«Μπρα ντε φερ» για την ελληνική οικονομία

Θέσεις μάχης λαμβάνουν Ουάσινγκτον και Βερολίνο για το ελληνικό ζήτημα, στην εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ που ξεκινάει την Παρασκευή στην αμερικανική πρωτεύουσα, με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να καλείται να αποδεχτεί τους όρους που θέτει το Ταμείο για τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα.

Την έκθεση για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας αλλά και της ευρωζώνης με «μπηχτές» για τη γερμανική πολιτική, ακολούθησε η χθεσινή για τα δημοσιονομικά (Fiscal Monitor), με την οποία το Ταμείο αναδεικνύει τον κίνδυνο τα μέτρα που συμφωνήθηκαν στη Μάλτα για περικοπές σε συντάξεις και αφορολόγητο να εφαρμοστούν από το 2018, αντί το 2019 και το 2020 αντίστοιχα.

Το Ταμείο εντοπίζει κενό 2,7 δισ. ευρώ τον επόμενο χρόνο, καθώς εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 θα είναι μόλις 2% του ΑΕΠ αντί για 3,5% που προβλέπει το ελληνικό πρόγραμμα.

Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ θεωρούν ότι το πακέτο λιτότητας που «εκπονεί» ήδη η Αθήνα και έχει γονατίσει τα ελληνικά νοικοκυριά (αυξήσεις σε έμμεσους και άμεσους φόρους και ΦΠΑ) δεν επαρκεί για να υποστηρίξει τους μνημονιακούς στόχους.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο και με δεδομένο ότι η ελληνική οικονομία δεν θα κινηθεί με τις ταχύτητες που το Ταμείο είχε προβλέψει για το 2017 και υποχρεώθηκε να αναθεωρήσει στη συνέχεια (στο 2,2% από 2,8% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση το φθινόπωρο), στρώνει το χαλί για τα νέα σκληρά μέτρα.

Ο αστερίσκος που βάζει το ΔΝΤ για ένα θέμα το οποίο έχει κλείσει με την πρώτη αξιολόγηση τον περασμένο Μαΐο αποτελεί μέρος, όπως εκτιμάται, της γνωστής πλέον στρατηγικής που ακολουθεί το Ταμείο ώστε να επιβάλλει τις δικές του θέσεις.

Δηλαδή, να συμφωνήσει το Βερολίνο σε χαμηλότερα πλεονάσματα και ενεργοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος με αντάλλαγμα τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα και να υποχρεώσει την Αθήνα σε περαιτέρω επώδυνες μεταρρυθμίσεις, ώστε να υιοθετηθούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.

Στα καλά της… ημέρας είναι ότι για πρώτη φορά το Ταμείο υιοθέτησε το «κοινό μυστικό», ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 θα διαμορφωθεί στο 3,3% του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον στόχο του 0,5%.

Η αμέσως προηγούμενη πρόβλεψη, τον Οκτώβριο του 2016, έκανε λόγο για πλεόνασμα 0,1% του ΑΕΠ (!).

Αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που το Ταμείο αποτυγχάνει παταγωδώς στις προβλέψεις του.

Την Παρασκευή, πάντως, η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να ανακοινώσει πρωτογενές πλεόνασμα κοντά στο 4% για το 2016 και τη Δευτέρα 24 Απριλίου η Eurostat θα πιστοποιήσει και επισήμως τον δημοσιονομικό άθλο των Ελλήνων φορολογουμένων.

Επίσης, όπως επισημαίνουν αξιωματούχοι του ελληνικού οικονομικού επιτελείου, είναι η πρώτη φορά που το ΔΝΤ αναγνωρίζει τη θετική επίδραση των μέτρων που ελήφθησαν το 2016 και τα αποτελέσματά τους θα φανούν το 2017, όπου προβλέπει πλεόνασμα 1,8% του ΑΕΠ έναντι στόχου 1,75% που προβλέπει το 3ο Μνημόνιο.

