Ο Τραμπ κληρονόμησε μια πολύ υγιή οικονομία αλλά οι σαρωτικές αλλαγές που προωθεί ίσως τη στείλουν στο... νοσοκομείο αντί να της ανοίξουν τον δρόμο για τον νέο «χρυσό αιώνα» που ευαγγελίζεται.
Μία ημέρα μετά την ορκωμοσία του νέου προέδρου των ΗΠΑ και τα δεκάδες εκτελεστικά διατάγματα με τα οποία ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία του στον Λευκό Οίκο, ο προβληματισμός για την αβεβαιότητα που εγχέουν οι κινήσεις του στην αμερικανική (και την παγκόσμια) οικονομία ήταν έκδηλος στα ανώτερα κλιμάκια των μεγάλων χρηματοοικονομικών οίκων και τους κύκλους των ακαδημαϊκών οικονομολόγων.
Κοινή διαπίστωσή τους ήταν ότι ο Τραμπ παρέλαβε από τον προκάτοχό του μια οικονομία σε εξαιρετικά καλή κατάσταση: η ανάπτυξη συνεχίζει να ξεπερνά τις προσδοκίες, η αγορά εργασίας διανύει μια ιστορική περίοδο συνεχούς ανάπτυξης, ενώ οι αυξήσεις των μισθών ξεπερνούν πλέον την άνοδο των τιμών, καθώς ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει κάθετα από τα επίπεδα ρεκόρ του 2022 σε απόσταση μόλις μισής μονάδας από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας. Το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε στο 3,4%, κλείνοντας το 2024 μόλις στο 4,1%. Οι μόνοι πρόεδροι που είχαν κληρονομήσει χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας νωρίτερα ήταν ο Τζορτζ Μπους Τζούνιορ πριν από 24 χρόνια και ο Ρίτσαρντ Νίξον πριν από 56 χρόνια.
Ο Τραμπ επέλεξε να ξεκινήσει τη δεύτερη θητεία του υπογράφοντας μια σειρά από εκτελεστικά διατάγματα επί παντός επιστητού, από την ενέργεια και τη μετανάστευση μέχρι τον τρόπο λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Διεμήνυσε ότι αυτή είναι μόνο η αρχή, υποσχόμενος να επιβάλει τεράστιους δασμούς, να περικόψει τη γραφειοκρατία και να προσφέρει νέες φορολογικές ελαφρύνσεις σε επιχειρήσεις και ιδιώτες. Ωστόσο, ενώ είπε ότι θα επιβάλει δασμούς 25% στον Καναδά και το Μεξικό από την 1η Φεβρουαρίου, δεν υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για την επιβολή τους. Ενώ είπε ότι η κυβέρνησή του μπορεί να επιβάλει γενικούς δασμούς, προσέθεσε ότι δεν είναι ακόμη έτοιμη. Και βέβαια δεν έκανε καμία αναφορά για το πόσο ψηλά θα φτάσουν οι δασμοί και τι θα γίνει αν οι άλλες χώρες απαντήσουν με αντίποινα. Καμία αναφορά επίσης για τις επιπτώσεις στους εισαγωγείς των ΗΠΑ, στις τιμές και καταναλωτές. Η αβεβαιότητα ενέτεινε την ανησυχία.
«Αυτοί οι δασμοί είναι φόρος για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Θα αυξήσουν τις τιμές στα καθημερινά αγαθά, θα συρρικνώσουν τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών και θα πυροδοτήσουν μια αλυσιδωτή αντίδραση υψηλότερου κόστους σε ολόκληρη την οικονομία» προειδοποίησε ο Νάιτζελ Γκριν, διευθύνων σύμβουλος του deVere Group, ενός από τους μεγαλύτερους ανεξάρτητους οργανισμούς χρηματοοικονομικών συμβουλών και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο. «Το υψηλότερο κόστος εισαγωγής θα πλήξει άγρια τα πορτοφόλια, ενώ τα αντίποινα από τους εμπορικούς εταίρους θα μπορούσαν να βλάψουν τις αμερικανικές εξαγωγές και τις θέσεις εργασίας. Είναι μια απώλεια για την οικονομία. Αν ο Καναδάς και το Μεξικό αντιδράσουν με δασμούς, οικονομικοί τομείς όπως ο αγροτικός, οι κατασκευές και η μεταποίηση θα αισθανθούν σύντομα τις επιπτώσεις του» είπε ακόμη.
