνωση της ψηφιακής εφαρμογής που διαφημίζει η κυβέρνηση και μάλιστα διά του πρωθυπουργού και αρκετών εκπροσώπων των τραπεζών που πήραν μέρος στη σύσκεψη.

Υπάρχουν, όμως, κι άλλες, γκρίζες ή σκοτεινές αναγνώσεις: Για ποιο λόγο το κράτος να παρέχει τέτοιου εύρους και ευαισθησίας «εξυπηρέτηση» στις ιδιωτικές τράπεζες σήμερα ή στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους και τις ασφαλιστικές εταιρείες αύριο; Γιατί ιδιωτικοί φορείς να έχουν ανά πάσα στιγμή γνώση της εργασιακής και εισοδηματικής κατάστασης των πολιτών, έστω και με την «εκβιαζόμενη» συγκατάθεσή τους; Ποιος εγγυάται την πραγματική προστασία των προσωπικών δεδομένων και την αποτροπή ενδεχόμενης διακίνησής τους από τις τράπεζες σε άλλες εταιρείες, θυγατρικές τους ή πελάτες τους;

Τόσο οι κυβερνήσεις -ειδικά η παρούσα-, όσο και οι τράπεζες -ειδικά με τις συνεργαζόμενες εισπρακτικές εταιρείες τους- μας έχουν δώσει πάμπολλους λόγους να είμαστε καχύποπτοι.