Για το διάστημα 2019-2022, η εκτίμηση του Ταμείου είναι ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα δεν θα ξεπεράσουν το 1,5%, αν και όπως αναφέρεται στην έκθεση δεν έχουν ενσωματωθεί οι επιπτώσεις των πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων ύψους 2% του ΑΕΠ (3,6 δισ. ευρώ) της διετίας 2019-2020.

Τα μέτρα, ως γνωστόν, αφορούν τις περικοπές στις συντάξεις και τη μείωση του αφορολόγητου, που θα ψηφιστούν τώρα και τα οποία προφανώς θα οδηγήσουν σε αναθεώρηση των εκτιμήσεων προς τα πάνω εκ μέρους του Ταμείου.

Αποκλιμάκωση του… μη βιώσιμου χρέους

Μείωση του χρέους με τον δεύτερο μεγαλύτερο ρυθμό μετά από εκείνον της Κύπρου προβλέπει το ΔΝΤ, καθώς κάνει λόγο για αποκλιμάκωσή του από το 181,3% του ΑΕΠ το 2016 σε 162,8% το 2022, δηλαδή κατά 18,5% του ΑΕΠ σε διάστημα επτά χρόνων.

Ωστόσο για το ΔΝΤ το ελληνικό χρέος παραμένει μη βιώσιμο και απαιτείται η αναδιάρθρωσή του.

Οσον αφορά το επιτόκιο του ελληνικού 10ετούς ομολόγου, προβλέπει ότι έως και το 2022 θα έχει μειωθεί κατά 1,6%, έναντι 4,6% σημερινής απόδοσης.

Αλλά επίσης χαμηλότερα θα είναι τα επόμενα χρόνια τόσο τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού όσο και οι δαπάνες.

Τα έσοδα αναμένεται να μειωθούν από 50,3% του ΑΕΠ το 2016 σε 48,9% φέτος, για να φτάσουν στο 45,7% το 2020 και στο 44,7% το 2022.

Οσο για τις δαπάνες, από 50,3% του ΑΕΠ το 2016, θα διαμορφωθούν σε 50,5% φέτος, 47,4% το 2020 και 47,2% το 2022.

Αναφορικά με την εκτίμηση του Ταμείου για το πλεόνασμα μαζί με τους τόκους, από μηδενικό πέρυσι, θα διαμορφωθεί σε αρνητικό 1,5% του ΑΕΠ φέτος, -2% του ΑΕΠ το 2020 και -2,5% του ΑΕΠ το 2022.

Συγκρίνοντας την επίδραση των φόρων στην απασχόληση, το Ταμείο κατατάσσει την Ελλάδα ψηλά στη λίστα.

Στη χώρα μας οι φόροι ως ποσοστό του συνολικού εργατικού κόστους υπολογίζονται γύρω στο 40%, όσο περίπου και στην Ισπανία.

Ελαφρώς υψηλότερα από εμάς βρίσκονται χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία (50%) και το Βέλγιο (55%), όπου ο στόχος, όμως, όπως λέει το ΔΝΤ, είναι να μειωθούν οι φόροι προκειμένου να δοθούν κίνητρα στην απασχόληση.

Φραγκίσκος Κουτεντάκης, Γενικός γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής, Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους:

«Οι προβλέψεις του ΔΝΤ θα αναθεωρηθούν αρκετές φορές»

«Οι τελευταίες προβλέψεις του ΔΝΤ αποτελούν ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στην πραγματικότητα.

Τα τελευταία δύο χρόνια, το ΔΝΤ τείνει να δημοσιοποιεί ιδιαίτερα απαισιόδοξες δημοσιονομικές προβλέψεις τις οποίες διορθώνει εκ των υστέρων.

Πιστεύω ότι και οι σημερινές του προβλέψεις για το 2017, 2018 και μετά θα αναθεωρηθούν αρκετές φορές τους επόμενους μήνες.

Θα δούμε αν τα επίσημα αποτελέσματα δικαιώσουν τελικά το ΔΝΤ ή το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους».