Τέταρτη μείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ

Η ανάπτυξη παραπαίει, οι προοπτικές καλύτερων ημερών θολώνουν, καθώς η εμπιστοσύνη νοικοκυριών και επιχειρήσεων συνεχίζει -παρά τη υποχώρηση του πληθωρισμού προς τα επιθυμητά επίπεδα- να κλονίζεται, ενώ οι κυβερνήσεις «μαγειρεύουν» μια νέα αύξηση των αμυντικών δαπανών τους -κατά 50%, από το 2% στο 3% του ΑΕΠ.

Σε αυτό το περιβάλλον και με δεδομένα την πολιτική αστάθεια στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες, την απειλή εμπορικού πολέμου, τα «ξεχειλωμένα» δημοσιονομικά μεγέθη στις περισσότερες χώρες της ευρωζώνης, καθώς και τις τεράστιες ανάγκες χρηματοδότησης που αναδύονται, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα μπορούσε παρά να συνεχίσει να μειώνει το κόστος δανεισμού.

Το έπραξε και χθες -για τέταρτη φορά από τον περασμένο Ιούνιο- στην τελευταία συνεδρίαση του διοικητικού της συμβουλίου για το 2024, περικόπτοντας τα τρία βασικά της επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης. Και συγκεκριμένα: το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων -αυτό δηλαδή που πληρώνει για τις καταθέσεις των τραπεζών και αποτελεί οδηγό για τις συνθήκες χρηματοδότησης στην ευρωζώνη-, το οποίο διαμορφώθηκε στο 3%, το επιτόκιο πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης, με το οποίο δανείζει στις τράπεζες για μία εβδομάδα, στο 3,15% και το επιτόκιο διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης με το οποίο δανείζει στις τελευταίες για μία ημέρα, στο 3,40%.

Δεν επιμένει...

Η ΕΚΤ άφησε, παράλληλα, ανοιχτή την πόρτα για περαιτέρω μειώσεις το νέο έτος, αποσύροντας από το ανακοινωθέν της την αναφορά διατήρησης των επιτοκίων «επαρκώς περιοριστικών» για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί για την επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε τη συνεδρίαση του Δ.Σ., απέφυγε να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις των οικονομικών αναλυτών για περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων κατά τη διάρκεια του 2025, λέγοντας ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται ανάλογα με στοιχεία που είναι διαθέσιμα στην κάθε συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας. Είπε ότι η απόφαση για τη μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης ήταν ομόφωνη αλλά και ότι υπήρξε κάποια συζήτηση για μεγαλύτερη μείωση, κατά 50 μονάδες βάσης. Υπογράμμισε ακόμη ότι η πορεία μείωσης του πληθωρισμού βρίσκεται σε σταθερή τροχιά και ότι την επόμενη χρονιά αυτός θα βρίσκεται στο 2%. Οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ αναμένουν ότι θα διαμορφωθεί φέτος στο 2,4%, το 2025 στο 2,1% και το 2026 στο 1,9%.

Η Λαγκάρντ εξέφρασε ακόμη την αγωνία της για την πορεία της οικονομίας της ευρωζώνης, υπογραμμίζοντας ότι η ανάπτυξη είναι πιο αργή από αυτήν που αναμενόταν και ότι έχει αρχίσει να χάνει τη δυναμική της. Η δραστηριότητα του τομέα της μεταποίησης συρρικνώνεται, ενώ του τομέα των υπηρεσιών επιβραδύνεται είπε, προσθέτοντας ότι οι επιχειρήσεις συγκρατούν τις επενδύσεις τους και οι εξαγωγές είναι αδύναμες.

Η αγορά εργασίας, επίσης, αν και αντέχει, δημιουργεί λιγότερες θέσεις εργασίας. Προειδοποίησε ότι η κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων θα μπορούσε να επιβραδύνει την ανάπτυξη, προσθέτοντας ότι βραχυπρόθεσμα ο προστατευτισμός προκαλεί πληθωριστικές πιέσεις. Στις νέες τους εκτιμήσεις οι εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ είναι λιγότερο αισιόδοξοι, περιμένοντας πιο αργή ανάκαμψη της οικονομίας σε σχέση με τις προβλέψεις τους τον Σεπτέμβριο. Αναμένουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωζώνης θα προσεγγίσει το 0,7% φέτος, το 1,1% το 2025, το 1,4% το 2026 και το 1,3% το 2027.

Η προβλεπόμενη ανάκαμψη θα οφείλεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο των πραγματικών εισοδημάτων -και την αναμενόμενη μεγαλύτερη κατανάλωση των νοικοκυριών- και στην αύξηση των επενδύσεων από τις επιχειρήσεις. Προβλέπεται, επίσης, ότι, με την πάροδο του χρόνου, η σταδιακή εξασθένηση των επιδράσεων της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής θα στηρίξει την ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης.

Οι αγορές

Η αντίδραση των αγορών στη χθεσινή μείωση των ευρω-επιτοκίων ήταν σχετικά ήπια. Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, που υποχωρούσαν ελαφρά πριν από τη μείωση των επιτοκίων, πέρασαν στο «πράσινο» μετά την απόφαση της ΕΚΤ, κλείνοντας με ανάμικτα πρόσημα.

Ο πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 παρέμεινε ουσιαστικά σταθερός, κλείνοντας με μικρή πτώση 0,14%. Το ευρώ αντέδρασε καταγράφοντας μια μικρή άνοδο 0,05% έναντι του δολαρίου, ενώ οι αποδόσεις των γερμανικών ομολόγων αναφοράς σημείωσαν κλασματική άνοδο 0,0787% υψηλότερα. Οι αγορές αποτιμούν περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ, συνολικά κατά 125 μονάδες βάσης έως το τέλος του 2025. Αν επαληθευτούν, το επιτόκιο καταθέσεων θα υποχωρήσει έως τότε κάτω από το 2%.