Η φτήνια... βάζει φωτιά στις αγορές!

Νέα, ραγδαία πτώση στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, σε επίπεδα που δεν έχει δει η παγκόσμια οικονομία από το 2003, προκάλεσε η είδηση της μερικής άρσης των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, που ανοίγει τον δρόμο για μεγάλη αύξηση των ιρανικών εξαγωγών μαύρου χρυσού προς την Ευρώπη και όχι μόνον.

Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι «τρικλοποδιές» στην ιστορική συμφωνία της Βιέννης με τη μορφή της επιβολής πρόσθετων κυρώσεων από τις ΗΠΑ για άλλο «ενοχλητικό» ιρανικό πρόγραμμα, αυτό της κατασκευής βαλλιστικών πυραύλων μέσου και μεγάλου βεληνεκούς, ξεκίνησαν αμέσως.

Αμέσως μετά την προχθεσινή άρση του εμπάργκο, το Ιράν εξέδωσε εντολή για αύξηση της παραγωγής αργού πετρελαίου κατά 500.000 βαρέλια την ημέρα, με αποτέλεσμα το πετρέλαιο μπρεντ να πέσει ακόμη και κάτω από τα τριάντα δολάρια ανά βαρέλι.

Ο λόγος για τη μεγάλη πτώση, που επηρέασε και τα περισσότερα χρηματιστήρια των χωρών του Κόλπου, είναι βέβαια η αγωνία των ειδικών ότι το Ιράν θα «πλημμυρίσει» μια ήδη (τεχνητά) κορεσμένη παγκόσμια αγορά με ακόμη περισσότερο φτηνό πετρέλαιο, καθώς υπολογίζεται ότι έχει αποθηκεύσει σε δεξαμενές ώς και 80 εκατομμύρια βαρέλια... ετοιμοπαράδοτου μαύρου χρυσού.

Οπως άλλωστε δήλωσε χθες ο υφυπουργός Πετρελαίου του Ιράν Ροκνοντίν Τζαβάντι, η Τεχεράνη είναι αποφασισμένη «να ανακτήσει με κάθε μέσον το μερίδιό της στη διεθνή αγορά» που διέθετε πριν από το 2012 -έστω και αν ο αξιωματούχος αναγνώρισε πως θα χρειαστεί «τουλάχιστον ένας χρόνος» για να επιστρέψει η παραγωγή στα προ εμπάργκο επίπεδα.

Για την ιστορία, το Ιράν εξάγει σήμερα λιγότερο από 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως, από 2,3 εκατομμύρια βαρέλια που εξήγε πριν από το ’12.

Παράλληλα, ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ρουχανί ετοιμάζει το πρώτο του ταξίδι στην Ευρώπη μετά την άρση των κυρώσεων, ξεκινώντας από την Ιταλία στις 25-26 Ιανουαρίου και καταλήγοντας στη Γαλλία στις 27 τρέχοντος.

Στόχος του μετριοπαθούς Ιρανού ηγέτη και της αντιπροσωπείας αξιωματούχων που θα τον συνοδεύσει δεν είναι μόνον η αύξηση των πωλήσεων πετρελαίου, αλλά πρωτίστως το «άνοιγμα» της χώρας σε ξένες επενδύσεις, ιδίως σε μια σειρά από κρίσιμους παραγωγικούς τομείς-κλάδους που έχουν άμεση ανάγκη τεχνολογικού εκσυγχρονισμού και ανασυγκρότησης, λόγω του πολυετούς εμπάργκο.

Το νέο «Ελντοράντο» για τις ξένες εταιρείες είναι αναμφισβήτητα ο εκσυγχρονισμός των τεχνολογικά απαρχαιωμένων πετρελαϊκών του υποδομών και εγκαταστάσεων, αλλά και των δικτύων μεταφορών και επικοινωνιών.

Αναλυτές εκτιμούν ότι η «πίτα» που θα μοιραστεί τα επόμενα χρόνια στις δυτικές πετρελαϊκές εταιρείες για πάσης φύσεως «συνεργασίες» με τους Ιρανούς θα ξεπεράσει τα 100 δισ. δολάρια, ενώ αντίστοιχα μεγάλες θα είναι και οι «μπίζνες» σε άλλους τομείς, όπως π.χ. η ανανέωση του επιβατικού αεροπορικού στόλου του Ιράν, για την οποία ήδη ερίζουν οι δύο μεγαλύτεροι «παίκτες» της αεροναυπηγικής βιομηχανίας, η ευρωπαϊκή Airbus και η αμερικανική Boeing.

Για να προσελκύσουν τους ξένους «πετρελαιάδες» και την υψηλή τεχνολογία και τεχνογνωσία τους, οι Ιρανοί παρουσίασαν μάλιστα πριν από δύο μήνες ένα νέο μοντέλο συμβολαίων συνεκμετάλλευσης, με διάρκεια 15-20 ετών και πρόβλεψη για «επιστροφή» όλων των δαπανών και ανάληψη του επιχειρηματικού ρίσκου και των όποιων ζημιών από την Τεχεράνη, σε περίπτωση που τα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα-στόχοι δεν αποδώσουν τα αναμενόμενα κέρδη.

Οπως όμως προαναφέραμε, υπάρχουν ακόμη πολλοί παίκτες που θα προσπαθήσουν να δυναμιτίσουν την πορεία «συμφιλίωσης» του Ιράν με τον δυτικό κόσμο και τις αγορές.

Χθες, λιγότερο από 24 ώρες μετά το ιστορικό προεδρικό διάταγμα Ομπάμα για σταδιακή άρση των κυρώσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε πως πέντε Ιρανοί πολίτες και έξι επιχειρήσεις-βιτρίνα με έδρα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Κίνα προστέθηκαν στη «μαύρη λίστα» με τις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ, πράγμα που σημαίνει ότι θα παγώσουν ό,τι περιουσιακά στοιχεία ενδεχομένως διαθέτουν στις ΗΠΑ και τις αμερικανικές τράπεζες.

Τα εν λόγω άτομα και εταιρείες κατηγορούνται πως ευνόησαν την παροχή εξαρτημάτων βαλλιστικών πυραύλων στο Ιράν, «αποκρύπτοντας» τον τελικό τους προορισμό μέσω ενός δικτύου εταιρειών-βιτρίνα.

Η Τεχεράνη αντέδρασε οργισμένα, χαρακτηρίζοντας «παράνομες» τις νέες αμερικανικές κυρώσεις και επιμένοντας πως το βαλλιστικό πρόγραμμά του «δεν προβλέπει ικανότητα εξοπλισμού των πυραύλων με πυρηνικές κεφαλές».