Μασουλάνε επιδοτήσεις της Αφρικής

Κόλαφο για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται η Παγκόσμια Τράπεζα τις χρηματοδοτικές παρεμβάσεις της στον Τρίτο Κόσμο αποτελεί πρόσφατη μελέτη της γνωστής ΜΚΟ Oxfam.

Η μελέτη –που πρόκειται να συζητηθεί αύριο στην Ουάσινγκτον στο πλαίσιο της Εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ– αποκαλύπτει ότι οι 51 από τις 68 εταιρείες που ο επενδυτικός βραχίονας της Παγκόσμιας Τράπεζας International Finance Corporation (IFC) χρηματοδοτεί χαμηλότοκα για επενδυτικές παρεμβάσεις στην υποσαχάρια Αφρική έχουν θυγατρικές σε φορολογικούς παραδείσους (άσχετες με τον πυρήνα των βασικών δραστηριοτήτων τους). Το 91% των εταιρειών που καρπώνονται τις πιστώσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι μάλιστα πολυεθνικές ή συνδέονται με πολυεθνικές.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι εταιρείες αυτές «μάσησαν» πέρυσι περίπου το 84% των χρηματοδοτικών επενδυτικών παρεμβάσεων της IFC στην υποσαχάρια Αφρική. Το χαρτοφυλάκιο της IFC για την περιοχή αυτή το 2015 περιελάμβανε συγκεκριμένα 68 έργα συνολικής αξίας 3,422 δισ. δολαρίων. Η έκθεση της Οxfam διαπιστώνει ότι εξ αυτών, τα 2,878 δισ. δολάρια σχετίζονται με φορολογικούς παραδείσους –μέσω των πελατών της IFC.

Η ΙFC αποτελεί όμως καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, τη βελτίωση της οικονομικής δραστηριότητας, τη μεγέθυνση της απασχόλησης και τη μείωση της φτώχειας στον Τρίτο Κόσμο.

Οι δίδυμοι στόχοι της Παγκόσμιας Τράπεζας για μείωση της ακραίας φτώχειας ώς το 2030 και τόνωση της ευημερίας στις αναπτυσσόμενες χώρες αποτελούν και στόχους της IFC, γι' αυτό και το χρηματοδοτικό χαρτοφυλάκιο της τελευταίας αυξήθηκε σημαντικά τα τελευταία χρόνια.

Η κατάληξη ενός τόσο ζωτικού για τις φτωχές χώρες της υποσαχάριας Αφρικής ποσού στα νύχια πολυεθνικών με πληθώρα θυγατρικών-κέλυφος σε φορολογικούς παραδείσους όπως ο Αγιος Μαυρίκιος σημαίνει όμως ότι ένα μεγάλο μέρος των χρηματοδοτήσεων της IFC και της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπως και των κερδών που παράγονται από αυτές, χάνεται τελικά.

Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι στο σύνολό τους οι αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου χάνουν περίπου 100 δισ. δολάρια κάθε χρόνο εξαιτίας της φοροαποφυγής των πολυεθνικών, κυρίως μέσω της μεταφοράς των κερδών τους σε φορολογικούς παραδείσους.

Συνολικά περίπου το 5,7% τους αφρικανικού ΑΕΠ ρέει κάθε χρόνο εκτός Αφρικής εξαιτίας της διαφθοράς και των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών. Περίπου το 30% του πλούτου των πλούσιων Αφρικανών –500 δισ. δολάρια– βρίσκεται σήμερα σε φορολογικούς παραδείσους.

Η Oxfam εκτιμά ότι αυτός ο κρυμμένος σε φορολογικούς παραδείσους πλούτος στερεί από τις αφρικανικές χώρες περί τα 14 δισ. δολάρια ετησίως, ποσό ικανό για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η οποία θα μπορούσε να σώσει τις ζωές 4 εκατ. παιδιών και να απασχολήσει επαρκές διδακτικό προσωπικό για την επιστροφή όλων των παιδιών της Αφρικής στο σχολείο.

Ακραία φτώχεια

Για την υποσαχάρια Αφρική, την περιοχή όπου εμφανίζεται σήμερα η μισή περίπου θνησιμότητα παιδιών κάτω των 5 ετών στον πλανήτη, όπου η ακραία φτώχεια καλπάζει και αγγίζει περίπου το μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους, η απώλεια αυτών των κεφαλαίων είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Η χρηματοδοτική πολιτική της Παγκόσμιας Τράπεζας στον Τρίτο Κόσμο οφείλει να υιοθετήσει αυστηρότερους ελέγχους, τονίζει η Oxfam.

Αξίζει να σημειωθεί ότι νωρίτερα φέτος η Oxfam έβαλε ξανά στο στόχαστρό της τον επενδυτικό βραχίονα της Παγκόσμιας Τράπεζας, καταγγέλλοντας ότι ορισμένα εκ των δανείων που έχει χορηγήσει στον Τρίτο Κόσμο οδήγησαν σε σκανδαλώδεις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από την αρπαγή γαιών ντόπιων πληθυσμών έως δολοφονίες.

Μεταξύ άλλων η ΜΚΟ ανέφερε και το παράδειγμα ενός δανείου που δόθηκε σε μία εταιρεία στην Ονδούρα, η οποία φέρεται να εμπλέκεται σε δολοφονίες και εκδιώξεις χωρικών, με στόχο να προστατευτεί μια μονάδα παραγωγής λαδιού από φοίνικα. Εσωτερικός έλεγχος της Παγκόσμιας Τράπεζας επιβεβαίωσε τις καταγγελίες.