Η Φίατ... έκαψε φλάντζα

H πρόσφατη παραίτηση του διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου Στελάντις, Κάρλος Ταβάρες, είναι μόνον η τελευταία πράξη μιας άκρως προβληματικής ιστορίας.

Ο Ταβάρες έφυγε με αποζημίωση δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Ομως ο όμιλος που διηύθυνε (ο οποίος ελέγχει την ιστορική, ιταλική βιομηχανία Fiat) συνεχίζει να βρίσκεται σε επείγουσα αναζήτηση μιας νέας ταυτότητας, που να του επιτρέψει να ξεπεράσει σειρά εμποδίων.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η Fiat έχει πάψει πλέον να συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των είκοσι μεγαλύτερων αυτοκινητοβιομηχανιών του πλανήτη. Μιλάμε για την επιχείρηση της οικογένειας Ανιέλι, η οποία είχε καταφέρει να ταυτίσει το όνομά της όχι μόνον με την πόλη του Τορίνου (όπου βρίσκονταν οι κύριες εγκαταστάσεις της) αλλά και με τη βιομηχανική ταυτότητα ολόκληρης της χώρας.

Σήμερα, πρόεδρος του ομίλου που ελέγχει τη Fiat είναι ο σαρανταοκτάχρονος Τζον Ελκαν, εγγονός του Τζάνι Ανιέλι. Επαναλαμβάνει ότι δεν πρόκειται να κλείσει τις βιομηχανικές μονάδες παραγωγής που βρίσκονται στη χώρα, αλλά τα τελευταία στοιχεία είναι κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά. Τους πρώτους εννέα μήνες του 2024, η παραγωγή της Fiat σε σχέση με πέρυσι μειώθηκε κατά 31%. Στο Τορίνο, η κάμψη αυτή άγγιξε το 68%, στο Μέλφι της Κάτω Ιταλίας το 61%.

Ακραία κατάσταση

Oι Ιταλοί σχολιαστές υπογραμμίζουν ότι πρόκειται για μια ακραία κατάσταση η οποία, ενδεχομένως, μπορεί να συγκριθεί μόνο με την κρίση που είχε ξεσπάσει στην αρχή της δεκαετίας του ’90. Η συγκεκριμένη ιστορική αυτοκινητοβιομηχανία ανήκει σε όμιλο που έχει επεκταθεί σε πολλές άλλες χώρες και που ελέγχει μάρκες όπως η Citroën, η Jeep και η Abarth. Η αίσθηση είναι ότι η ιταλική βιομηχανία Ι.Χ. και εμπορικών οχημάτων, η οποία είχε καταφέρει να συνδυάσει ενδιαφέροντα σχέδια με συγκρατημένες τιμές, έχει χάσει μεγάλο μέρος από την παλιά αυθεντική ψυχή της.

Ζητείται, επειγόντως, ένα νέο βιομηχανικό σχέδιο και μια δυναμική παρέμβαση, η οποία θα πρέπει να βοηθήσει την ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία να ξανακερδίσει μέρος από το πολύτιμο, χαμένο έδαφος, κυρίως στον τομέα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πρότυπο ιαπωνικές εταιρείες, οι οποίες στάθηκαν ικανές να επωφεληθούν από τις τεχνολογικές αλλαγές.

Η Fiat λάμβανε, επί δεκαετίες, μεγάλη οικονομική στήριξη από το ιταλικό κράτος και, ακόμη και σήμερα, σημαντικό μέρος των εργαζομένων της βρίσκεται σε καθεστώς διαθεσιμότητας. Για πολλούς Ιταλούς ήταν, κατά κάποιον τρόπο, μια εθνική βιομηχανία.

Η σχετική αυτή «ασφάλεια» μπορεί να λειτούργησε αρνητικά ως προς τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό της. Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσει κανείς ότι, σε σύγκριση με την προ κορονοϊού εποχή, οι τιμές των Ι.Χ. αυτοκινήτων έχουν αυξηθεί αισθητά -ακόμη και κατά 20%- και η εταιρεία του Τορίνου δεν είναι σε θέση να προσφέρει, όπως στο παρελθόν, μοντέλα σε προσιτές τιμές.

Το «πεντακοσαράκι»

Είναι ενδεικτικό ότι και στην ιστορική βιομηχανική μονάδα της Mirafiori, η παραγωγή διακόπηκε στις 2 Δεκεμβρίου και θα ξαναρχίσει μόνον στις αρχές Ιανουαρίου για το ηλεκτροκίνητο «Cinquecento», το άλλοτε δημοφιλέστατο «πεντακοσαράκι».

Τα συνδικάτα κρούουν εδώ και καιρό τον κώδωνα του κινδύνου. Ζητούν από τους αρμόδιους πολιτικούς φορείς και την κυβέρνηση να προστατέψουν τους εργαζόμενους. Προς το παρόν, το μόνο θετικό αποτέλεσμα είναι η αίσια ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων που οδήγησαν στην ανανέωση, για έναν ακόμη χρόνο, των παραγγελιών της Fiat σε εταιρεία που ασχολείται με τη μεταφορά των νέων Ι.Χ. στο Πομιλιάνο της νότιας Ιταλίας.

Αρχικά, είχε ανακοινωθεί ότι 249 εργάτες θα έπρεπε να απολυθούν στις 31 Δεκεμβρίου, αλλά η ευρεία κινητοποίηση των τελευταίων ημερών έφερε αποτέλεσμα. Είναι σαφές όμως ότι χρειάζεται μια γενικότερη συνολική αλλαγή πορείας με ρεαλιστικούς και μακρόπνοους στόχους. Με την ελπίδα να ξαναβρούν η Fiat και οι εργαζόμενοί της τη χαμένη τους αισιοδοξία.