Ο αγωγός EastMed και η... φούρια της ΔΕΠΑ

Περίεργη σπουδή επιδεικνύει η διοίκηση της ΔΕΠΑ να επικυρώσει τα αποτελέσματα διεθνών διαγωνισμών που πραγματοποίησε για τις μελέτες κατασκευής του αγωγού EastΜed πριν καν οι διαγωνιζόμενοι εξαντλήσουν την άσκηση των δικαιωμάτων διαφάνειας στη διαγωνιστική διαδικασία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, σήμερα συγκαλείται εσπευσμένα το Δ.Σ. της ΔΕΠΑ με αποκλειστικό θέμα να εξουσιοδοτήσει τον διευθύνοντα σύμβουλό της εταιρείας κ. Ξιφαρά να επικυρώσει τις συμβάσεις που έχουν ήδη υπογραφεί για τρεις από τους πέντε διεθνείς διαγωνισμούς που αφορούν μελέτες για τα υποθαλάσσια και τα χερσαία τμήματα του αγωγού της Ανατολικής Μεσογείου-EastMed (Κύπρος-Κρήτη, Κρήτη-Πελοπόννησος, Νοτιοανατολική Πελοπόννησος-Αχαΐα, Αιτωλοακαρνανία-Θεσπρωτία) καθώς και για τους μετρητικούς σταθμούς και τους συμπιεστές μεταφοράς του φυσικού αερίου.

Ως γνωστόν, το δίκτυο αγωγών αερίου σχεδόν 2.000 χιλιομέτρων –αν και πολλοί αμφιβάλλουν για τη μελλοντική εμπορική αποτελεσματικότητά του– έχει χαρακτηριστεί έργο κοινού ενδιαφέροντος (PCI) από την Ε.Ε., η οποία έχει ήδη αποφασίσει τη χρηματοδότηση της πρώτης φάσης του με 34,5 εκατ. ευρώ, ενώ αποτελεί τη βάση της ενεργειακής –και όχι μόνο– στρατηγικής συμμαχίας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, με την Ιταλία τέταρτο αλλά εξαιρετικά αβέβαιο κρίκο του άξονα.

Οι διαγωνισμοί για τις μελέτες του δικτύου των αγωγών προκηρύχθηκαν μέσω της IGI Poseidon –εταιρείας που έχει συσταθεί από τη ΔΕΠΑ και την ιταλική Edison– στις αρχές του 2019. Πέρσι τον Ιούλιο υποβλήθηκαν από τους διαγωνιζόμενους τεχνικές και οικονομικές προσφορές, οι προσφορές ανοίχτηκαν τον περασμένο Νοέμβριο, στις αρχές Απριλίου –στην κορύφωση της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων– υπογράφτηκαν οι συμβάσεις με τους νικητές των διαγωνισμών και μόλις πριν από έναν μήνα (στις 28/4) ανακοινώθηκε με συνοπτικές διαδικασίες στους αποτυχόντες ο αποκλεισμός τους από τους διαγωνισμούς! Χωρίς να τους δοθεί πρόσβαση στα στοιχεία και το σκεπτικό απόρριψης των προσφορών τους, παρά μόνον προφορική και πρόχειρη ενημέρωση, διαδικασία που ουδόλως συνάδει με διεθνή διαγωνισμό και μάλιστα σε έργο συγχρηματοδοτούμενο από την Ε.Ε.

Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι από τους τρεις διαγωνισμούς για τις μελέτες αποκλείστηκε η βρετανική WOOD ως προς την τεχνική της προσφορά, αλλά και η ελληνική Asprofos, θυγατρική του ομίλου ΕΛΠΕ που κατέχει το 35% της ΔΕΠΑ, παρότι η οικονομική της προσφορά ήταν θεαματικά μικρότερη από τον «νικητή» της διαγωνιστικής διαδικασίας, την κοινοπραξία C&M και SAIPEM (ελληνική και ιταλική, αντίστοιχα, εταιρείες).

Η πρόχειρη, βιαστική και ελλιπούς νομιμότητας διαδικασία επικύρωσης των διαγωνισμών και η σπουδή της ηγεσίας της ΔΕΠΑ να επισπεύσει την ανάθεση των μελετών στην επιλεγείσα κοινοπραξία, παρά το πολύ υψηλότερο κόστος της οικονομικής της προσφοράς, προκάλεσαν, σύμφωνα με πληροφορίες, την έντονη δυσφορία των εκπροσώπων των ΕΛΠΕ στο Δ.Σ. της ΔΕΠΑ, οι οποίοι δεν έκρυψαν την πρόθεσή τους να κινηθούν νομικά κατά της τουλάχιστον παράδοξης διαδικασίας. Ιδιαίτερα όταν την περασμένη Δευτέρα έγινε απόπειρα… διά περιφοράς σύγκλησης του Δ.Σ. της ΔΕΠΑ για να αποσπαστεί η πολυπόθητη εξουσιοδότηση επικύρωσης των συμβάσεων.

Αντιδράσεις-προσφυγές

Η αμφιλεγόμενη διαδικασία fast track κατακύρωσης διεθνών διαγωνισμών και επικύρωσης των συμβάσεων είναι βέβαιο ότι θα εγείρει αντιδράσεις από ενδιαφερόμενους και θιγόμενους και μια από τις εναλλακτικές που διαθέτουν, όπως συμβαίνει σε κάθε διεθνή διαγωνισμό, είναι η προσφυγή στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών που επιφέρει εικοσαήμερη αναστολή κάθε περαιτέρω ενέργειας, όπως συνέβη στην περίπτωση του Ελληνικού, με την προσφυγή της Hard Rock.

Η συνέχεια αναμένεται ενδιαφέρουσα, όπως και η θέση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που επενδύει όχι μόνο οικονομικά αλλά και γεωστρατηγικά στο έργο και στη συμφωνία με Ισραήλ και Κύπρο, η οποία μόλις χθες επικυρώθηκε πανηγυρικά από το κυπριακό υπουργικό συμβούλιο. Πολύ περισσότερο που είμαστε μόλις στα πρώτα μέτρα ενός διαγωνιστικού μαραθωνίου και στα πρώτα λίγα εκατομμύρια ενός έργου που το συνολικό του κόστος θα φτάσει τα 7 δισ. ευρώ.