Κυβέρνηση... ολιγαρχών στις ΗΠΑ

O Ντόναλντ Τραμπ έχει μέχρις στιγμής επιλέξει πέντε δισεκατομμυριούχους και τουλάχιστον τέσσερις εκατομμυριούχους Αμερικανούς για την ηγεσία των υπουργείων και των άλλων κομβικών υπηρεσιών της κυβέρνησής του.

Χωρίς κανένα πρόσχημα και πριν καν ορκιστεί, σχηματίζει μια κυβέρνηση ολιγαρχών, υλοποιώντας το όραμά του για μια «στημένη οικονομία», που θα εξυπηρετεί αποκλειστικά και μόνο τους ανθρώπους της τάξης του. Εάν η αμερικανική Γερουσία επικυρώσει τις επιλογές του, τότε οι επικεφαλής των υπουργείων και των άλλων θέσεων της κυβέρνησής του θα είναι από τους μεγαλύτερους δικαιούχους της νέας φορολογικής ελάφρυνσης που υποσχέθηκε προεκλογικά για τις μεγάλες εταιρείες και τους πλουσιότερους Αμερικανούς.

Οι ελαφρύνσεις αυτές προβλέπεται να αναπληρωθούν δημοσιονομικά με την περιβόητη απορρύθμιση του δημόσιου τομέα και τις μεγάλες περικοπές προγραμμάτων που ωφελούν κυρίως τους ηλικιωμένους, τους εργαζόμενους και τους φτωχότερους Αμερικανούς. Ελάχιστοι από τον στενό κύκλο του Τραμπ θα νιώσουν κάποια πίεση από τον ομοσπονδιακό φόρο επί των πωλήσεων που προωθεί και ο οποίος, όπως εκτιμάται, θα αυξήσει το κόστος διαβίωσης ενός μέσου νοικοκυριού κατά περίπου 4.000 δολάρια ετησίως.

Από κοντά ο Μπέζος

Την προηγούμενη Τετάρτη, ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Amazon, Τζεφ Μπέζος, εξέφρασε ανοιχτά τη στήριξή του στην προεδρία του Τραμπ, δηλώνοντας ότι είναι έτοιμος να τον βοηθήσει στην ατζέντα απορρύθμισης που προωθεί. «Αν μπορώ να τον βοηθήσω να το κάνει αυτό, θα τον βοηθήσω, γιατί έχουμε πάρα πολλούς κανονισμούς σε αυτή τη χώρα», είπε ο Μπέζος στο DealBook Summit των New York Times, εκφράζοντας την αισιοδοξία του για τη στρατηγική του Τραμπ σε οικονομία και υψηλή τεχνολογία.

Ας σημειωθεί ότι στην προηγούμενη θητεία του ο Τραμπ είχε επιτεθεί επανειλημμένα στον Μπέζος, επικρίνοντας την Amazon και τη Washington Post (που επίσης ανήκει στον μεγιστάνα) για φοροαποφυγή και μεροληπτικά ρεπορτάζ. Από την πλευρά της, η Amazon έχει υποστηρίξει, το 2019, σε αγωγή της ότι ο Τραμπ, με μεροληψία εναντίον της εταιρείας και ανάρμοστη πίεση, έβλαψε τις πιθανότητές της να κερδίσει σύμβαση 10 δισ. δολαρίων του Πενταγώνου από τη Microsoft... Περασμένα ξεχασμένα.

Η «κωλοτούμπα» του Μπέζος είχε διαφανεί από την προεκλογική εκστρατεία, όταν απαγόρευσε άρθρο στήριξης στην Κάμαλα Χάρις στη Washington Post, παρότι η τελευταία υποστηρίζει παραδοσιακά εδώ και δεκαετίες τους Δημοκρατικούς. Η πολιτική του επανατοποθέτηση έρχεται παράλληλα με τη στήριξη στον Τραμπ από τον Μασκ και άλλους δισεκατομμυριούχους ηγέτες του τομέα της υψηλής τεχνολογίας, όπως ο Σαμ Αλτμαν της Open AI και ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ της Meta (Facebook), που δείπνησε, την περασμένη εβδομάδα, με τον Τραμπ, στο κτήμα του τελευταίου, στο Μαρ-α-Λάγκο.

Η μεγάλη συμμετοχή μεγιστάνων στην κυβέρνηση Τραμπ είναι απόρροια της αυξανόμενης συγκέντρωσης πλούτου και οικονομικής ανισότητας. Οι 12 κορυφαίοι δισεκατομμυριούχοι των ΗΠΑ κατέχουν σήμερα συνολικό πλούτο μεγαλύτερο των 2 τρισ. δολαρίων, διπλάσιο αυτού που είχαν το 2020 και ίσο περίπου με το 1/3 του συνόλου των δαπανών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Στους «12», εκτός από τους Μασκ, Μπέζος, Ζάκερμπεργκ που αναφέρθηκαν παραπάνω, περιλαμβάνονται ακόμη οι Μπιλ Γκέιτς, Γουόρεν Μπάφετ, Στιβ Μπάλμερ, Λάρι Ελισον, Σεργκέι Μπριν, Τζιμ Ουόλτον, Μπομπ Ουόλτον, Λάρι Πέιτζ και Τζένσεν Χουάνγκ. Αυτή η ντουζίνα ολιγαρχών είναι πιο πλούσια από ποτέ. Προικισμένη με ακραία υλική δύναμη, όχι μόνο εκλέγει το πολιτικό προσωπικό και τις κυβερνήσεις που επιθυμεί, αλλά πλέον και κυβερνά άμεσα καταλαμβάνοντας υπουργικούς θώκους σε βάρος των δημοκρατικών πλειοψηφιών.

Και εκατομμυριούχοι

Εκτός από τους δισεκατομμυριούχους, στην κυβέρνηση Τραμπ μερίδιο έχουν και οι εκατομμυριούχοι. Μεταξύ άλλων, και οι:

1. Κρις Ράιτ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Liberty Energy, που προτείνεται για νέος υπουργός Ενέργειας. Ο εκλεκτός του Τραμπ εισέπραξε πέρυσι πακέτο αποδοχών ύψους 5,6 εκατ. δολαρίων, ενώ κατέχει μετοχές της Liberty, συνολικής αξίας περίπου 46,8 εκατομμυρίων δολαρίων.

2. Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, που επιλέχθηκε από τον Τράμπ για το τιμόνι του υπουργείου Υγείας. Η καθαρή περιουσία αυτού και της συζύγου του ηθοποιού, Τσέριλ Χάινς, ανέρχεται σε περίπου 15 εκατ. δολάρια.

3. Δρ Μεχμέτ Οζ, πρώην καρδιοχειρουργός και τηλεγιατρός, που επιλέχθηκε για να ηγηθεί των κρατικών φορέων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης Medicare and Medicaid. Η καθαρή περιουσία του αγγίζει τα 315 εκατ. δολάρια.

4. Ντάγκλας Μπέργκαν, κυβερνήτης της Βόρειας Ντακότα, που θα καταλάβει τη θέση του υπουργού Εσωτερικών. Η περιουσία του εκτιμάται τουλάχιστον στα 100 εκατ. δολάρια και προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από την πώληση της εταιρείας λογισμικού Great Plains στη Microsoft το 2001 για 1,1 δισεκατομμύριο δολάρια.