«Ασκήσεις επί χάρτου» για την ολική απολιγνιτοποίηση

«Ιστορικό βήμα» για την προστασία του περιβάλλοντος χαρακτήρισε ο Κωστής Χατζηδάκης τη δέσμευση της κυβέρνησης για πλήρη απολιγνιτοποίηση της χώρας ώς το 2028, που είχε ανακοινώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της συνόδου του ΟΗΕ και επανέλαβε στην ομιλία του στη σύνοδο για το κλίμα η οποία ξεκίνησε χθες στη Μαδρίτη.

Ο αμφιλεγόμενος μηδενισμός της παραγωγής ενέργειας από τον εγχώριο λιγνίτη περιλαμβάνεται στο υπό διαβούλευση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, στο οποίο αποτελεί την πιο σημαντική αλλαγή σε σχέση με αυτό που είχε εκπονηθεί από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου και είχε εγκριθεί από τις Βρυξέλλες. Υπενθυμίζεται ότι το Σχέδιο επί υπουργίας Γ. Σταθάκη προέβλεπε ότι η παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη θα μειωθεί, αλλά θα διατηρηθεί στο 16,5% το 2030.

Στη χθεσινή ημερίδα, που οργανώθηκε στην έδρα της Τραπέζης της Ελλάδος στο πλαίσιο του διαλόγου με τους φορείς της αγοράς ενέργειας, ο Κωστής Χατζηδάκης έδωσε έμφαση στη δίκαιη μετάβαση στη μετα-λιγνιτική εποχή. Ηταν όμως φανερό ότι η σοβαρή αυτή επιλογή της κυβέρνησης, που θα ανατρέψει την οικονομία της Δυτικής Μακεδονίας και της Αρκαδίας, βρίσκεται ακόμη στο επίπεδο των «ασκήσεων επί χάρτου».

Το προτεινόμενο Εθνικό Σχέδιο απλώς προβλέπει τη συγκρότηση επιτροπής, η οποία στα μέσα του 2020 θα παρουσιάσει το master plan με αναπτυξιακά μέτρα. Χθες ο υπουργός διευκρίνισε ότι θα λειτουργήσει διυπουργική επιτροπή με συντονιστή υψηλού επιπέδου, για τον οποίο δεν έδωσε περισσότερες πληροφορίες, ενημέρωσε όμως ότι θα αναλάβει «τον συντονισμό και τη μέγιστη αποδοτικότητα των δράσεων».

Προανήγγειλε επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα, μετεκπαίδευση των εργαζομένων στις μονάδες που θα κλείσουν και δημιουργία νέων υποδομών που θα εξασφαλίζουν θέσεις εργασίας. Ο Γιάννης Στουρνάρας πάντως έκλεισε τη σύντομη παρέμβασή του με ευχές για την «υλοποίηση του φιλόδοξου σχεδίου».

Εκπτώσεις παραδοχών

Στο κομβικό θέμα της απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων φαίνεται πως η πολιτική ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου έχει αρχίσει τις... εκπτώσεις. Πριν από ένα δίμηνο, με βάση επίσημες διαρροές, γινόταν λόγος για άμεσο κλείσιμο δύο μονάδων, ωστόσο την περασμένη εβδομάδα κατά την παρουσίαση του Εθνικού Σχεδίου υποβαθμίστηκαν σε «παραδοχές εργασίας» και το χρονοδιάγραμμα παραπέμφθηκε στη ΔΕΗ.

Το μεγάλο ερώτημα, που δεν έχει απαντηθεί από την κυβέρνηση, είναι η υπό κατασκευή λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα V, για την οποία θα διατεθούν συνολικά 1,5 δισ. ευρώ και, με βάση τους νέους σχεδιασμούς, θα λειτουργήσει για μια επταετία στην... καλύτερη περίπτωση!

Να σημειωθεί ότι έχει κατασκευαστεί με υψηλές προδιαγραφές που της επιτρέπουν να αξιοποιεί τα υπάρχοντα κοιτάσματα λιγνίτη με αυξημένη απόδοση ενέργειας και χαμηλές εκπομπές ρύπων. Η λειτουργία της, που θα ήταν πολύ πιο συμφέρουσα αν είχαν εξασφαλιστεί το 2013 δωρεάν δικαιώματα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, επιβάλλεται και για λόγους ασφάλειας του συστήματος απέναντι στο εισαγόμενο φυσικό αέριο.

Το νέο Εθνικό Σχέδιο, που θα παραμείνει σε διαβούλευση ώς τις 16 Δεκεμβρίου, προβλέπει:

● Αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο 35%, έναντι 31% που υπολόγιζε το σχέδιο Σταθάκη.
● Μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, λόγω μέτρων εξοικονόμησης, κατά 38% (35% στο προηγούμενο σχέδιο).
● Περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 42% με βάση τα επίπεδα του 1990 και 55% με βάση το 2005 (32% και 48% στο προηγούμενο Σχέδιο).
● Ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης με στόχο το 2030 να αποτελεί το 30% των ταξινομήσεων νέων οχημάτων.