Ουραγός η Ελλάδα στην κυκλική οικονομία

Τους στόχους και τα επικαιροποιημένα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη παρουσίασε ο ΣΕΒ στη νέα ειδική έκθεση για την οικονομία και τις επιχειρήσεις. Πρόκειται για τον οδικό χάρτη της μετάβασης σε μια οικονομία «χαμηλού άνθρακα», ώστε μέχρι το 2050 η Ευρώπη να έχει γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι εκπομπές Αερίων του Θερμοκηπίου (ΑτΘ) πρέπει να αντισταθμίζονται, να δεσμεύονται δηλαδή μέσω τεχνολογικών λύσεων είτε μέσα από φυσικά οικοσυστήματα, δημιουργώντας μηδενικό ισοζύγιο.

Προς την επίτευξη του στόχου της πράσινης ανάπτυξης προβλέπονται υπέρογκες επενδύσεις από την Ε.Ε., ύψους ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ την επόμενη δεκαετία, προσελκύοντας το ενδιαφέρον εταιρειών και βιομηχανίας, εγείροντας παράλληλα σοβαρές προκλήσεις για την κατανομή και την αξιοποίηση των πόρων και δικαιολογημένες ανησυχίες για τη μορφή των ίδιων των επενδύσεων.

Ο ΣΕΒ συμμετέχει στο σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας μέσω της επιτροπής για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΒΙΑΝ), τονίζοντας τους αυξημένους κινδύνους λόγω γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας για «διαρροή άνθρακα» - δηλαδή τη μεταφορά ρυπογόνων βιομηχανιών εκτός Ε.Ε, σε χώρες με πιο «χαλαρή» περιβαλλοντική νομοθεσία, για να αντισταθμίσουν οι εταιρείες την υψηλή φορολόγηση των εκπομπών άνθρακα.

Η Ε.Ε. θέλει να αποφύγει τη «μεταφορά» επιχειρήσεων, το κλείσιμο εργοστασίων και τις απώλειες θέσεων εργασίας μέσω ενός συνοριακού μηχανισμού προσαρμογής, φορολογώντας δηλαδή τον άνθρακα που προέρχεται από τις χώρες-ανταγωνιστές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην αναθεώρηση του μηχανισμού μέσα στο 2021, στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού Next Generation Eurοpe, που προβλέπει δέσμη μέτρων 1,8 τρισ. ευρώ ώς το 2027, εκ των οποίων το 30% θα διατεθεί για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Ο ΣΕΒ υπενθυμίζει ότι τα 12 από τα 35 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης θα διατεθούν για το κλίμα και το περιβάλλον και τονίζει ότι οι στόχοι που έχει θέσει η Ελλάδα μέσω του Εθνικού Σχεδιασμού για την Ενέργεια και το Κλίμα και τη Διαχείριση των αποβλήτων (ΕΣΕΚ και ΕΣΔΑ) είναι για επενδυτικές ανάγκες άνω των 50 δισ.

Στους κύριους στόχους για την Ελλάδα περιλαμβάνεται η μείωση των εκπομπών ΑτΘ πάνω από 56% σε σχέση με το 2005, η πλήρης απολιγνιτοποίηση ώς το 2028, η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στην κατανάλωση ενέργειας κατά 38%, η ελαχιστοποίηση της υγειονομικής ταφής αποβλήτων στο 10% μέχρι το 2030 κ.ά.

Προς το παρόν, η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην κυκλική οικονομία, δηλαδή στη δημιουργική επαναξιοποίηση προϊόντων για την εξοικονόμηση πόρων και τη μείωση ρύπων, όντας τέταρτη από το τέλος στο ποσοστό ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων και αισθητά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο ποσοστό χρήσης δευτερογενών υλικών (μόλις 4,2 κιλά ανά κάτοικο έναντι 12 κιλά του μέσου όρου της Ε.Ε.).