Συμφωνία για νέα καύσιμα στα πλοία

Συμφωνία που αφορά τη λήψη μεσοπρόθεσμων μέτρων για τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία, με στόχο μηδενικές εκπομπές κοντά στο 2050, επιτεύχθηκε ύστερα από εβδομαδιαία συνεδρίαση στο Λονδίνο της Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ). Η συμφωνία περιλαμβάνει ένα νέο πρότυπο καυσίμων για τα πλοία και έναν παγκόσμιο μηχανισμό τιμολόγησης για τις εκπομπές. Τα μέτρα πρόκειται να εγκριθούν επίσημα τον Οκτώβριο του 2025 πριν τεθούν σε ισχύ το 2027, και θα καταστούν υποχρεωτικά για τα μεγάλα ποντοπόρα πλοία άνω των 5.000 ολικής χωρητικότητας, τα οποία, σύμφωνα με τον ΙΜΟ, εκπέμπουν το 85% των συνολικών εκπομπών CO₂ από τη διεθνή ναυτιλία. 

Ο γενικός γραμματέας του ΙΜΟ, Αρσένιο Ντομίνγκεζ, δήλωσε ότι «η έγκριση των σχεδίων τροποποιήσεων στο Παράρτημα VI της MARPOL που επιβάλλουν το πλαίσιο καθαρού μηδενικού IMO αντιπροσωπεύει ένα άλλο σημαντικό βήμα στις συλλογικές μας προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, τον εκσυγχρονισμό της ναυτιλίας και αποδεικνύει ότι ο ΙΜΟ τηρεί τις δεσμεύσεις του. Τώρα, είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί, να συμμετέχουμε σε διάλογο και να ακούμε ο ένας τον άλλον, εάν θέλουμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για επιτυχή υιοθεσία».

Ωστόσο, με επιφυλάξεις και προβληματισμό είδαν την απόφαση του ΙΜΟ αρκετές εφοπλιστικές ενώσεις. Μία από αυτές και η Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) η οποία σε σχετική ανακοίνωσή της σημείωσε ότι η συμφωνία περιλαμβάνει θετικά σημεία, αλλά και σημεία τα οποία ενισχύουν τον προβληματισμό. Επισήμανε ακόμα ότι ο ΙΜΟ μετά από μήνες έντονων διαπραγματεύσεων ενέκρινε τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία, ωστόσο ανέφερε ότι το γεγονός πως η συμφωνία στηρίζεται σε απλή πλειοψηφία 63 κρατών-μελών, σε συνάρτηση και με την κατάθεση σχετικών επιφυλάξεων από αρκετές χώρες, δημιουργεί ιδιαίτερο προβληματισμό για τη ρεαλιστικότητα των επιδιωκόμενων στόχων.

Η πρόεδρος της ΕΕΕ Μελίνα Τραυλού δήλωσε ότι «καλωσορίζουμε τα θετικά σημεία της συμφωνίας του ΙΜΟ, στα οποία περιλαμβάνεται η αναγνώριση της αρχής “ο ρυπαίνων πληρώνει” και η μετακύλιση του κόστους συμμόρφωσης στον φορέα εμπορικής εκμετάλλευσης του πλοίου (commercial operator)», διευκρίνισε όμως ότι «η μη αναγνώριση του ζωτικού ρόλου και η άδικη μεταχείριση των μεταβατικών καυσίμων, όπως το LNG, υπονομεύουν τις επενδύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί καθώς και τις προσπάθειες του κλάδου για απεξάρτηση από τον άνθρακα». Τέλος πρόσθεσε ότι «σε κάθε περίπτωση, η ελληνική ναυτιλία θα παραμείνει προσηλωμένη στον δρόμο της απανθρακοποίησης του κλάδου μας, πρωτοστατώντας για την υιοθέτηση κατάλληλων, εφικτών αλλά κυρίως ρεαλιστικών διεθνών λύσεων».

Από την πλευρά της η Ενωση Ευρωπαίων Εφοπλιστών - ECSA χαιρέτισε τη «σημαντική παγκόσμια συμφωνία για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές της ναυτιλίας», επισήμανε όμως ότι η συμφωνία δεν είναι «τέλεια» αλλά αποτελεί «ένα καλό σημείο εκκίνησης για περαιτέρω εργασίες». Υπογράμμισε παράλληλα ότι «η ναυτιλία θα είναι ο πρώτος τομέας που θα έχει μια παγκοσμίως συμφωνημένη τιμή άνθρακα», λέγοντας ότι είναι καθοριστικής σημασίας η πολυμερής συνεργασία σε επίπεδο ΟΗΕ να προσφέρει συγκεκριμένη δράση σε περιόδους αυξανόμενης αβεβαιότητας, για την επίτευξη του στόχου του 2050 για καθαρές μηδενικές εκπομπές. «Είναι ένα πλαίσιο πάνω στο οποίο μπορούμε να βασιστούμε για να εξασφαλίσουμε τις απαραίτητες επενδύσεις στην παραγωγή καθαρών καυσίμων» πρόσθεσε.