Ωστόσο ο Γκριν εκτίμησε ότι η απειλή των δασμών αποτελεί στρατηγική του Τραμπ, «μια μπλόφα» : «Ασκεί πίεση στο Μεξικό και τον Καναδά και στέλνει μια προειδοποιητική βολή σε άλλους όπως η Κίνα και η Ε.Ε. Είναι ένα στοίχημα για την επιβολή καλύτερων όρων εμπορίου έναντί τους και στο ίδιο μήκος κύματος εντάσσεται και το εκτελεστικό διάταγμα έρευνας που υπέγραψε για τα υψηλά εμπορικά ελλείμματα με απώτερο στόχο τη σύνδεσή τους με την εθνική ασφάλεια». Προειδοποίησε ωστόσο ότι «εάν το σχέδιο είναι να τονώσει την αμερικανική παραγωγή, τότε οι δασμοί είναι ένας επικίνδυνος τρόπος» .
Εργατικά χέρια
Δεν είναι το μόνο αμφιλεγόμενο μέτρο του Τραμπ. Οι απελάσεις των μεταναστών χωρίς χαρτιά και συνολικά η μεταναστευτική πολιτική θα μπορούσαν να μειώσουν τα απαραίτητα εργατικά χέρια, προκαλώντας στενότητα και πιέσεις στους μισθούς και τις τιμές, ιδιαίτερα σε κλάδους που εξαρτώνται περισσότερο από τους ξένους εργαζόμενους όπως ο αγροτικός και ο κατασκευαστικός. Επίσης οι μεγάλες φοροαπαλλαγές που έχει υποσχεθεί ο Τραμπ εντείνουν τις ανησυχίες των επενδυτών για τη δημοσιονομική κατάσταση των ΗΠΑ και τις αυξημένες ανάγκες δανεισμού της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο μέλλον. Οι ανησυχίες αυτές, όπως και αυτές που έχουν να κάνουν με τον πληθωρισμό, αποτυπώνονται εδώ και κάποιον καιρό στο επιτόκιο μακροπρόθεσμου δανεισμού που ζητούν οι πιστωτές και πιο συγκεκριμένα στις αποδόσεις των ομολόγων που ίσως αυξηθούν ακόμη περισσότερο στο μέλλον αν οι δασμοί πυροδοτήσουν εμπορικό χάος και πληθωρισμό.
Ανησυχίες για το κόστος δανεισμού και τις προστατευτικές πολιτικές του Τραμπ υπάρχουν και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ο Πιερ Γκραμενιά, διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), προειδοποίησε χθες ότι οι αναμενόμενες αλλαγές πολιτικής της αμερικανικής κυβέρνησης ίσως επηρεάσουν αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης. Ο Γκραμενιά είπε ότι οι αυξανόμενες αποδόσεις των κρατικών ομολόγων θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη στο μέλλον, ενώ οι ανανεωμένοι πληθωριστικοί κίνδυνοι και το αυξανόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα της Ουάσινγκτον κινδυνεύουν να ωθήσουν τις αποδόσεις των ομολόγων σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα. Οι αναλυτές φοβούνται ότι το «κοκτέιλ» των υψηλών δασμών, περικοπής των εταιρικών φόρων και μαζικών απελάσεων του Τραμπ θα οδηγήσει τον πληθωρισμό των ΗΠΑ στα ύψη αναγκάζοντας τη Fed σε διατήρηση των υψηλών επιτοκίων. Κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος δανεισμού για τις χώρες της ευρωζώνης, πολλές από τις οποίες, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, είναι ήδη υπερχρεωμένες.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας