«Whatever it takes» και από τη Λαγκάρντ για να σωθεί το ευρώ;

Η κατάσταση στη Γαλλία και τη Γερμανία, αν δεν υπάρξει σταθεροποιητική διέξοδος στις πολιτικές εξελίξεις στις δύο χώρες, είναι πολύ πιθανό, αργά ή γρήγορα, να προκαλέσει την «εμπλοκή» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Προς το παρόν, οι αγορές έχουν «στοχοποιήσει» τα γαλλικά κρατικά ομόλογα, καθώς η Γαλλία δεν είναι μόνο λιγότερο ισχυρή οικονομικά από τη Γερμανία, αλλά και «εκτεθειμένη» όσον αφορά τα δημοσιονομικά της στοιχεία.

Ωστόσο, οι εσωτερικές πολιτικές πιέσεις στη Γερμανία και το άδηλο πλην «επίφοβο» αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών τον Φεβρουάριο τρέφουν σενάρια κλιμάκωσης της πολιτικής αστάθειας και στην ηγέτιδα οικονομική δύναμη της Ε.Ε. και της ευρωζώνης.

Οι εξελίξεις, έγραφε χθες η ιστοσελίδα Politico, δεν αποκλείεται να εμπλέξουν στην πορεία των πραγμάτων και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία θα κληθεί να υπερασπιστεί το ευρώ επαναλαμβάνοντας το «whatever it takes» που αναφώνησε ο τέως κεντρικός Ευρωπαίος τραπεζίτης Μάριο Ντράγκι το μακρινό 2012.

Γαλλία-Γερμανία

Η ορατή «κορυφή του παγόβουνου» είναι η πολιτική αστάθεια στη Γερμανία και τη Γαλλία, που σε αυτή τη φάση έχει ερεθίσει τα επιθετικά ανακλαστικά των αγορών για τη Γαλλία. Οι αγορές προφανώς δεν έχουν αλλάξει -όχι ακόμη- βασικό σενάριο: Δεν τιμολογούν πολιτικό ρίσκο για την ευρωζώνη συνολικά, πιέζουν «λελογισμένα» τη Γαλλία για να αναγκάσουν τις πολιτικές της δυνάμεις να επανέλθουν στη δημοσιονομική πειθαρχία. Υστερα από την πτώση της κυβέρνησης Μπαρνιέ επέδειξαν «ψυχραιμία», εν αναμονή της επόμενης απόπειρας του προέδρου Μακρόν να σχηματίσει κυβέρνηση αποδεκτή και από το Εθνικό Μέτωπο. Ούτως ή άλλως, αυτή θεωρούν μια σταθεροποιητική πολιτική προοπτική ώστε να χαλαρώσουν την πίεση πάνω στα γαλλικά ομόλογα.

Από την άλλη, η Γερμανία μπορεί να αποδειχθεί η «μεγάλη πληγή» καθώς εκεί οι πολιτικές εξελίξεις δεν έχουν ακόμη «ξεσπάσει», εν αναμονή των εκλογών του Φεβρουαρίου. Το άδηλο στοιχείο των γερμανικών εκλογικών αποτελεσμάτων κάνει τις αγορές να μένουν σταθερές στο βασικό σενάριο για την ευρωζώνη, αντιμετωπίζοντας τα γερμανικά ομόλογα σαν ομόλογα αναφοράς της ευρωζώνης. Ετσι, αντιμετωπίζονται σαν καταφύγιο: ενώ η απόδοση των γαλλικών ομολόγων ανεβαίνει (που σημαίνει ότι η τιμή τους μειώνεται), στα γερμανικά κρατικά ομόλογα συμβαίνει το αντίθετο.

Το κοινό χρέος

Ο τέως κεντρικός τραπεζίτης της Ευρώπης Μάριο Ντράγκι, στην έκθεσή του για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, πρότεινε μεταξύ άλλων κοινό δανεισμό (ευρωομόλογα) για να χρηματοδοτηθούν στρατιωτικές δαπάνες και δαπάνες για την κλιματική και ψηφιακή μετάβαση. Προχθές όμως, η διάδοχός του Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε, απευθυνόμενη στους ευρωβουλευτές, ότι «η κοινή χρηματοδότηση είναι επιθυμητή, είτε μέσω αυξημένης δημοσιονομικής ικανότητας είτε μέσω κοινού χρέους. Αυτό είναι κάτι που είμαι βέβαιη ότι είναι επιθυμητό».

Σε αυτό το σημείο εντοπίζεται το δεύτερο μεγάλο «θολό σημείο» των ευρωπαϊκών εξελίξεων, που αφορά ευθέως τη Γερμανία. Στην ίδια τη Γερμανία, λόγω των εσωτερικών πολιτικών πιέσεων και της τρομερής πολιτικής σημασίας των επερχόμενων εκλογών, γίνονται έντονες προσπάθειες ανεύρεσης φόρμουλας ώστε να ξεπεραστεί το «φρένο χρέους», που έχει συνταγματική κατοχύρωση και φυλάσσεται από τον «Κέρβερο» που λέγεται Ανώτατο Δικαστήριο.

Ακόμη όμως και αν ανευρεθεί αυτή η φόρμουλα, θεωρείται βέβαιο ότι η γερμανική άρνηση σε κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό δεν θα ξεπεραστεί.

Η βεβαιότητα αυτή δίνει έδαφος στην πρωτοβουλία πρόθυμων χωρών μέσα και έξω από την Ε.Ε. για κοινό δανεισμό με την εγγύηση μόνο της ομάδας χωρών που θα τον πραγματοποιήσει.

Ολα αυτά σημαίνουν ότι βρισκόμαστε σε μεταβατική περίοδο, ώς τον επόμενο Φεβρουάριο, ώστε να διαφανεί ποιες θα είναι οι εξελίξεις σε Γαλλία, Γερμανία και Ε.Ε.-ευρωζώνη συνολικά.

Από αυτό θα κριθεί αν η Κριστίν Λαγκάρντ θα χρειαστεί να πει, όπως ο προκάτοχός της Μάριο Ντράγκι, «whatever it takes» για τη σωτηρία του ευρώ…