Αποκλίσεις στις πολιτικές των κεντρικών τραπεζών

Σημαντικές διαφοροποιήσεις στις πολιτικές των κεντρικών τραπεζών προκαλούν ήδη οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ.

Στις ΗΠΑ, οι δασμοί προοιωνίζονται μεγάλη αύξηση στις τιμές των εισαγόμενων αγαθών και άνοδο του πληθωρισμού, κάτι που καθιστά την Fed επιφυλακτική σε μια άμεση χαλάρωση της νομισματικής της πολιτικής, παρότι ο κίνδυνος της οικονομικής ύφεσης αυξάνεται.

Στον υπόλοιπο κόσμο, αντίθετα, οι δασμοί και η τεράστια αναταραχή που έχουν επιφέρει στο εμπόριο τροφοδοτούν σταδιακά απομάκρυνση από το δολάριο, υποτίμησή του έναντι των άλλων νομισμάτων και άνοδο της αποπληθωριστικής ισχύος των τελευταίων. Σε αυτό το περιβάλλον, οι κεντρικές τράπεζες των υπόλοιπων χωρών έχουν μεγαλύτερα περιθώρια χαλάρωσης και μείωσης των επιτοκίων τους, προκειμένου να τονώσουν τις οικονομίες τους. Οι κινήσεις των τελευταίων ημερών είναι ενδεικτικές. Η Τράπεζα της Αγγλίας μείωσε χθες το βασικό της επιτόκιο κατά 0,25%, στο 4,25%, επικαλούμενη την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Ηταν η τέταρτη μείωση των βρετανικών επιτοκίων από τον προηγούμενο Αύγουστο. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο διοικητής της βρετανικής κεντρικής τράπεζας, Αντριου Μπέιλι, υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι, παρά την αβεβαιότητα και ζημιά που προκαλούν στην παγκόσμια ανάπτυξη, οι δασμοί των ΗΠΑ θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση του πληθωρισμού. Και αυτό, όπως είπε, θα έδινε στην Τράπεζα της Αγγλίας μεγαλύτερο περιθώριο να μειώσει τα επιτόκια, αν η οικονομία χρειαζόταν ώθηση. Στο ίδιο μήκος κύματος φαίνεται να κινείται και η πλειοψηφία των μελών του Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκιά της για έβδομη φορά τον προηγούμενο μήνα και οι αγορές αναμένουν ακόμη μία μείωση στις αρχές Ιουνίου, που θα φέρει το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο 2%. Θεωρούν επίσης πολύ πιθανή μια ακόμη μείωση μέχρι το τέλος του έτους, καθώς ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνης έχει μετριαστεί στο 2,2% και το ευρώ χτυπά υψηλά τριετίας έναντι του δολαρίου, μειώνοντας τις τιμές των εισαγόμενων. Το χαμηλότερο κόστος δανεισμού δείχνει πιο αναγκαίο, καθώς η οικονομία της Ευρωζώνης βιώνει παρατεταμένα υποτονικούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι οποίοι επιδεινώνονται από τις επιπτώσεις των δασμών στο εμπόριο.

Μείωση επιτοκίων εξετάζουν όμως και άλλες κεντρικές τράπεζες της υφηλίου, όπως η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας, που δηλώνει έτοιμη να μειώσει τα επιτόκια της σε αρνητικό έδαφος τον επόμενο μήνα, από 0,25%, ενώ σε ανάλογες μειώσεις αναμένεται να προχωρήσουν, εντός του καλοκαιριού, και οι κεντρικές τράπεζες του Καναδά, της Κίνας, της Αυστραλίας, της Σουηδίας και της Νέας Ζηλανδίας. Στον αντίποδα βρίσκεται η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, που προχθές διατήρησε το βασικό της επιτόκιο στο 4,25%-4,50%. Η Fed επεσήμανε στο ανακοινωθέν της ότι οι κίνδυνοι υψηλότερου πληθωρισμού και ανεργίας έχουν αυξηθεί, θολώνοντας περαιτέρω τις οικονομικές προοπτικές των ΗΠΑ. Το μίγμα αυτό καθιστά ιδιαίτερα επιφυλακτικούς τους επικεφαλής της τράπεζας σε μια νέα μείωση των επιτοκίων. Παρ’ όλα αυτά, ο Τραμπ επιτέθηκε χθες στον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ, χαρακτηρίζοντας τον χαζό, αργό και αδαή. Η Fed διατηρεί αμετάβλητα τα επιτόκιά της από τον Δεκέμβριο, μετά την περσινή τους μείωση κατά 1%.