Περιθώριο 25 ημερών για το πακέτο του 1,8 τρισ. ευρώ

Μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι διαδικασίες συνδιαλλαγής στο Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο, με βάση την τελική τους συμφωνία για το πακέτο του 1,8 τρισ. ευρώ, ώστε από την 1η Ιανουαρίου να υπάρχει εγκεκριμένος ετήσιος προϋπολογισμό της Ε.Ε. για το 2021 και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει εξουσιοδότηση διαχείρισής του και κατανομής πόρων στα κράτη-μέλη.

Κρίσιμοι σταθμοί στο ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα των 25 μόλις ημερών θεωρούνται η προσεχής Τρίτη (17/11), οπότε το Συμβούλιο, υπό τη σύνθεση των υπουργών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, θα εγκρίνει τον προϋπολογισμό και τον μηχανισμό που θα συνδέει το κράτος δικαίου με τις χρηματοδοτήσεις, και η βιντεοδιάσκεψη των ηγετών των 27, στις 19 του μηνός, με τυπικά απροσδιόριστη μέχρι στιγμής ατζέντα. Σε αυτές τις συνεδριάσεις θα κριθεί αν η Ουγγαρία, η Πολωνία και 2-3 ακόμη χώρες θα υλοποιήσουν την απειλή να μπλοκάρουν τη συμφωνία.

Μια ενδιαφέρουσα (από)κωδικοποίηση της συμφωνίας Συμβουλίου - Ευρωκοινοβουλίου έκανε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

■ Τα προγράμματα προτεραιότητας ενισχύονται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό 2021-2027 (ύψους 1,074 τρισ.) με πρόσθετους πόρους 15 δισ. ευρώ, ώστε να μη συρρικνωθούν στο όνομα της πανδημίας. Ετσι, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα πάρει 80 δισ., το Erasmus+ 23,4 δισ., το EU4Health 5 δισ., το Ταμείο Διαχείρισης Συνόρων 6,5 δισ., ο Frontex 5,6 δισ., ο Μηχανισμός Γειτονίας 71,8 δισ. και η ανθρωπιστική βοήθεια 10,26 δισ. ευρώ.

■ Τουλάχιστον το 30 % του προϋπολογισμού της Ε.Ε. και του Ταμείου Ανάκαμψης θα δαπανηθεί για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

■ Για τη χρηματοδότηση του πακέτου των 1,8 τρισ., για το οποίο η Ε.Ε. θα δανειστεί για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση ως οντότητα από τις αγορές, η Κομισιόν δεσμεύεται να φέρει μέχρι τον προσεχή Ιούνιο προτάσεις για θέσπιση νέων ίδιων πόρων της Ε.Ε. που θα περιλαμβάνουν έναν μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα, ένα τέλος στις ψηφιακές πολυεθνικές, έναν νέο πόρο που θα βασίζεται στο σύστημα εμπορίας εκπομπών, έναν φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και μια νέα κοινή βάση φορολογίας των εταιρειών.

■ Συμφωνήθηκαν επίσης αυξημένοι μηχανισμοί ευελιξίας για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων αναγκών, με πόρους μέχρι 16 δισ. για την προσεχή επταετία (Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση, Αποθεματικό Αλληλεγγύης και Επείγουσας Βοήθειας, Μηχανισμός Ευελιξίας κ.ά.).

■ Πρώτη φορά θεσπίζεται μηχανισμός που θα προστατεύει τους πόρους της Ε.Ε. από γενικευμένες παραβιάσεις του κράτους δικαίου, χωρίς ωστόσο να επηρεάζονται αρνητικά οι τελικοί δικαιούχοι της χρηματοδότησης στο κάθε κράτος μέλος που υφίσταται κυρώσεις.

■ Τέλος, η Κομισιόν έχει τη δέσμευση μέχρι το 2024 να υποβάλει πρόταση αναθεώρησης του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ε.Ε.